Σε πολλές συζητήσεις με διάφορους συνεργάτες αλλά και στελέχη σε οργανισμούς, πέρα από το stress, το άγχος και την κούραση που βιώνουν λόγω του εγκλεισμού – της καραντίνας – ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετώπισαν και τον πρώτο καιρό αλλά και που συνεχίζεται είναι ο έλεγχος της καθημερινότητας και ιδιαίτερα του φόρτου εργασίας που δεν έχει ωράριο ούτε Σαββατοκύριακο. Το σπίτι είναι γραφείο, ο υπολογιστής είναι μονίμως ανοιχτός και το κινητό διαθέσιμο σε κάθε κλήση από τον οποιοδήποτε γιατί τί άλλο έχεις να κάνεις από το να δουλέψεις αφού είσαι σπίτι….
Το πρόβλημα που βιώνουμε όλοι στη…δεύτερη καραντίνα, είναι ακριβώς αυτή η κόπωση και η αδυναμία που είχαμε στο να θέσουμε τα όρια μεταξύ προσωπικού και επαγγελματικού χρόνου και ας είμασταν στο σπίτι κλεισμένοι όλη την ώρα. Το ότι ήμασταν στο σπίτι δεν σήμαινε ότι είχαμε προσωπική ζωή, το αντίθετο θα έλεγα. Το διάστημα αυτό πραγματοποιήθηκαν πολλές έρευνες σχετικά με τα όρια που υπήρχαν από τους οργανισμούς στους εργαζόμενους και από τον κάθε εργαζόμενο στον εαυτό του. Οι έρευνες έδειξαν και την πρώτη φορά αλλά και τη δεύτερη (αυτή που διανύουμε) πώς αν οι εργαζόμενοι ένιωθαν ότι υπήρχε ελευθερία και δυνατότητα να τεθούν κάποια όρια μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, οι εταιρείες θα μπορούσαν να βγουν διπλά κερδισμένες. Αρχικά οι σχέσεις μεταξύ των εργαζομένων θα ήταν πολύ καλύτερες, οι άνθρωποι θα έδειχναν μεγαλύτερη αφοσίωση στην εταιρεία τους, θα ήταν πιο δημιουργικοί και αποδοτικοί.
Δεδομένου ότι σε πολλές εταιρείες ο έλεγχος χάθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας (ως προς το φόρτο εργασίας, τις ανεξέλεγκτες ώρες επικοινωνίας και ανταλλαγής μηνυμάτων, των αναρίθμητων meetings και τηλεφωνημάτων), είναι βασικό ο καθένας από εμάς να αναλογιστεί πώς ο ίδιος αφέθηκε σε αυτή την κατάσταση ή καλύτερα πώς ο ίδιος τελικά αφομοιώθηκε σε αυτή την κατάσταση χωρίς να έχει τον έλεγχο της ζωής του ακόμα και στο ίδιο του το σπίτι.
Πώς ο καθένας λοιπόν από εμάς ανταποκρίνεται στα email και τα SMS που λαμβάνει αργά το βράδυ; Πώς νιώθει, τί σκέφτεται και πώς συμπεριφέρεται;
Υπάρχουν διαφορετικές αντιδράσεις που κάθε μια κάτι υπονοεί για τον καθένα από εμάς, κάτι δημιουργεί ως προς την ανθεκτικότητά μας και την απόδοσή μας. Φανταστείτε ότι λαμβάνετε ένα email από τον manager σας, στις 12:30 το βράδυ ενώ έχετε υποθετικά σταματήσει την εργασία σας, όπου σας ζητάει να του απαντήσετε σε ένα ερώτημα που έχει.
Υπάρχουν τρεις διαφορετικές αντιδράσεις. Η πρώτη είναι να απαντήσουμε αμέσως μιας και είμαστε ακόμα ξύπνιοι και δεν θεωρούμε ότι είναι δύσκολο να δώσουμε μια γρήγορη απάντηση για τα επόμενα 10 λεπτά. Άλλωστε, « καλή εντύπωση θα κάνω». Σκέφτεστε ότι «είμαι διαθέσιμος ανά πάσα στιγμή ακόμα και τέτοια ώρα»…
Μια δεύτερη εκδοχή είναι πάλι να απαντήσετε αλλά δείχνοντας ότι δεν ενοχληθήκατε ούτε ότι είναι ακατάλληλη ώρα δεδομένου ότι δουλεύετε μέχρι και αυτή την ώρα οπότε και το βρίσκετε φυσιολογικό να απαντήσετε. Και μια τρίτη εκδοχή είναι να απαντήσετε την επόμενη ημέρα στέλνοντας ένα αυτόματο μήνυμα ότι θα απαντήσω αύριο πρωί. Εσείς τί θα κάνατε;
Κάθε απάντηση, κάθε τακτική και στρατηγική δείχνει και κάτι από τον εαυτό μας, τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε και ελέγχουμε τη ζωή μας αλλά και την υγεία μας, ψυχική και σωματική. Σε πολλές περιπτώσεις στην πανδημία παρατηρούμε κυρίως προβλήματα άγχους, κόπωσης, εξουθένωσης και θλίψης. Αποτελέσματα ενός άγουρου και ανώριμου ακόμα τρόπου εργασίας από το σπίτι.
Δεν υπάρχει σωστή ή λάθος απάντηση στο τί θα έκανες εσύ αν σε καλούσαν να απαντήσεις από το γραφείο στις 12:30 ή και πιο αργά. Υπάρχει το γιατί και πόσο έχεις τον έλεγχο της οποιαδήποτε κατάστασης. Όλες οι παραπάνω κινήσεις θα μπορούσαν να είναι σωστές αν είχες κάποιο σκοπό. Στις δύο περιπτώσεις θέλεις να δείξεις ότι είσαι πάντα διαθέσιμος και ότι η δουλειά είναι πάντα πιο ψηλά από οτιδήποτε στις αξίες σου. Αντίθετα στην εκδοχή του αυτόματου μηνύματος θέτεις τα όρια σου ότι εφόσον δεν είναι κάτι επείγον. Πόσο λάθος μπορεί να είναι οι δύο πρώτες απαντήσεις;
Λάθος στο ότι κάποιος άλλος αναλαμβάνει να σου ορίζει το ωράριο και τη ζωή στο σπίτι σου όπου αυτό μπορεί να καταλήξει σε επαγγελματική εξουθένωση και κατάρρευση ενώ στην περίπτωση του αυτόματου μηνύματος, η επιλογή μπορεί να έχει επίπτωση στην καριέρα σου ή να δημιουργήσει αντιπαλότητα. Η προστασία της ψυχικής μας υγείας είναι προσωπική υπόθεση κυρίως και απαιτεί από εμάς τους ίδιους να θέτουμε τα όριά μας και να αποκτήσουμε μια ποιότητα στη ζωή μας. Ο κάθε οργανισμός έχει την υποχρέωση να σεβαστεί και να διαφυλάξει τον προσωπικό μας χρόνο και χώρο στο σπίτι αλλά πρωτίστως είναι δικό μας καθήκον.
Βάλτε όρια, ορίστε τί σημαίνει ποιότητα ζωής για εσάς και την οικογένεια σας και θέστε προσωπικούς στόχους, γιατί αν κάτι μας δίδαξε η πανδημία είναι η ανάγκη να προσέχουμε τον εαυτό μας και την υγεία μας, ψυχική και σωματική!
