Η πανδημία του κορωνοϊού έχει αλλάξει τον κόσμο της εργασίας, όπου οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι και το εργασιακό άγχος είναι από τα επιτακτικότερα ζητήματα επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας για όλους. Αν κάτι θετικό προέκυψε σε αυτή την πανδηµία, θα ανέφερα ότι αναβάθμισε το θέµα της ψυχικής υγείας και τη σπουδαιότητα του ανθρώπινου παράγοντα στο χώρο των επιχειρήσεων. Η απότομη αλλαγή των συνθηκών ζωής αλλά και της εργασίας ως τηλεργασία δημιούργησε πολλές προκλήσεις αλλά και αλλαγές τόσο στην συμπεριφορά των ανθρώπων όσο και στην ψυχική τους υγεία .
Ο ανθρώπινος παράγοντας ήταν και θα παραµείνει καθοριστικός για την πορεία ενός οργανισμού ως προς την απόδοση, την επιβίωση αλλά και την ανάπτυξή του. Παρόλο που οι έρευνες έχουν δείξει ότι η κατάθλιψη αποτελεί βασική αιτία των αναρρωτικών αδειών σε επιχειρήσεων της Ευρώπη, η κακή ψυχική υγεία έχει συνδεθεί παράλληλα και με πολλές άλλες αρνητικές επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις, όπως τα μειωμένα επίπεδα απόδοσης και παραγωγικότητας των εργαζομένων, την ελαχιστοποίηση των κινήτρων και την αποχώρηση σημαντικού αριθμού εργαζομένων από μια επιχείρηση, αλλά κυρίως την απομόνωση και μείωση της επικοινωνίας.
Ως αποτέλεσμα της άσχημης ψυχικής διάθεσης και υγείας του, ο σημερινός εργαζόµενος πολλές φορές δεν τολµάει να εκφράσει αυτά που νιώθει, να µοιραστεί σκέψεις και προβληµατισµούς µε τον εργοδότη του, ή να ζητήσει βοήθεια, γιατί δεν νιώθει καλά. Πέρα από τις συνέπειες στον ίδιο τον εργαζόμενο, το κόστος παραµέλησης της ψυχικής υγείας των μελών ενός οργανισμού µπορεί να επηρεάσει δραµατικά πολλές πτυχές – από την παραγωγή και τις εργασιακές σχέσεις έως τη γενική εταιρική κουλτούρα. Στόχος πολλών οργανισμών κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά και μετά την επιστροφή των υπαλλήλων στο εταιρικό περιβάλλον είναι η ευαισθητοποίηση, η εκπαίδευση και ο ανοιχτός διάλογος μεταξύ συναδέλφων, υπαλλήλων, διοίκησης και managers, δεδομένου ότι η επικοινωνία και η μέριμνα για την ψυχική υγεία των εργαζομένων αποτελεί θεµέλιο λίθο για έναν υγιή χώρο εργασίας.
Στόχος όλων μας είναι να ακούμε και να αφουγκραζόμαστε τον άλλον δίπλα μας και όταν τον ρωτάμε «τί κάνεις….» να καθίσουμε να ακούσουμε τα νέα του, να αφουγκραστούμε τη διάθεσή του και το κυριότερο να ενδιαφερθούμε για αυτόν.
Το stress, η κατάθλιψη, το «burn-out», οι κρίσεις πανικού δεν είναι αρρώστια, δεν πρέπει να αποτελούν στίγμα για κανένα και ακόμα περισσότερο δικαιολογία για αποφυγή ευθυνών. Ένας εργαζόμενος με κακή διάθεση, με μειωμένο κίνητρο και ενδιαφέρον προβάλει ουσιαστικά μέσω της ψυχικής του διάθεσης, το κλίμα του οργανισμού, την εταιρική κουλτούρα. Ένας εργαζόμενος που χαμογελάει έχει τη δύναμη να εκφράσει την άποψή του, επενδύει στον οργανισμό που εργάζεται και αναπτύσσεται με τέτοιο τρόπο που μόνο θετικά μπορεί να ωφελήσει τον ίδιο τον οργανισμό.
