Από το φόβο, στο θυμό, στη λύπη και μετά;

Κάθε συναίσθημα έχει και τις ανάλογες αντιδράσεις. Το σώμα αντιδρά, ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται, ο νούς διαπραγματεύεται και η σκέψη …. καλπάζει και προσπαθεί να προσαρμοστεί.

Κάθε συναίσθημα έχει και τις ανάλογες αντιδράσεις. Το σώμα αντιδρά, ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται, ο νους διαπραγματεύεται και η σκέψη …. καλπάζει και προσπαθεί να προσαρμοστεί. Την Παρασκευή που μας πέρασε στις 10 Οκτωβρίου ήταν η Παγκόσμια ημέρα Ψυχικής Υγείας. Μια ημέρα που απλώς στόχο έχει να αφυπνίσει τον κόσμο για τη σημαντικότητα και τη σπουδαιότητα του να είμαστε και να παραμένουμε ψυχικά υγιείς αλλά κυρίως να υπενθυμίσει πόσο μπορούμε να προσφέρουμε, ως οργανισμοί, τμήματα ανθρωπίνου δυναμικού αλλά και managers, στον κόσμο που εργάζεται γύρω μας, δημιουργώντας ένας υγιές, ασφαλές και ευχάριστο εργασιακό περιβάλλον ιδιαίτερα την περίοδο αυτή του covid 19 και της πανδημίας που έχει επηρεάσει όλον τον κόσμο και όλες τις ηλικίες.

Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, 264 εκατομμύρια εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης λόγω των εργασιακών συνθηκών. Το καθημερινό stress, το άγχος λόγω εργασίας και τα συμπτώματα κατάθλιψης δυστυχώς μετά την εμφάνιση της πανδημίας και της εργασίας από το σπίτι άρχισαν να είναι εντονότερα και συχνότερα σε αρκετούς εργαζόμενους. Οι απόψεις πολλές, οι τρόποι αντιμετώπισης ποικίλοι, η διαμόρφωση μιας νέας πραγματικότητας όμως σίγουρη.

Ο Paul Ekman, αναφέρθηκε χρόνια πριν σε τέσσερα κύρια συναισθήματα, στο φόβο, στο θυμό, στη θλίψη και την απόλαυση ή όπως διαφορετικά την ερμηνεύει χαρά. Ο ρόλος των συναισθημάτων στη ζωή ενός ανθρώπου είναι ιδιαίτερα σημαντικός, και διαφαίνεται και από τη λειτουργία που το κάθε συναίσθημα επιτελεί στη ζωή του, (τόσο της προσωπικής όσο και της επαγγελματικής ζωής). Κάθε συναίσθημα προετοιμάζει τον οργανισμό για ένα εντελώς διαφορετικό είδος αντίδρασης.

Θυμηθείτε το συναίσθημα του φόβου που κυριάρχησε ιδιαίτερα τον πρώτο καιρό της πανδημίας, όπου το σώμα και η σκέψη μας ήταν σε φάση άμυνας να αντιμετωπίσει τον .. “εχθρό” με κάθε τρόπο και κάθε συμπεριφορά. Αμυνθήκαμε στον φόβο, μείναμε στα σπίτια μας, δουλέψαμε από τα σπίτια μας, βρήκαμε ως ένα βαθμό μια λογική και μια ισορροπία και μετά…ήρθε ο θυμός ως συναίσθημα να αντικαταστήσει το φόβο και την άμυνα. Και ξεκινήσαμε την …επίθεση στην νέα καθημερινότητα. Αντιδράσαμε, ξεκινήσαμε να πηγαίνουμε στις δουλειές μας, να απολαμβάνουμε όσοι μπορέσαμε λίγες διακοπές και με έντονη την αντιδραστική συμπεριφορά, κινηθήκαμε.

Προσπαθήσαμε να διεκδικήσουμε τις δουλειές μας, τους φίλους, τους συναδέλφους, την επικοινωνία, το άγγιγμα ακόμα και τη χειραψία. Διεκδικήσαμε άλλοι επιθετικά, άλλοι παθητικά και άλλοι κατηγορηματικά να βάλουμε τα όρια μας στο πόσο θα μας επηρεάζουν τα νέα δεδομένα, πόσο θα δεχθούμε τη δουλειά από το σπίτι και πόσο η επαφή μέσω τεχνολογίας θα μας κρατήσει “ζωντανούς” επαγγελματίες.

