Η Κεντρική Αγορά είναι ένας χώρος με ιδιαίτερη σημασία που συνδέεται με σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας αλλά και πολλές αναμνήσεις για τους παλαιότερους. Δημιουργήθηκε το 1955 με χρήματα του σχεδίου Μάρσαλ και στέγαζε την Κεντρική Κρεαταγορά της Αθήνα σχεδόν για μισό αιώνα.
Η θέση που βρίσκεται σήμερα θεωρήθηκε κομβική αφού ήταν προσπελάσιμη από τις λαχανοπαραγωγικές περιοχές της Κορινθίας και της Βοιωτίας, βρισκόταν κοντά στο λιμάνι του Πειραιά – που υπήρξε και η περιοχή των λεμονάδικων – στην Αθήνα αλλά και στην τομή του εθνικού δικτύου που οδηγούσε στα προάστια της πόλης και σε όλη την Ελλάδα. Τέσσερα χρόνια μετά έγιναν τα εγκαίνια της σε ένα χώρο 300 στρεμμάτων η ανέγερση των οποίων έγινε με κεφάλαια από το περίφημο Σχέδιο Μάρσαλ.
Το 2000 έκλεισε ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας (2004) και πολλά από τα κτίρια έμειναν άδεια ή ανεκμετάλλευτα και χωρίς κάποια εμπορική δραστηριότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όμως, το 2010, με το σχέδιο ανάπλασης της περιοχής η Κεντρική Αγορά απέκτησε νέα “ζωή”, απέκτησε έναν διαφορετικό χαρακτήρα σε σχέση με το παρελθόν και σταδιακά άνοιξαν νέα καταστήματα που απευθύνονται στο ευρύ κοινό και όχι σε επαγγελματίες, όπως η παλιά αγορά.
Ένα από τα νέα στέκια που δημιουργήθηκαν στο χώρους της παλιάς Κεντρικής Αγοράς και ξεχώρισαν είναι τα “Μεζεκλίκια”: ένας αντισυμβατικός, μετα-μοντέρνος, καταπληκτικός χώρος για τους λάτρεις των εξαιρετικών γεύσεων, με στοιχεία παράδοσης και νοσταλγίας. Ένα εντελώς διαφορετικό μαγαζί σε σχέση με τα συνηθισμένα εστιατόρια της Αθήνας που δημιουργήθηκε από δυο φίλους με μεράκι και πάθος για το καλό φαγητό, την παλιά παρεϊστικη ελληνική φιλοσοφία και την προώθηση μιας διαφορετικής ιδέας: ένα ένα παντοπωλείο-εστιατόριο.
Τα “Μεζεκλίκια” είναι το δημιούργημα του Γιάννη Χριστόπουλου και του Πέτρου Μαρζτούκου οι οποίοι ανακαίνισαν τον χώρο με έξυπνα υλικά (σίδερο και ξύλο) σε συνεργασία με το αρχιτεκτονικό γραφείο Mπάφης & partners, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στην λεπτομέρεεια ώστε ο χώρος να αποκτήσει μια νοσταλγική διάθεση και ένα ζεστό, φιλικό, περιβάλλον με γεύσεις από όλη την Ελλάδα. Φοβερές ετικέτες μικρών παραγωγών, τσίπουρο, κρασί, αλλαντικά, τυριά, μανιτάρια, σάλτσες, ζυμαρικά, και πολλά είδη που θα θέλετε να τα δοκιμάσετε όλα. Κι όσα δεν μπορείτε να τα δοκιμάσετε στο τραπέζι, μπορείτε να τα αγοράσετε για το σπίτι σας!
Ο Πέτρος είναι έμπορος και ασχολείται με φρούτα και λαχανικά κι ο Γιάννης προέρχεται από τον τομέα των χρηματοοικονομικών και των επιχειρήσεων αλλά με ιδιαίτερο πάθος για την γαστρονομία και την οινοποϊία. Είναι “οι άνθρωποι του μαγαζιού”. Ευγενικοί, χαμογελαστοί και έτοιμοι να σας προτείνουν επιλογές με γεύσεις βασισμένες σε παραδοσιακές συνταγές.
