Δ. Κονταξής (ΣΕΠΑΝ): «Η μετάβαση στην Κυκλική Οικονομία είναι ανάγκη και ευκαιρία μαζί»

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης & Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων εξηγεί την τεράστια δυναμική της Κυκλικής Οικονομίας και τις μοναδικές δυνατότητες που παρέχει για την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας μας.

Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ) συστάθηκε το 2010 από εταιρείες που ασκούν βιομηχανική δραστηριότητα στην Ελλάδα στους τομείς της ανακύκλωσης και αξιοποίησης αποβλήτων, υποπροϊόντων και δευτερογενών πρώτων υλών. Σήμερα ο ΣΕΠΑΝ απαριθμεί 22 εταιρείες – μέλη, πρωτοπόρες βιομηχανίες οι οποίες έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους στο κοινό όραμα της προαγωγής της Κυκλικής Οικονομία.

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης & Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ), Δημήτρης Κονταξής μίλησε αποκλειστικά στο emea για την Κυκλική Οικονομία και τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει στις ελληνικές επιχειρήσεις, για τις δράσεις και τις προτάσεις του Συνδέσμου για την ενίσχυση των προσπαθειών για την καθιέρωση ενός πρότυπου οικονομικού μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης καθώς και για τις μοναδικές ευκαιρίες που περιλαμβάνει το φιλόδοξο  «Πράσινο Σχέδιο» (2021-2017) της Κομισιόν και σύντομα θα βρεθούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. 

emea: κε. Κονταξή, ποιός είναι ο ρόλος του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ);

Δημήτρης Κονταξής: Βασική αποστολή του ΣΕΠΑΝ είναι η ανάδειξη των πλεονεκτημάτων της υιοθέτησης του οικονομικού μοντέλου της Κυκλικής Οικονομίας μέσα από ενέργειες που σχετίζονται με την ανακύκλωση και την ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων για την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας. Αξιοποιώντας την πολύχρονη εμπειρία και τη βαθιά γνώση των μελών μας, ο σύνδεσμος υπηρετεί με συνέπεια από το 2010, όταν και ιδρύθηκε, το όραμα της ανάδειξης της Ελλάδας σε πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης με την υιοθέτηση καλών πρακτικών κυκλικής οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΣΕΠΑΝ με συστηματικό τρόπο επιχειρεί να συμβάλει στην ενίσχυση της ανακύκλωσης, της ενεργειακής αξιοποίησης και άλλων μορφών αξιοποίησης αποβλήτων, υποπροϊόντων και δευτερογενών πρώτων υλών στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας για να καταστεί συνειδητή η σημασία τους στην Πολιτεία, στον επιχειρηματικό κόσμο και σε κάθε πολίτη ξεχωριστά. Επιδίωξή μας είναι η συνεργασία με την Πολιτεία και άλλους φορείς για την εξεύρεση λύσεων, που μπορούν να συμβάλουν στη βέλτιστη διαχείριση και εξοικονόμηση φυσικών πόρων και στη βιώσιμη ανάπτυξη.

emea: Ως πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ), πως κρίνετε το λεγόμενο "Πράσινο Σχέδιο" (EU Green Deal), το νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία (Action Plan) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περίοδο 2021-2027; Είναι όντως "το σχέδιο Μάρσαλ της πράσινης ανάπτυξης" όπως το χαρακτήρισε η νέα πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στα τέλη Μαΐου;