Παρόλη την γενικότερη αφύπνιση σε θέματα ψυχικής υγείας στο εργασιακό περιβάλλον, μόνο 21% (1 στους 5) αναφέρουν ότι έχουν ειλικρινείς, παραγωγικές συζητήσεις με το τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού σχετικά με ενδεχόμενες λύσεις τόσο για το burnout που ενδεχομένως βιώνουν όσο και για την ψυχική τους διάθεση. Το 56% μάλιστα υποστηρίζει ότι το τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού δεν ενθαρρύνει συζητήσεις γύρω από θέματα ψυχικής υγείας.
Αν θέλουμε να αλλάξουμε τη διάθεση των ανθρώπων σε ένα οργανισμό, αρκεί να τους παρέχουμε ευελιξία στον τρόπο που εργάζονται, ανοικτό διάλογο και ευαισθησία σε θέματα που άπτονται στην ψυχική υγεία. Δεδομένου ότι η πανδημία καθιέρωσε την ψηφιακή εκπαίδευση σε πολλούς τομείς, δεν είναι τυχαίο που οι έρευνες δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι – ακόμα και αν η υποστήριξη δίδεται μέσω ψηφιακών λύσεων – είναι εξίσου ευχαριστημένοι με μία τέτοια λύση.
Συνεπώς, βελτιώστε την επικοινωνία και τη δυνατότητα αντίδρασης με τους εργαζομένους σας δίνοντας τους συχνό feedback στον τρόπο που εργάζονται, αποδίδουν και συμπεριφέρονται. Όταν το feedback δεν είναι κριτική, βοηθάει σημαντικά τον κάθε εργαζόμενο να νιώθει ασφαλής και ικανός να ανταποκριθεί στις καθημερινές επαγγελματικές προκλήσεις.
Διευκρινίστε ρόλους και προσδοκίες. Οι ξεκάθαροι ρόλοι και οι ξεκάθαροι στόχοι πάντα δημιουργούν ηρεμία, βοηθάνε στη συγκέντρωση και την καλύτερη απόδοση.
Εκπαίδευση και Κατάρτιση. Προγράμματα ανάπτυξης του προσωπικού, αυτογνωσίας, διαχείρισης κρίσεων αλλά και αντιμετώπισης του καθημερινού στρες αλλά και της επαγγελματικής εξουθένωσης αποτελούν βασικό κλειδί στον αποτελεσματικό διάλογο μεταξύ μελών μιας ομάδας αλλά και την ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα απέναντι στις καθημερινές προκλήσεις.
Εξισορροπήστε την προσπάθεια με την ανταμοιβή. Είναι πολύ σημαντικό να νιώθει ο κάθε εργαζόμενος την ανταμοιβή στην κάθε του προσπάθεια. Κυρίως την ηθική ανταμοιβή που θα του προσφέρει ικανοποίηση και θα του δημιουργήσει ένα πνεύμα συνεργασίας, ομαδικότητας και προσωπικής εξέλιξης.
Αναγνωρίστε τη διαφορά μεταξύ «presentism» και «absenteeism», όπου στην πρώτη περίπτωση ο εργαζόμενος είναι παρών στην εργασία του αλλά «απών» γιατί ψυχικά δεν είναι καλά, δεν είναι ευχαριστημένος και κινείται μηχανικά με αποτέλεσμα να μην είναι αποδοτικός αλλά το σημαντικότερο να μην είναι συναισθηματικά υγιής και ήρεμος με μακροχρόνιο κόστος για όλους.
Mε άλλα λόγια, δίχως να «τετραγωνίσουμε τον κύκλο» υπάρχουν λύσεις βατές που μπορούν να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά ως προς τα οφέλη. Αντί λοιπόν καμία φορά να ρωτήσετε έναν / μία συνάδελφό σας μηχανικά «τι κάνεις;», πάρτε τον στην άκρη και αφουγκραστείτε τον / την προσπαθώντας να μάθετε πραγματικά πως μπορείτε να βοηθήσετε.
Γιατί όπως λένε στο εξωτερικό: «hearing and listening can be two different things».