Ο Γιάννης μας μίλησε για την αρχική ιδέα, την ιστορία του παντοπωλείου-εστιατορίου, τις επιπτώσεις της πανδημίας στην καθημερινή λειτουργία του μεζεδοπωλείου, όπως σε όλα τα καταστήματα εστίασης καθώς και την ιδιαίτερη σχέση των δυο ιδρυτών με τις γεύσεις και τις συνταγές σε έναν μοναδικό γαστρονομικό ταξίδι.
emea: Πώς αποφασίσατε να ανοίξετε ένα τόσο διαφορετικό χώρο εστίασης σ ένα χώρο μέσα στην κεντρική λαχαναγορά, στο σημείο που έχει δημιουργηθεί η αγορά του καταναλωτή; Ποιος είχε την αρχική ιδέα;
Γιάννης Χριστόπουλος: Παρακολουθώντας την δημιουργία της αγοράς του καταναλωτή, εξ απαλών ονύχων, θα μπορούσα να πω, είχα διαγνώσει την ευκαιρία που παρουσιαζόταν σε ένα τόσο ζωτικό αλλά και ιδιαίτερο χώρο μέσα στο οικοσύστημα της κεντρικής λαχαναγοράς της χώρας, – σε παρένθεση να πούμε ότι κεντρικές λαχαναγορές υπάρχουν μία σε κάθε χώρα – και αυτό ήταν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα όσον αφορά την επισκεψιμότητα που μπορούσε να έχει, όπως και την επιτυχία που θα μπορούσε να έχει αυτό το εγχείρημα. Κυρίως σε αυτές τις αγορές υπάρχουν καταστήματα που απευθύνονται πέρα από τους χονδρεμπόρους που κατά παράδοση είναι εδώ στην κεντρική λαχαναγορά, καθώς και σε καταναλωτές λιανικής.
Ένας καταναλωτής μπορεί να έρθει εδώ στην αγορά του καταναλωτή, να ψωνίσει, να προμηθευτεί διάφορα προϊόντα, όπως κρέατα, ψάρια, τυριά, αλλαντικά, και να έχει έναν χώρο, στον οποίο θα μπορεί να καθίσει να απολαύσει το φαγητό του, να απολαύσει ένα κρασί με τους φίλους του, ακόμα και να κάνει ένα επαγγελματικό ραντεβού.
Μπορούμε να πούμε ότι είναι ένα meeting point, το οποίο επειδή εδώ κυρίως υπάρχουν πάρα πολλοί επαγγελματικοί χώροι, υπάρχουν επιχειρήσεις, υπάρχουν άνθρωποι που δουλεύουν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η καρδιά της παραδοσιακής αγοράς της χώρας. Βρίσκουν ευκαιρία είτε κάνοντας κάποιο ραντεβού, με κάποιους συνεργάτες που μπορεί να είναι είτε από εδώ, είτε να έρχονται ακόμα και εκτός Αθηνών, και αυτό ευνοεί και το σημείο, και ο χώρος είναι τέτοιος που προσφέρεται.
emea: Εμείς είμαστε σε έναν χώρο που συνδυάζει το παλιό μπακάλικο με ένα χώρο εστίασης. Στο μυαλό των περισσοτέρων είναι δύο διαφορετικά καταστήματα, εσείς πώς αποφασίσατε να τα ενοποιήσετε στην ίδια στέγη και πως λειτουργεί αυτό το μοντέλο;
Γιάννης Χριστόπουλος: Μπορούμε να πούμε ότι σίγουρα στην αρχή ίσως φαντάζει λίγο παράξενο, αλλά αυτό πλέον το συναντάμε παντού στην Ευρώπη. Το συναντάμε και στις κεντρικές αγορές και στις παραδοσιακές αγορές κάθε χώρας, να υπάρχουν δηλαδή καταστήματα στα οποία μπορείς να προμηθευτείς προϊόντα για το σπίτι σου, κατά κύριο λόγο προϊόντα μικρών παραγωγών, ποιοτικά ελληνικά προϊόντα.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τη δική μας, τι πιο καλό από το να μπορείς δοκιμάσεις και να ξέρεις τι παίρνεις, και να καθίσεις να το απολαύσεις εδώ. Όντως ήταν ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα στην αρχή αλλά στην πορεία του φάνηκε ότι ενώ μας θυμίζει ένα παλιό μπακάλικο, τότε δηλαδή που δεν υπήρχαν πάρα πολλοί χώροι, και μέσα σε ένα χώρο βρίσκαμε τα πάντα, και ιδιαίτερα σε πιο μικρές αγορές και σε πιο μικρές περιοχές, αυτό που τελικά μένει είναι ότι ο πελάτης που έρχεται εδώ, ο επισκέπτης, αυτός που θέλει να αγοράσει, του αρέσει η ιδέα ότι μπορεί να δοκιμάσει τα προϊόντα, να καθίσει να τα απολαύσει, και αυτό δημιουργεί μπορώ να πω ένα θετικό κλίμα, και βοηθάει το ένα το άλλο. Το εστιατόριο βοηθάει την πώληση των προϊόντων γιατί τι πιο όμορφο από το να πηγαίνεις και να φας σε ένα εστιατόριο.