Δημήτρης Κονταξής: Πράγματι, πρόκειται για ένα φιλόδοξο σχέδιο της Ε.Ε. το οποίο στοχεύει στη μετατροπή της Ε.Ε. μέχρι το έτος 2050 σε οικονομία με μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, με την αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από τη χρήση των φυσικών πόρων. Το αναθεωρημένο σχέδιο δράσης της Ε.Ε. για την Κυκλική Οικονομία, ως αναπόσπαστο μέρος του EU Green Deal, προδιαγράφει τις αλλαγές της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στους ακόλουθους πέντε άξονες: α) τον οικολογικό και βιώσιμο σχεδιασμό των προϊόντων, β) την ενδυνάμωση και ενημέρωση των καταναλωτών, γ) την παροχή κινήτρων για τη δημιουργία δευτερογενών αγορών, δ) την προώθηση της επιχειρηματικής και βιομηχανικής συμβίωσης και ε) την προώθηση της Κυκλικής Οικονομίας στις αγορές και στην καθημερινότητα των πολιτών.  Δεν χωρά αμφιβολία ότι η στροφή της Ε.Ε. προς την Κυκλική Οικονομία είναι αυτονόητη. Το νέο αυτό οικονομικό μοντέλο προσφέρει αυτή τη στιγμή τη μόνη ρεαλιστική, αναπτυξιακή απάντηση στο πρόβλημα της έλλειψης πρώτων υλών και ενέργειας, προτάσσοντας την ορθολογική διαχείρισή των φυσικών πόρων έναντι της ολοένα αυξανόμενης ανάλωσής τους. Εάν δεν στραφούμε προς την κυκλική οικονομία και συνεχίσουμε στο γραμμικό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προβλέψεις, μέχρι το 2050 ο πληθυσμός στον πλανήτη μας θα καταναλώνει το τριπλάσιο από ό,τι σήμερα. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, την αναγκαιότητα υιοθέτηση των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας, σύμφωνα με τις οποίες προϊόντα και υπηρεσίες θα καταναλώνουν κατά την παραγωγή τους λιγότερες πρώτες ύλες και ενέργεια ως αποτέλεσμα ενός βιώσιμου σχεδιασμού, θα έχουν μεγαλύτερο κύκλο ζωής, θα έχουν τη δυνατότητα να ανακυκλωθούν, όταν γίνουν απόβλητα και με αυτόν τον τρόπο να επανεισαχθούν στην αγορά, και από το υπόλειμμα της ανακύκλωσης να παραχθούν εναλλακτικά καύσιμα για τη βιομηχανία ή και την ανάκτηση ενέργειας. Και τελικά, να καταλήξει προς ταφή ένα ελάχιστο ποσοστό (<10%). Στον ΣΕΠΑΝ εξαρχής είχαμε αντιληφθεί την αναγκαιότητα της στροφής προς την Κυκλική Οικονομία όχι μόνο ως διέξοδο στα προβλήματα που σχετίζονται με την επιχειρηματικότητα και το περιβάλλον, αλλά και ως μια ευκαιρία ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας με βιώσιμο τρόπο και γι’ αυτό εργαζόμαστε. Αυτό ισχύει και για την Ε.Ε., όπου επίσημες μελέτες δείχνουν ότι η εφαρμογή των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας στην ευρωπαϊκή οικονομία έχει τη δυνατότητα να αυξήσει το ευρωπαϊκό ΑΕΠ μέχρι το 2030 επιπλέον κατά 0,5% και να δημιουργήσει 700.000 νέες θέσεις εργασίας. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι η στροφή της οικονομίας μας προς το κυκλικό μοντέλο είναι πολλαπλά επωφελής για όλους- την κοινωνία, την οικονομία, το περιβάλλον.

emea: Πόσο σημαντικό από περιβαλλοντολογικής πλευράς είναι το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ), που ανέπτυξε ο ΣΕΠΑΝ σε συνεργασία με το τμήμα διαχείρισης αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας(ΥΠΕN); Με ποιο τρόπο συμβάλλει το μητρώο στην υλοποίηση της περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας;

