Ο παθολόγος – ηπατολόγος, Ιατρικός Διευθυντής του Τμήματος Προληπτικής Ιατρικής και Μακροβιότητας του Ομίλου Βιοϊατρική, Δημήτρης Κουντουράς απαντά στις ερωτήσεις του emea για το θέμα του κορωνοϊού, εκτιμώντας πως η χώρα μας θα καταφέρει να κερδίσει τη «μάχη» με τον Covid-19.
Παράλληλα, ο κ. Κουντουράς υποκλίνεται, με την σειρά του, στον ελληνικό λαό που, όπως αναφέρει σχετικά, πειθάρχησε στα μέτρα της κυβέρνησης και διευκόλυνε το έργο όσων βρίσκονται στην πρώτη γραμμής της «μάχης».
Η πανδημία του Covid-19
emea.gr: Κύριε Κουντουρά η ανθρωπότητα έπρεπε να αναμένει μια τέτοια πανδημία το 2020;
Δημήτρης Κουντουράς: Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και εμείς, οι επαγγελματίες της υγείας, δεν είμασταν έτοιμοι για μια τέτοια εξέλιξη η οποία τείνει να οδηγήσει την ανθρωπότητα στα όριά της.
Βεβαίως έχοντας την γνώση της συμπεριφοράς του SARS-CoC-1, πριν περίπου 20 έτη, δεν μπορούμε να πούμε ότι είμασταν τελείως ανέτοιμοι και για αυτό εξάλλου έχουμε σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, για τα ιατρικά δεδομένα σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο πολλά και συνάμα ενθαρρυντικά μηνύματα αναφορικά με την θεραπεία της νόσου Covid-19, συμπεριλαμβανομένου και του εμβολίου.
Από το βήμα αυτό όμως θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι το βάρος της ευθύνης σχετικά με την εξάπλωση την νόσου, βαραίνει κυρίως τις κυβερνήσεις που δεν επέδειξαν την απαιτούμενη τόλμη προκειμένου να ενημερώσουν υπεύθυνα, τόσο τους πολίτες των χωρών τους (αρχικά), όσο φυσικά και τα υπόλοιπα κράτη. Αναφέρομαι, πρωτίστως στην Κίνα και τις Δημόσιες Αρχές της, οι οποίες εάν είχαν ενημερώσει και κυρίως αν είχαν λάβει τα απαιτούμενα μέτρα νωρίτερα, τότε η κατάσταση -ενδεχομένως- να μην ήταν αυτή που βιώνουμε σήμερα.
Η εκτίμηση μας είναι πως σε μια τέτοια εξέλιξη ο ιός Covid-19 θα είχε «εγκλωβιστεί» στην Ασιατική ήπειρο και δεν θα είχε επεκταθεί με αλματώδεις ρυθμούς, «μολύνοντας» την ανθρωπότητα, συνολικά. Αυτό, ίσως, να αποτελεί και το μεγαλύτερο «μάθημα» που οφείλει να αξιοποιήσει για το μέλλον η ίδια η ανθρωπότητα.
emea.gr: Είδαμε πολλές χώρες, όπως και τον διεθνή Τύπο να αποδίδει τα εύσημα στην Ελλάδα για τον τρόπο που χειρίστηκε την πανδημία του κορωνοϊού. Ποια είναι η άποψη σας; Πιστεύετε ότι μπορούμε να χαμογελάσουμε, έστω και δειλά;
Δημήτρης Κουντουράς: Η αλήθεια είναι πως η ελληνική κυβέρνηση λειτούργησε υποδειγματικά, αν και από ιατρικής απόψεως εκτιμώ ότι θα έπρεπε κάποια μέτρα (π.χ. το κλείσιμο των σχολείων) να παρθούν νωρίτερα. Βεβαίως, κοιτώντας «δίπλα» η συμπεριφορά και ο τρόπος που τελικά το ελληνικό κράτος αντέδρασε σε αυτή την πανδημία ήταν άριστος. Μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για το «κλείσιμο» μιας χώρας, γεγονός που συμβαίνει μονάχα – και όχι σε τέτοιο βαθμό – σε καιρό πολέμου.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να πούμε και να ανταποδώσουμε και εμείς οι γιατροί, από την δική μας πλευρά, ένα μεγάλο χειροκρότημα στον ελληνικό λαό, η συμπεριφορά του οποία κρίνεται άψογη. Αναμφίβολα το κοινό πειθάρχησε σε εντυπωσιακό βαθμό στα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης, διευκολύνοντας το έργο των επαγγελματιών υγείας που έχουν δεχθεί εξαιρετικά μεγάλη πίεση αυτές τις ημέρες.