emea: Θύμισε μας λίγο πόσο καιρό λειτουργούν τα “Μεζεκλίκια”;
Γιάννης Χριστόπουλος: Τα “μεζεκλίκια” λειτουργούν εδώ και ενάμιση χρόνο.
emea: Εντυπώσεις προκαλεί ωστόσο το γεγονός, ότι ο σημερινός χώρος εστίασης που βρισκόμαστε σχεδιάστηκε από ένα αρκετά γνωστό αρχιτεκτονικό γραφείο, ουσιαστικά μιλάμε για ένα αρκετά παλιό βιομηχανικό χώρο. Ήταν μια συνειδητή επιλογή ή θέλατε μια εξειδικευμένη εταιρεία να υλοποιήσει τις ιδέες που είχατε;
Γιάννης Χριστόπουλος: Ήταν μια συνειδητή επιλογή. Να πούμε ιστορικά ότι ο χώρος αυτός είναι από το 1955, όλη η αγορά έχει φτιαχτεί με χρήματα του σχεδίου Μάρσαλ, σατανικά επίκαιρο θα μπορούσα να πω με αυτά που ζούμε σήμερα, και συζητώντας με διάφορα γραφεία το τι ήθελα να κάνω, ο Παναγιώτης Μπάφης με εντυπωσίασε με το πόσο γρήγορα αντιλήφθηκε αυτό το δεδομένο. Κατάφερε μέσα σε ένα χώρο ο οποίος από μόνος του είχε μια πολλή μεγάλη ιστορία και νομίζω ότι αν με ρωτήσεις σήμερα μετά από ενάμιση ο χώρος από μόνος του έχει μια ιστορία και έχει μια πάρα πολλή θετική αύρα το οποίο έχει γίνει το συγκριτικό μας πλεονέκτημα.
emea: Ουσιαστικά τώρα βιώνουμε την μετά Covid εποχή, που λέμε και εμείς δημοσιογραφικά, πόσο λοιπόν επηρέασε η πανδημία του κορωνοϊού τα “μεζεκλίκια”; Εσείς αν δεν κάνω λάθος λειτουργούσατε το ένα σκέλος του μαγαζιού.
Γιάννης Χριστόπουλος: Το ένα κομμάτι του μαγαζιού, η λιανική, λειτουργούσε. Μπορώ να πω ότι σταθήκαμε τηρουμένων των αναλογιών τυχεροί πάνω σε αυτό το κομμάτι, όπως και όσοι στάθηκαν τυχεροί που κατάφεραν να κρατήσουν τα μαγαζιά τους ανοιχτά.
emea:Τι σας βοήθησε περισσότερο ως μαγαζί;
Γιάννης Χριστόπουλος: Τι μας βοήθησε περισσότερο; Περισσότερο μας βοήθησε ότι εδώ είναι μια αγορά η οποία είναι ανοιχτή, θα μπορούσαμε να πούμε με σύγχρονους όρους ότι είναι ένα open mall τροφίμων όπου ο κόσμος πιο άνετα, πιο ελεύθερα και χωρίς φόβο, και γιατί όχι αισθανόμενος ότι προστατεύεται καλύτερα λόγω του ανοιχτού χώρου, είχε αυξήσει την επισκεψιμότητά του.
Ανοίγοντας όμως και μετά το δεύτερο σκέλος της δραστηριότητας μας δεν μπορούμε να πούμε ότι μας άφησε και εμάς αδιάφορους και αλώβητους όλη αυτή η κατάσταση που επικρατεί γιατί εκτιμώ ότι ζούμε μία αλλαγή στον τρόπο που ο καθένας μας θα χειρίζεται από εδώ και πέρα τον τρόπο με τον οποίο θα διασκεδάζει, θα βγαίνει, θα τρώει, θα βρίσκεται με φίλους και γνωστούς.
emea: Τι έχει αλλάξει μετά τον κορωνοϊού και ποια είναι η συμπεριφορά των καταναλωτών;
Γιάννης Χριστόπουλος: Το πρώτο πρόβλημα, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, είναι ότι δεν επιτρέπεται να συνευρίσκεται μεγάλος αριθμός ατόμων μαζί, αυτό αυτόματα σημαίνει μικρότερες παρέες, παρέες με πιο γνωστούς και πιο στενό κύκλο που αυτό πολλές φορές δεν μας επιτρέπει να βγαίνουμε πολλές φορές είτε να καταναλώνουμε πολύ περισσότερο όπως όταν βγαίναμε παλιά είτε για να διασκεδάσουμε είτε για να συζητήσουμε είτε για να περάσουμε όμορφα με μεγαλύτερες παρέες. Αυτό έχει επηρεάσει.