Δημήτρης Κονταξής: Η ανάπτυξη του Ηλεκτρονικού Μητρώου Αποβλήτων (ΗΜΑ) αποτελεί ορόσημο για τον ΣΕΠΑΝ. Συνεργαστήκαμε στενά με το Τμήμα Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕN για την ανάπτυξη του ΗΜΑ, και αναλάβαμε εξ ολοκλήρου το κόστος για την ολοκλήρωσή του – απόδειξη της έμπρακτης προσφοράς του ΣΕΠΑΝ προς την κοινωνία. Πλέον, το Υπουργείο, χάρη στο ΗΜΑ,διαθέτει πλήρη, δυναμική και αξιόπιστη εικόνα για τη διακίνηση των παραγόμενων αποβλήτων, την ιχνηλασιμότητά τους, καθώς και για όλα τα ποσοτικά δεδομένα για τη βέλτιστη και διαφανή διαχείριση των αποβλήτων στη χώρα. Επιπρόσθετα, με την αξιολόγηση αυτών των στοιχείων, προσφέρεται στο ΥΠΕΝ η δυνατότητα εξαγωγής ασφαλών συμπερασμάτων και αναφορών για τη διαχείριση των αποβλήτων σε ολόκληρη τη χώρα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το ΗΜΑ συμβάλλει καθοριστικά στην εξάλειψη φαινομένων αυθαιρεσίας, τα οποία κατά το παρελθόν διαστρέβλωναν την αγορά, παρεμποδίζοντας τον υγιή ανταγωνισμό. Φυσικά αυτό δεν είναι από μόνο του αρκετό. Χρειαζόμαστε και την εφαρμογή κατάλληλων πολιτικών. Ο ΣΕΠΑΝ παρέχει διαρκή υποστήριξη στο ΥΠΕΝ για την περαιτέρω ανάπτυξη του ΗΜΑ και την αξιοποίηση των δεδομένων του με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο. Σε αυτό το πλαίσιο, παροτρύνουμε τους αρμόδιους φορείς για την ενεργοποίηση των απαραίτητων ελεγκτικών μηχανισμών για την πραγματοποίηση ουσιαστικών ελέγχων, που θα συμβάλουν στην ορθή διαχείριση των αποβλήτων, στη διαφάνεια και τον υγιή ανταγωνισμό και συνεργαζόμαστε με το ΥΠΕΝ προς αυτήν την κατεύθυνση καταθέτοντας εμπεριστατωμένες και εφαρμόσιμες προτάσεις στη βάση της πολύχρονης εμπειρίας των μελών μας.

«Η στροφή της οικονομίας μας προς το κυκλικό μοντέλο είναι πολλαπλά επωφελής για την κοινωνία, την οικονομία, το περιβάλλον».

emea: Πριν δυο χρόνια ως εκπρόσωπος του ΣΕΠΑΝ είχατε υποστηρίξει την θεσμοθέτηση ενός «δείκτη ανακυκλωσιμότητας», ανάλογα με τη δυνατότητα ανακύκλωσης/αξιοποίησης κάθε προϊόντος, για την ουσιαστική ενίσχυση της ανακύκλωσης. Κάτι ανάλογο είχε προτείνει και η Greenpeace. Αυτό το πρωτοποριακό μέτρο γιατί δεν βρήκε την ανταπόκριση που έπρεπε στην Ελλάδα;

Δημήτρης Κονταξής: Ο δείκτης ανακυκλωσιμότητας ανάλογα με τη δυνατότητα ανακύκλωσης/αξιοποίησης κάθε προϊόντος αποτελεί σημαντικό εργαλείο – κίνητρο για την ενίσχυση της ανακύκλωσης. Με τη θεσμοθέτησή του, η Πολιτεία μπορεί να πριμοδοτεί τα προϊόντα που ανακυκλώνονται πιο εύκολα με την επιβολή κλιμακούμενου τέλους ανακύκλωσης στους παραγωγούς προϊόντων που είναι λιγότερο φιλικά προς την ανακύκλωση. Βασική θέση του ΣΕΠΑΝ είναι τα προϊόντα κατατάσσονται βάσει της κυκλικότητάς τους, Σε αυτό το πλαίσιο, προτείναμε και την καθιέρωση σήμανσης κυκλικότητας για τα προϊόντα, ανάλογη προς αυτή της ενεργειακής απόδοσης, ώστε να επισημαίνονται όσα διευκολύνουν την επαναχρησιμοποίηση –ανακύκλωση διευκολύνοντας βιώσιμες επιλογές από τους καταναλωτές. Η Πολιτεία, καθώς φάνηκε, δεν ήταν έτοιμη παρά τη σχεδόν δεκαετή οικονομική κρίση να αδράξει την ευκαιρία και να διαμορφώσει ένα πλαίσιο ουσιαστικής ενίσχυσης της ανακύκλωσης και της ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων με την υιοθέτηση πρακτικών Κυκλικής Οικονομίας, το οποίο θα προσέφερε σημαντικά οφέλη για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Σήμερα, που η ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας αποτελεί εκ νέου ζητούμενο στη μετά Covid-19 εποχή και γίνεται προσπάθεια για άμεση επιστροφή σε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, δίδεται για άλλη μια φορά η ευκαιρία για την υιοθέτηση μέτρων χωρίς δημοσιονομικό κόστος προς μια πιο φιλική προς το περιβάλλον, βιώσιμη ανάπτυξη στη βάση των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας. Αυτό φυσικά απαιτεί τη λήψη καινοτόμων και αποτελεσματικών μέτρων, όπως την υιοθέτηση δεικτών κυκλικότητας. Στον ΣΕΠΑΝ ελπίζουμε αυτή τη φορά η Πολιτεία να προχωρήσει στις απαραίτητες τομές στο παραγωγικό μοντέλο της χώρας.