Υπό αυτό το πρίσμα, λοιπόν, και έχοντας ως βασικό στοιχείο τα επίσημα δεδομένα που δίνει η ελληνική κυβέρνηση και ο συνάδελφος-γιατρός, Σωτήρης Τσιόδρας, ναι μπορούμε να πούμε, απατώντας ευθέως στο ερώτημα σας ότι ίσως ήρθε η ώρα δειλά – δειλά να χαμογελάσουμε.
Πιστεύω βαθιά μέσα μου, ως επαγγελματίας της υγείας, ότι η Ελλάδα φαίνεται να κερδίζει τη «μάχη» με τον κορωνοϊό. Βεβαίως, ασφαλή συμπεράσματα θα μπορούμε να εξάγουμε σε περίπου 7 με 10 ημέρες από σήμερα. Τότε, θα μπορούμε να μιλήσουμε με μεγαλύτερη σιγουριά.
emea.gr: Πως ένας εν δυνάμει ασθενής μπορεί να ξεχωρίσει τη νόσο Covid-19 από άλλες ιώσεις – λοιμώξεις;
Δημήτρης Κουντουράς: Τα έως τώρα ευρήματα έχουν δείξει ότι τα συμπτώματα είναι παρόμοια με πολλές άλλες λοιμώξεις και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να πούμε πως υπάρχει κάποιος «ασφαλής» τρόπος με βάση τον οποίο ένας ασθενής μπορεί να ξεχωρίσει τη νόσο Covid-19.
Αυτό που μπορούμε να πούμε και πρέπει να τονισθεί είναι ότι όλοι θα πρέπει να λειτουργούμε, στην καθημερινότητα μας, ωσάν να έχουμε νοσήσει. Παράλληλα, στην περίπτωση κατά την οποία παρουσιάσουμε οποιοδήποτε σύμπτωμα, επαναλαμβάνω, οποιοδήποτε σύμπτωμα, αλλά κυρίως πυρετό ή βήχα, επικοινωνούμε άμεσα με το γιατρό μας, ο οποίος και θα μας κατευθύνει ανάλογα.
Το τεστ για τη νόσο Covid-19
emea.gr: Πότε ένας ασθενής μπορεί / πρέπει να κάνει το τεστ για νόσο Covid-19;
Δημήτρης Κουντουράς: Το τεστ για τη νόσο Covid-19 θα πρέπει να το κάνουν όλοι όσοι εμπίπτουν στον ορισμό του «υπόπτου κρούσματος», ήτοι έχουν εκτεθεί σε χώρους ή σε άμεση επαφή με κάποιον που νόσησε, όσοι έχουν συμπτώματα και φυσικά όσοι αξιολογούνται από ιατρικής απόψεως, λόγω αναπνευστικής δυσχέρειας, στα κέντρα αναφοράς.