Ένα άλλο που έχει επηρεάσει είναι η ηλικιακή προσέγγιση των ατόμων που βγαίνουν γιατί καλώς ή κακώς μας έχουν βομβαρδίσει ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι οι οποίοι θα πρέπει να προσέχουν για ευνόητους λόγους στη χώρα μας τυγχάνει να είχαν το μεγαλύτερο μερίδιο των χρημάτων τα οποία ξόδευαν αυτό πιστεύω ότι έχει αποτυπωθεί ήδη και θα αποτυπωθεί πιο πολύ στη συνέχεια.
emea: Με αυτά τα δεδομένα πώς βλέπεις εσύ ως επιχειρηματίας τη φετινή χρονιά;
Γιάννης Χριστόπουλος: Η φετινή χρονιά θα είναι μία πάρα πού δύσκολη χρονιά γιατί η οικονομική εξίσωση και η επιχειρηματική εξίσωση έχει πάρα πολλούς αγνώστους και μέχρι τώρα δεν υπάρχει κάποιο φως παρόλη την αισιοδοξία ότι τα πράγματα θα αλλάξουν, αυτό που εκτιμώ ότι πρέπει να γίνει από όλους, είναι να κάνουμε τα σχέδια μας με βάση τα πιο άσχημα σενάρια μας για να μην βρεθούμε προ εκπλήξεως γιατί στην οικονομία οποιαδήποτε παρέμβαση συνεχόμενη χωρίς να υπάρχουν πραγματικά στοιχεία τα οποία θα μπορέσουν να στηρίξουν τις όποιες αποφάσεις, είτε είναι για την διατήρηση της εργασία είτε για να μείνουν τα καταστήματα ανοιχτά είτε για να τονωθεί η οικονομία, δεν μπορεί να γίνει επί μακρόν και ιδιαίτερα όταν δεν αφορά μια συγκεκριμένη χώρα και αφορά την παγκόσμια οικονομία.
emea: Γενικά ως επιχειρηματίας στο χώρο της εστίασης ακόμα και με τον διπλό ρόλο που έχεις, πιστεύεις ότι πρέπει να ληφθούν επιπλέον και πιο δραστικά μέτρα από την κυβέρνηση για την στήριξη του κλάδου;
Γιάννης Χριστόπουλος: Νομίζω ότι τα μέτρα που μπορεί να ληφθούν από οποιαδήποτε κυβέρνηση είναι μέτρα που αφορούν περισσότερο την επιχειρηματικότητα και τα οποία τα γνωρίζουμε όλοι. Έχουν συζητηθεί, έχουν ειπωθεί και εκτιμώ ότι έχουν εμπεδωθεί. Είναι θέμα καθαρά πολιτικής και όχι οικονομίας.
Την απάντηση στο τι πρέπει να γίνει θα την δώσει η ίδια η αγορά. Υπήρχε υπερ-επαγγελματισμός, η επιχειρηματικότητα μέχρι σήμερα ήταν επιχειρηματικότητα ανάγκης και όχι ευκαιρίας. Αν αυτό λειτουργήσει και καταφέρουμε, βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, να βγούμε πιο γρήγορα από την κρίση, μπορούμε να πούμε ότι θα έχει βγει κάτι καλό από όλο αυτό.
emea: Ποιες θα ήταν οι προτάσεις σου σε κάποιον γνωστό σου που έρχεται να φάει εδώ ή να αγοράσει;
Γιάννης Χριστόπουλος: Είναι ίσως η πιο δύσκολη ερώτηση που μου έχει γίνει ποτέ. Πιστεύω ότι ερχόμενος κάποιος εδώ σίγουρα θα πρέπει να δοκιμάσει τα αυγά με τις πατάτες και τον παστουρμά. Μπορεί επίσης να απολαύσει μια ποικιλία από φρεσκοκομμένα αλλαντικά ή τυριά της αρεσκείας του, τα οποία προέρχονται από μικρούς Έλληνες παραγωγούς και αξίζει να τα δοκιμάσει κάποιος.