emea: Τα τελευταία χρόνια ακούγεται συχνά ο όρος "κυκλική οικονομία". Κάποιοι διεθνείς οργανισμοί την χαρακτήρισαν μάλιστα ως "την απάντηση στις περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις της κοινωνίας". Γιατί όμως αφορά αυτή η μορφή οικονομίας τον απλό πολίτη; Πως επηρεάζει την ζωή του και την καθημερινότητα;

Δημήτρης Κονταξής: Στον ΣΕΠΑΝ υποστηρίζουμε τεκμηριωμένα πως η μετάβαση στην Κυκλική Οικονομία είναι ανάγκη και ευκαιρία μαζί, καθώς συμβάλλει αποφασιστικά στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων και την ορθολογική διαχείρισή τους, μειώνει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, περιορίζει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αυξάνει τις επενδύσεις, δημιουργεί ανάπτυξη και καλές θέσεις εργασίας και ενθαρρύνει την καινοτομία. Με άλλα λόγια, η Κυκλική Οικονομία δίνει πράγματι την απάντηση στις περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις του σήμερα -στην μετά Covid-19- εποχή πολύ περισσότερο- θέτοντας τις βάσεις για τη διαμόρφωση ενός καλύτερου κόσμου για εμάς και τα παιδιά μας. Όλοι αναγνωρίζουμε ότι το τοπίο που διαμορφώνεται στην οικονομία είναι εξαιρετικά δύσκολο, καθώς η σημερινή πρόκληση μας βρίσκει στα πρώτα βήματα της ανάκαμψης από τη δεκαετή οικονομική κρίση που προηγήθηκε. Απαιτείται ισχυρή αναπτυξιακή ώθηση που μόνο μεγάλες τομές στην παραγωγική φυσιογνωμία της χώρας μπορούν να εξασφαλίσουν. Συνεπώς, ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο με έμφαση στην ενδυνάμωση των πραγματικών δυνατοτήτων της χώρας, με όρους καινοτομίας, βιωσιμότητας, υψηλής τεχνολογίας και εξωστρέφειας, αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση για το παρόν και το μέλλον. Στο νέο αυτό πρότυπο, κομβική θέση οφείλει να κατακτήσει η Κυκλική Οικονομία, το νέο αυτό οικονομικό μοντέλο, το οποίο μπορεί ρεαλιστικά να αποτελέσει καταλύτη ανάπτυξης και απασχόλησης, με περιβαλλοντικό πρόσημο και οφέλη για όλους. Η ανάπτυξη της βιομηχανίας ανακύκλωσης και ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων και η προώθηση της σχετικής έρευνας και των συναφών τεχνολογιών, είναι οικονομικές και κοινωνικές προτεραιότητες πρώτης γραμμής σήμερα, σε ένα κόσμο στον οποίο, όπως ανέδειξε επώδυνα η πρόσφατη πανδημία, η παραγωγική δομή, η κλιματική αλλαγή και η δημόσια υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Η Κυκλική Οικονομία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει καταλύτη ανάπτυξης για τη χώρα με οφέλη για όλους, για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον.

emea: Για πολλά χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση εμφάνιζε υψηλά ποσοστά «ανακύκλωσης» πλαστικών ενώ η Ελλάδα υστερούσε καθώς η ανακύκλωση ήταν σε επίπεδα κάτω του 20%. Κατά την άποψή σας τι πρέπει να κάνει η χώρα σε κρατικό και ιδιωτικό επίπεδο, για να επιταχύνει τις διαδικασίες και να καταφέρει να είναι ανάμεσα στις πρώτες χώρες της Ε.Ε. στον τομέα της ανακύκλωσης;