Αναφορικά με τα παιδιά, το τεστ θα πρέπει να το κάνουν όσα εξ’ αυτών έχουν συμπτώματα και μόνο αν υπάρχει, κατά τον παιδίατρο, πιθανότητα έκθεσης στον ιό, για την προστασία των μελών της οικογένειάς του που ανήκουν σε «ευπαθείς» ομάδες. Ωστόσο, θα πρέπει να θυμίσουμε πως συνήθως τα παιδιά κάνουν ήπια ή καθόλου νόσηση.
emea.gr: Πόσο σημασία έχει ο χρόνος διενέργειας της εξέτασης για το αποτέλεσμα; Γνωρίζουμε εάν υπάρχουν ψευδώς θετικά ή ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα;
Δημήτρης Κουντουράς: Καταρχήν, θα πρέπει να πούμε και να θυμίσουμε ότι ο χρόνος επώασης της νόσου Covid-19 εκτείνεται από 3 έως και 14 ημέρες. Στο πλαίσιο αυτό, ναι, όσο δεν υπάρχουν συμπτώματα, το τεστ για τον Covid-19 μπορεί να είναι αρνητικό την πρώτη εβδομάδα έκθεσης στον ιό.
Σε ότι αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησης σας, αν δηλαδή υπάρχουν ψευδώς θετικά ή ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα, η συνηθισμένη μοριακή εξέταση έχει πιθανότητα ψευδώς θετικού αποτελέσματος περίπου 1% με 2% για ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα.
Η «ευπαθής» ομάδα των πολιτών και πως την προστατεύω
emea.gr: Στον δημόσιο διάλογο τα «φώτα» έχουν πέσει στην αποκαλούμενη και ως «ευπαθή» ομάδα των πολιτών της χώρας. Ποια είναι τελικά τα άτομα αυτά και πως τα προστατεύουμε;
Δημήτρης Κουντουράς: Εκτός από τους ηλικιωμένους, στην συγκεκριμένη ομάδα εντάσσονται και όσοι ασθενούν με διαβήτη, χρόνια αναπνευστικά, καρδιολογικά, νεφρολογικά, αυτό-άνοσα ή ογκολογικά νοσήματα, καθώς επίσης και όσοι έχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης και επιπλοκών εξαιτίας του Covid-19.
Τα άτομα αυτά για να προστατευθούν, θα πρέπει να ακολουθήσουν τις εξής οδηγίες:
– Να μείνουν οπωσδήποτε μέσα, ελαχιστοποιώντας τις μετακινήσεις τους.
-Να φορούν πάντα μάσκα όταν βρίσκονται με άλλους στο ίδιο δωμάτιο.
– Να αποφεύγουν τις σωματικές επαφές, χειραψίες, εναγκαλισμούς και ασπασμούς με πρόσωπα του περιβάλλοντός τους, ιδίως αν αυτά βρίσκονται τακτικά σε κίνηση εκτός σπιτιού. Εάν είναι εφικτό, χρήσιμο θα ήταν να χρησιμοποιούν δικά τους σκεύη, πετσέτες και τουαλέτα.
– Να αποφεύγουν την έξοδο για προμήθειες τροφής ή φαρμάκων και να παραγγέλνουν τηλεφωνικά ή online για την ικανοποίηση των αναγκών διαβίωσής τους. Εν συνεχεία, οφείλουν να απολυμαίνουν τις συσκευασίες των προϊόντων που παραλαμβάνουν, καθώς επίσης να πλένουν σχολαστικά τα χέρια τους.
Παράλληλα, πολύ σημαντικό είναι να πούμε πως αν υπάρχουν στο σπίτι άτομα με πιθανότητα έκθεσης ή «ύποπτα» συμπτώματα, πρέπει να επικοινωνήσουν αμέσως με το γιατρό τους, να απομονωθούν και να ελεγχθούν. Σε καμία περίπτωση δεν διακόπτουν τη χρόνια αγωγή τους δίχως να έχουν λάβει πρωτύτερα τη συμβουλή του γιατρού τους.
emea.gr: Ποιες είναι οι αντίστοιχες οδηγίες για όσους έχουν επωμιστεί το βάρος της φροντίδας «ευπαθών» ατόμων, καθώς επίσης και για όσους φροντίζουν βρέφη και μικρά παιδιά;
Δημήτρης Κουντουράς: Σωστά, θα πρέπει να μιλήσουμε και για τους ανθρώπους αυτούς, ο ρόλος των οποίων είναι κρίσιμος και εξαιρετικά σημαντικός για την εξέλιξη της «μάχης» με τον Covid-19.