Και φτάσαμε στη λύπη, τη θλίψη γιατί δεν καταφέραμε κάτι, δεν μπορέσαμε να ελέγξουμε την καθημερινότητα, οι δυσκολίες συνεχίζουν να είναι αρκετές, τα προβλήματα πολλά και το συναίσθημα έντονο που σε πολλούς πια έχει κατακλύσει την καθημερινότητα, την απόλαυση της δημιουργικότητας, της χαράς της συνεργασίας, της επικοινωνίας και της επαφής με συναδέλφους στο γραφείο. Και μετά τί;

Πότε θα επιστρέψουμε πίσω στις δουλειές μας (με φυσική παρουσία), πότε θα αναλάβουμε πάλι projects που απαιτούν ταξίδια, πότε θα γίνουμε πιο εξωστρεφείς στις επαγγελματικές και τις προσωπικές μας κινήσεις; Το συναίσθημα της χαράς και της απόλαυσης όπως το είχε ορίσει χρόνια πριν ο Paul Ekman υπάρχει άραγε ακόμα ως συναίσθημα;

Μήπως τελικά συνηθίζουμε να μην διεκδικούμε μια καλύτερη ζωή, σταματάμε να επιζητούμε την απόλαυση σε ότι κάνουμε και απλά εκπαιδευόμαστε στην προσαρμοστικότητα ώς βασικό όπλο στην αποδοχή μιας νέας πραγματικότητας;

Μήπως τελικά η θλίψη αποτελέσει βασικό μας συναίσθημα, το άγχος αρχίσει να ορίζει το κάθε μας βήμα και η ψυχική μας υγεία επηρεάσει την παραγωγικότητα, την ευεξία, τη δημιουργικότητα, την επικοινωνία μας με τους άλλους και τελικά τη ζωή μας;

Μπορεί να έχουμε “βαρύνει” από την καθημερινότητα και το συναίσθημα της θλίψης, οι αξίες όμως του ανθρώπου, οι δυνάμεις, τα συναισθήματα και η συμπεριφορά πάντα θα υπάρχουν να μας υπενθυμίζουν τη δύναμη που έχει ο άνθρωπος. Όταν σε προγράμματα εκπαιδεύσεων και ανάπτυξης συζητάμε για προσωπικές δεξιότητες και δυνατότητες που μπορούν να γίνουν ικανότητες, αναφερόμαστε σε αυτή την ανθρώπινη δύναμη του νού που δεν ξεχνάει αλλά εξελίσσεται σε κάθε αλλαγή, νέα δεδομένα και αναπτύσσεται με στόχο να αγγίξει το βέλτιστο των αποδόσεων και ικανοτήτων.
Υγιής είναι ο εγκέφαλος που μπορεί να λειτουργεί και να διεκδικεί μια καθημερινότητα, έλεγχο και έκφραση συναισθημάτων. Ενδυναμώστε τη διεκδικητική σας συμπεριφορά και θέστε όρια στην καθημερινότητα στο γραφείο, στο σπίτι, στη ζωή σας γενικώς μιας και η τοποθεσία δεν έχει σημασία, μιας και η ισορροπία μεταξύ work-life είναι στο χέρι μας μιας και όλα εκτυλίσσονται στον...ίδιο χώρο.

Στην κοινωνία μας η θετική αυτοεκτίμηση, δεν ενισχύεται γιατί συνήθως γίνεται αντιληπτή ως αυτοπροβολή ενώ η αυτοκριτική σε μεγάλο βαθμό γίνεται πιο εύκολα αποδεκτή. Οι άνθρωποι συνήθως αγνοούμε τα θέλω μας και κρίνουμε πιο εύκολα. Στόχος όμως είναι να εκτιμήσουμε και να αλλάξουμε ότι δεν επιθυμούμε. Βέβαια γνωρίζω απόλυτα ότι η θεωρία από την πράξη - όταν αναφερόμαστε σε υλοποίηση στάσης ζωής - δεν είναι πάντα εύκολη και σίγουρα οι ισορροπίες αυτές τις δύσκολες μέρες εύκολα δεν βρίσκονται.

Με αυτοπεποίθηση όμως και αυτοέλεγχο σίγουρα μπορούμε πιο εύκολα και εποικοδομητικά να πορευτούμε προς την μετά covid εποχή.

• Εκφράστε με ένα ευθύ τρόπο τα αρνητικά σας συναισθήματα
• Υποστηρίξτε το δικαίωμά σας να μιλήσετε και να υποστηρίξετε την άποψή σας
• Οριοθετήστε και αποσαφηνίστε τα όρια σας στους γύρω και θέστε τις δικές σας αξίες στην καθημερινότητά σας
• Βρείτε χρόνο για εσάς. Το ότι εργάζεστε από το σπίτι δεν σημαίνει ότι δεν επιτρέπονται τα διαλλείματα
• Χαμογελάστε, μεταδώστε το χαμόγελο γιατί εμείς - ο καθένας χωριστά - μπορεί να φέρει λίγη χαρά στην καθημερινότητά μας και... μαζί να ξεπεράσουμε πολλά!