Δημήτρης Κονταξής: Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα είναι ουραγός στην ανακύκλωση, αλλά και την ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων πανευρωπαϊκά, καθώς θάβουμε το 80% των αποβλήτων που παράγουμε. Αυτό το γεγονός, βέβαια, αφήνει μεγάλα περιθώρια για καλύτερη διαλογή, διαχείριση, ανακύκλωση και ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων που σημαίνει ότι υπάρχει ιδιαίτερα ευρύ πεδίο για βελτιώσεις σε επίπεδο πολιτικών, αλλά και επενδύσεις στον τομέα.
Οι θέσεις του ΣΕΠΑΝ για την προώθηση της Κυκλικής Οικονομίας γενικότερα και ειδικότερα της ανακύκλωσης συνοψίζονται στη θέσπιση κινήτρων για την προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών συμβατών με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, όπως οι δείκτες κυκλικότητας, η ενίσχυση των δευτερογενών αγορών ανακυκλωμένων προϊόντων, οι πράσινες δημόσιες συμβάσεις με κριτήρια κυκλικότητας και το υψηλό ειδικό τέλος ταφής, που θα λειτουργεί ως αντικίνητρο προάγοντας την ανακύκλωση έναντι της ταφής – μέτρο που έχει ήδη ανακοινώσει ο Υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου μας τον Ιούλιο όταν παρουσίασε το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων. Η Πολιτεία θεωρώ πώς έχει αντιληφθεί τη σημασία της Κυκλικής Οικονομίας στο πλαίσιο μιας βιώσιμης ανάπτυξης φιλικής προς το περιβάλλον, ωστόσο χρειάζεται να δείξει αποφασιστικότητα και ταχύτητα στην υιοθέτηση των κατάλληλων πολιτικών. Η βιομηχανία, οι επιχειρήσεις, αλλά και ο καθένας από εμάς στο μέτρο που μας αναλογεί χρειάζεται να προσαρμόσουμε τις επιλογές μας, προτιμώντας και παράγοντας ανακυκλώσιμα προϊόντα, συνάπτοντας «πράσινες» συμβάσεις και φυσικά ανακυκλώνοντας.

emea: Η έναρξη του νέου ΕΣΠΑ συμπίπτει με την έναρξη του νέου προϋπολογισμού της Ε.Ε. και με την αρχική φάση της υλοποίησης της Ευρωπαϊκής "Πράσινης Συμφωνίας". Υπάρχουν έργα ή projects που έχει σχεδιάσει ο Σύνδεσμος για να ενισχύσει την προσπάθεια της χώρας αλλά και των ελληνικών επιχειρήσεων για τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης που να συμβαδίζει με τους όρους και τις απαιτήσεις της "Πράσινης Συμφωνίας" στην Ε.Ε.;

Δημήτρης Κονταξής: Ο ΣΕΠΑΝ υποστηρίζει θερμά και έμπρακτα τη μετάβαση σε μια πιο κυκλική οικονομία στο πλαίσιο και της Πράσινης Συμφωνίας και συμμετέχει έμπρακτα στο δημόσιο διάλογο με την κατάθεση απόψεων και θέσεων του παραγωγικού τομέα και των φορέων που εκπροσωπεί. Όπως ανακοινώσαμε και τον Ιούλιο στο ανοιχτό σκέλος της Γενικής Συνέλευσης εντός του 2020 θα δημοσιευτεί η πρώτη έκθεση για την Κυκλική Οικονομία στην Ελλάδα. Ο ΣΕΠΑΝ έχει αναθέσει σε εξειδικευμένη διεθνούς φήμης εταιρεία μελετών τη σύνταξή της. Η Έκθεση θα αποτυπώνει την κατάσταση στην Ελλάδα, θα αναδεικνύει με τεκμηριωμένα δεδομένα τους τομείς εκείνους στους οποίους, αν εστιάσει η χώρα θα επιτύχει τα βέλτιστα αποτελέσματα, με την υιοθέτηση φυσικά και των κατάλληλων πολιτικών και την εφαρμογή των απαιτούμενων μέτρων. Κατ’ αυτό τον τρόπο θα γνωρίζουμε επακριβώς πού βρισκόμαστε, πού θέλουμε να φτάσουμε και με ποια εργαλεία. Η Έκθεση επιπλέον θα προσφέρει αξιοποιήσιμα δεδομένα για την αξιολόγηση της προόδου που έχει επιτευχθεί σε τακτά χρονικά διαστήματα. Στον ΣΕΠΑΝ θέτουμε διαρκώς νέους υψηλότερους στόχους και ξεκινάμε νέες στοχευμένες δράσεις για να αναδείξουμε τα οφέλη της κυκλικής οικονομίας στην επιχειρηματική κοινότητα, στα κέντρα λήψης των αποφάσεων και σε κάθε πολίτη. Ο ΣΕΠΑΝ έχουμε επεξεργαστεί τεκμηριωμένες προτάσεις και προχωρήσει στο σχετικό σχεδιασμό. Σύντομα, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, θα ανακοινωθούν και νέες πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση.