Έτσι, λοιπόν, όσοι φροντίζουν «ευπαθή» άτομα αναμφίβολα επικοινωνούν τακτικά μαζί τους. Άρα, οφείλουν να φορούν πάντοτε προστατευτική μάσκα και καθαρά γάντια, ακόμη και στην περίπτωση κατά την οποία, απλά, βρίσκονται στον ίδιο χώρο και δεν έχουν «στενή» επαφή μαζί τους.
Επιπλέον, οι φροντιστές θα πρέπει να ελέγχουν προσεκτικά την κατάσταση της υγείας τους και να θερμομετρούνται οι ίδιοι καθημερινά. Με την εμφάνιση του πρώτου «ύποπτου» συμπτώματος, οφείλουν να επικοινωνήσουν άμεσα με το γιατρό τους, να ελεγχθούν αυτοστιγμή και παράλληλα να διακόψουν τις επισκέψεις στα «ευπαθή» άτομα.
Επιπροσθέτως, όσοι φροντίζουν βρέφη και μικρά παιδιά θα πρέπει κατ’ αρχήν να είναι οι ίδιοι ασφαλείς και υγιείς. Να φορούν πάντοτε μάσκα και γάντια και να πλένουν τα χέρια τους τακτικότατα, και οπωσδήποτε πριν και αφού ταΐσουν ή φροντίσουν τα παιδιά. Συν τοις άλλοις, θα πρέπει να απολυμαίνουν τις επιφάνειες του παιχνιδιού και του φαγητού. Εξυπακούεται δε, πως δεν θα πρέπει να κοιμούνται στα ίδια κλινοσκεπάσματα με τα παιδιά.
Αν τα άτομα αυτά είναι ηλικιωμένοι και τα παιδιά έχουν πρόσφατα εκτεθεί, έχουν συμπτώματα ή δεν πειθαρχούν στους κανόνες του αυτοπεριορισμού, μεταβιβάζουν τη φροντίδα σε κάποιον νεότερο.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να πούμε, όσο σκληρό κι εάν είναι αυτό για τους παππούδες και τις γιαγιάδες, ότι αυτή την περίοδο καλό είναι να αποφεύγονται οι συνήθεις τρυφερότητες προς τα παιδιά, ιδίως τα φιλιά.
Αντισηπτικά υγρά – μαντηλάκια
emea.gr: Τέλος, επειδή έχει γίνει μεγάλη κουβέντα σχετικά, αλήθεια, πόσο βοηθούν τα αντισηπτικά υγρά και μαντηλάκια και πότε έχει πραγματικό νόημα η χρήση τους;
Δημήτρης Κουντουράς: Αυτό που θα πρέπει να προσέξουμε όλοι είναι πως τα αντισηπτικά υγρά και τα μαντηλάκια είναι χρήσιμα κάθε φορά που είναι αδύνατο να πλύνουμε τα χέρια μας ή να χρησιμοποιήσουμε -προσωρινά έστω- γάντια.
Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι μετά τη χρήση τους, και με την πρώτη ευκαιρία πλένουμε τα χέρια μας.
emea.gr: Γιατρέ σας ευχαριστούμε θερμά και ευχόμαστε καλή δύναμη!
Δημήτρης Κουντουράς: Και εγώ σας ευχαριστώ και εύχομαι να βγούμε από την κρίση αυτή κατά το δυνατόν λιγότερο «πληγωμένοι».
Θα ήθελα δράττοντας της ευκαιρίας να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ και στους συναδέλφους μου γιατρούς, δεδομένου ότι οι συνθήκες, ειδικά όσων βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή, είναι εξαιρετικά αντίξοες και δίνουμε μια πραγματικά «μάχη». Ελπίζω, μόνο, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες φυσικά, να ακολουθήσει μια γόνιμη δημόσια συζήτηση για όλα αυτά, έτσι ώστε να είμαστε ακόμη καλύτερα προετοιμασμένοι την επόμενη φορά!