Αυτό που εισπράττουμε είναι ότι δοκιμάζοντας τις ποικιλίες των αλλαντικών και των τυριών οι περισσότεροι πελάτες μας προμηθεύονται αυτά τα προϊόντα για το σπίτι. Έχουμε μια υπέροχη τηγανιά με χοιρινό από τη Λακωνία, έχουμε ένα σαγανάκι το οποίο είναι από τη Μονεμβασιά και μπορώ να πω ταιριάζει σε κάθε τραπέζι, υπάρχει καπνιστή μπριζόλα και τώρα πρόσφατα έχουμε προσθέσει στο μενού μας γουρουνοπούλα, ένα παραδοσιακό μεσσηνιακό φαγητό το οποίο συνοδεύεται με μπύρα.
Έχουμε μπύρες μικρών Ελλήνων ζυθοποιών όπως και τα προϊόντα μας στα ποτά, στα κρασιά, στα τσίπουρα και στα ούζα προέρχονται και αυτά από μικρούς παραγωγούς. Υπάρχουν κρασιά που δε τα βρίσκει κανείς στα μεγάλα καταστήματα, ενώ υπάρχουν και παλαιωμένα τσίπουρα που αξίζει τον κόπο κάποιος να τα δοκιμάσει και δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα ξένα προιόντα.
emea; Άρα λοιπόν ραντεβού στα “μεζεκλίκια”:
Γιάννης Χριστόπουλος: Ραντεβού στα “μεζεκλίκια” για υπέροχες γευστικές και όχι μόνο απολαύσεις. Τα Σάββατα είχαμε καθιερώσει από πέρυσι το καλοκαίρι και συνεχίσαμε και το χειμώνα να κάνουμε μουσικές βραδιές. Θα έχουμε και φέτος από το πρώτο Σάββατο του Ιουλίου και κάθε Σάββατο μουσικές βραδιές στον υπέροχο εξωτερικό μας χώρο, ο οποίος είναι ίσως από τους μεγαλύτερους και πιο άνετους χώρους που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην Αθήνα.
emea: Ένα πλεονέκτημα είναι ότι υπάρχει και χώρος στάθμευσης εδώ. Είναι για τους πελάτες.
Γιάννης Χριστόπουλος: Υπάρχει ελεύθερος χώρος στάθμευσης καθώς και ελεύθερη είσοδος ώστε να μπορεί οποιοσδήποτε 24 ώρες το εικοσιτετράωρο να επισκεφθεί το χώρο της κεντρικής λαχαναγοράς.
emea: Η αλήθεια είναι πως αν εγώ ερχόμουν εδώ με κλειστά τα μάτια και με αφήνανε, δε θα φανταζόμουν πως θα ήμουν στην κεντρική λαχαναγορά.
Γιάννης Χριστόπουλος: Αυτό είναι το ένα και το δεύτερο είναι πως ο κόσμος εντυπωσιάζεται από την ποικιλία και τον πλούτο των προϊόντων και αναρωτιούνται πού βρίσκομαι το μεράκι και την όρεξη και προμηθευόμαστε όλα αυτά τα προϊόντα.
emea: Θα μπορούσε κάποιος να πει πως είσαι και η ζωντανή διαφήμιση της λαχαναγοράς;
Γιάννης Χριστόπουλος: Είναι πολύ βαρύς ο όρος αυτός, εγώ προσπαθώ ταπεινά να αναδεικνύω τα ελληνικά προϊόντα θα ήθελα να με έβλεπαν σαν ένα χώρο προώθησης ή σαν ένα πραγματικό e-shop, μια έκθεση όπου μπορούν να προβληθούν προϊόντα, για να χρησιμοποιήσουμε και τους όρους που έχουν μπει πρόσφατα στη ζωή μας. Ένα live e-shop. Όσο και να ασπαστούμε όμως την τεχνολογία, το φυσικό κατάστημα θα είναι πάντα ένα φυσικό κατάστημα ιδιαίτερα σε τέτοιους τομείς.
emea: Να πούμε κάτι τελευταίο, εσείς φέτος γίνατε “talk of the town” λόγω της εμπλοκής σας στη παραγωγή του Master Chef.
Γιάννης Χριστόπουλος: Αυτό είναι αλήθεια, μας είχαν επιλέξει σαν ένα έπαθλο, ήταν πάρα πολύ καλό για εμάς, βέβαια το άσχημο ήταν ότι συνέπεσε και προβλήθηκε σε μια περίοδο που το ένα κομμάτι του χώρου ήταν κλειστό, αλλά αυτό που μου έμεινε εμένα ήταν το πόσο ζεστά το εισπράξαμε, όχι μόνο εμείς, το εισέπραξαν οι παραγωγοί και οι άνθρωποι που συνεργάζονται με εμάς…