«Η Κυκλική Οικονομία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει καταλύτη ανάπτυξης για τη χώρα με οφέλη για όλους ».

emea: Πολλές εταιρείες-μέλη σας, ανάμεσά τους ελληνικές εταιρείες και θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών οι οποίες ασκούν βιομηχανική δραστηριότητα στον τομέα της ανακύκλωσης και αξιοποίησης αποβλήτων, έχουν διατυπώσει παρόμοιες εκτιμήσεις σχετικά με την "μεγάλη ευκαιρία" της Ελλάδας "να δημιουργήσει ένα πλαίσιο ουσιαστικής ενίσχυσης της ανακύκλωσης και ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων" ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων χωρών (π.χ. Δανία) γιατί τα οφέλη είναι πολλά: για το περιβάλλον, την κοινωνία αλλά και την ελληνική οικονομία. Ποιά είναι η επίσημη θέση του ΣΕΠΑΝ σήμερα;

Δημήτρης Κονταξής: Στον ΣΕΠΑΝ πιστεύουμε ακράδαντα ότι με την Κυκλική Οικονομία έχουμε την ευκαιρία να αναδείξουμε μια νέα Ελλάδα και γι’ αυτό εργαζόμαστε. Η μετάβαση σε μια πιο Κυκλική Οικονομία αποτελεί πραγματική ευκαιρία για την Ελλάδα και μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς δημοσιονομικό κόστος, αρκεί η Πολιτεία να την θέσει ως προτεραιότητα στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο στο οποίο κατευθύνεται στη μετά COVID -19 εποχή και να θεσπίσει τα απαραίτητα κίνητρα. Συγκεκριμένα, απαιτείται και είναι εφικτός ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός διαχείρισης αποβλήτων για την ενίσχυση της αποφυγής δημιουργίας, της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης αποβλήτων. Επιπρόσθετα, η ενεργειακή αξιοποίηση των δευτερογενών καυσίμων που προέρχονται από την επεξεργασία μη ανακυκλώσιμων υλικών μπορεί να προσφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά, αναπτυξιακά και κοινωνικά οφέλη. Συμβάλλει στην μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των αποβλήτων, στον περιορισμό της ποσότητας που διατίθεται προς ταφή, τη βελτίωση του εφοδιασμού της βιομηχανίας με πρώτες ύλες, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, τη μείωση της χρήσης μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και συνεπώς στη μείωση εκπομπών αέριων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΣΕΠΑΝ έχει καταθέσει μια δέσμη προτάσεων στα αρμόδια Υπουργεία, ώστε η Ελλάδα να αξιοποιήσει την υπάρχουσα δυναμική της και να επωφεληθεί τα μέγιστα σε όρους ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος. Οι θέσεις του συνδέσμου μας, αναφορικά με την προώθηση της κυκλικής οικονομίας στη χώρα μας, μπορούν να συνοψιστούν σε τρεις άξονες. Ο πρώτος αφορά στη θέσπιση κινήτρων για την προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών συμβατών με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, όπως οι δείκτες κυκλικότητας, η ενίσχυση δευτερογενών αγορών, οι πράσινες δημόσιες συμβάσεις και το υψηλό ειδικό τέλος ταφής, που θα λειτουργεί ως αντικίνητρο. Ο δεύτερος άξονας αφορά σε απολύτως αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως η εφαρμογή ιεράρχησης διαχείρισης αποβλήτων, η προτυποποίηση αποβλήτων, προϊόντων ανακύκλωσης και διεργασιών, η προώθηση της ανακύκλωσης και της ενεργειακής αξιοποίησης υπολειμμάτων ανακύκλωσης, η απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και η προώθηση της βιομηχανικής συμβίωσης. Τρίτος άξονας είναι η εμπέδωση της διαφάνειας, παντού και για όλους, με την αξιοποίηση του Ηλεκτρονικού Μητρώου Αποβλήτων (ΗΜΑ) να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα προς αυτή την κατεύθυνση. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να τονίσω ότι το momentum για την Κυκλική Οικονομία είναι τώρα που η ολόκληρη η Ευρώπη κάνει στροφή στην Κυκλική Οικονομία, τώρα που παρά τις αντιξοότητες της συγκυρίας λόγω των συνεπειών του κορωνοϊού, υπάρχει και μια μεγάλη ευκαιρία. Η Ελλάδα με βάση την πρόταση της Κομισιόν αναμένεται να λάβει πόρους ύψους 32 δισ ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 18% του ΑΕΠ της χώρας. Οι πόροι αυτοί μαζί με τα κονδύλια του ΕΣΠΑ μπορούν να φτάσουν ακόμα και τα 50 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο ¼ του ελληνικού ΑΕΠ. Το χρηματοδοτικό πακέτο είναι μεγάλο και άλλο τόσο μεγάλη είναι και η ευθύνη να σχεδιαστεί με όρους μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας η αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.

emea: Από επιχειρηματικής πλευράς η ανακύκλωση αποβλήτων, η εφαρμογή μεθόδων αξιοποίησης αποβλήτων και γενικότερα η "κυκλική οικονομία" είναι συμβατές πρακτικές με την κερδοφορία ή ακόμα περισσότερο την ανάπτυξη μιας ελληνικής εταιρείας; (Γιατί πολλοί επικεντρώνονται στις απαιτούμενες επενδύσεις, στο κόστος και στις επιπτώσεις στα λειτουργικά έξοδα μιας εταιρείας).

Δημήτρης Κονταξής: Η Κυκλική Οικονομία, όπως θα γνωρίζετε, είναι πρότυπο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης -όχι περιβαλλοντική ή κοινωνική πολιτική- και άρα προϋποθέτει την ανάπτυξη επενδύσεων που ενσωματώνουν προηγμένες τεχνολογίες, καινοτομίες και επιχειρηματικότητα, παράγοντες που συνυπάρχουν στον ιδιωτικό τομέα. Το μοντέλο της Κυκλικής Οικονομίας δεν προσφέρεται για ανάπτυξη κρατικών επιχειρηματικών δράσεων, επιδοτούμενων από τον κρατικό προϋπολογισμό, όπως τα παλαιά γνωστά και αποτυχημένα μοντέλα διαχείρισης αποβλήτων, φυσικών και ενεργειακών πόρων. Σαφώς ο ρόλος του κράτους είναι σημαντικός, δεδομένου ότι ρυθμίζει και ελέγχει την αγορά, καθώς και για την παροχή κινήτρων για την υλοποίηση των προϋποθέσεων για την ανάπτυξη της Κυκλικής Οικονομίας. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο, όμως, για την προώθησή της μπορεί και πρέπει να αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας. Αυτός θα κάνει τη διαφορά και το αποδεικνύουν στην πράξη οι εταιρείες μέλη μας – πρωτοπόρες βιομηχανίες και επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν επενδύσει, έχουν δώσει σημαντικά αποτελέσματα, έχουν προσφέρει στην εθνική οικονομία και είναι έτοιμες να επενδύσουν ξανά. Τα εμπροσθοβαρή κόστη είναι, βέβαια, υπολογίσιμα ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Εδώ, όμως, έρχεται η Πολιτεία και θεσπίζει τα απαραίτητα κίνητρα, όπως συμβαίνει σε τόσες χώρες ανά τον κόσμο. Στην Ελλάδα ειδικότερα, και εν μέσω των οικονομικών δυσχερειών που επιφέρει η πανδημία, η παροχή κινήτρων κρίνεται επιτακτική. Σε αυτό που πρέπει να σταθούμε, ωστόσο, είναι ότι επένδυση στην Κυκλική Οικονομία σημαίνει επένδυση σε ένα κοινό ελπιδοφόρο μέλλον, με βιώσιμη ανάπτυξη για όλους, με νέες θέσεις εργασίας και σεβασμό στο περιβάλλον.