Συζητάμε για αξιολόγηση σε διάφορα επίπεδα και καταστάσεις και με δυσκολία δεχόμαστε την κριτική γιατί απλούστατα αυτή επηρεάζει το συναίσθημα. Η αξιολόγηση δεν σημαίνει επίπληξη, δεν σημαίνει ανικανότητα και απομάκρυνση, σημαίνει αναγνώριση και επιβράβευση. Αξιολόγηση προκύπτει από τις λέξεις άξιος και λέγω και σημαίνει αποτιμώ την αξία και επίδοση ενός ατόμου με τρόπο αντικειμενικό και συγκριτικό όχι τιμωρητικό. Γιατί η αποτίμηση της αξίας ενός ατόμου έχει λάβει αρνητική χροιά τελικά;
Στην Ελλάδα η αξιολόγηση αφήνει μια…πολύ άσχημη γεύση πάντα και τις περισσότερες φορές ο νους πάει στην… αρνητική αξιολόγηση και όχι στην θετική.
Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί γιατί ο κόσμος τη φοβάται την αξιολόγηση σε οτιδήποτε κάνει, στο χώρο εργασίας ή ακόμα και στην καθημερινότητά του. Με τα χρόνια και τις συζητήσεις με άτομα από τον χώρο των επιχειρήσεων διαπιστώνω ότι η αξιολόγηση απλώς δεν γίνεται σωστά ή μάλλον να το θέσω καλύτερα, η διαδικασία όπως γίνεται δεν μπορεί να θεωρηθεί ως “αξιολόγηση” με την πραγματική έννοια του όρου.
Η αξιολόγηση από μόνη της ως εργαλείο στο χώρο των επιχειρήσεων και όχι μόνο είναι ως διαδικασία ιδιαίτερα βοηθητική αν χρησιμοποιηθεί σωστά. Όταν όμως είναι περιστασιακή, γενικευμένη και όχι στοχευμένη σε συγκεκριμένες συμπεριφορές ή τακτικές τόσο το αποτέλεσμα όσο και το περιεχόμενο είναι άνευ ουσίας.
Και επειδή είναι πολύ φυσιολογικό να πιστεύετε πώς σε κανένα δεν αρέσει να ακούει αρνητικά σχόλια για την επίδοσή του, ή την συμπεριφορά του στο χώρο εργασίας, θα σας εκπλήξω αν σας πω ότι σύμφωνα με έρευνες οι εργαζόμενοι θέλουν να ακούν την αρνητική κριτική και το ποσοστό μάλιστα αγγίζει το 57% αρκεί η κριτική να γίνεται προκειμένου να διορθωθεί μια συμπεριφορά, ενώ το 92% επιζητά η κριτική να δίνεται μεν σωστά αλλά τη σωστή στιγμή.
Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να αλλάξει μια συμπεριφορά ώστε να γίνει αποδεκτή η η αξιολόγηση;
• Επίδραση και Συμπεριφορά
Επικοινωνήστε με τους συνεργάτες σας, τα υπόλοιπα στελέχη και τους υφισταμένους σας πως μια συγκεκριμένη συμπεριφορά και ενέργεια επηρέασε ή κινδύνευσε να επηρεάσει τον οργανισμό ή τα υπόλοιπα άτομα που εργάζονται σε αυτόν. Η συμπεριφορά ενός ατόμου μπορεί να αλλάξει και να ενισχυθεί μόνο αν συνδεθεί με ένα στόχο και ένα συγκεκριμένο λόγο προκειμένου να αλλάξει.
• Ενεργητική Ακρόαση
Ακούστε και παρακολουθήστε ενεργά τον συνομιλητή σας τη στιγμή που σας εκφράζει την κριτική του χωρίς σχόλια και διακοπές.
• Αντίδραση και Διαπραγμάτευση
Είναι βέβαιο ότι σε κανένα δεν αρέσει να ακούει κριτική για τον τρόπο με τον οποίο ενεργεί. Προσπαθήστε παρόλα αυτά να μην αντιδράσετε με τρόπο απότομο ή δεικτικό, να φέρετε αντίρρηση ή και να διαπραγματευτείτε τα σχόλια ή την κριτική που σας κάνουν. Μια έντονη αντίδραση σε αντίθεση με ένα ήπιο σχολιασμό θα αποτελέσει στόχο για έλλειψη εμπιστοσύνης και ασφάλειας στο άτομό σας από τους προϊσταμένους σας.
• Αλλαγή και Συμπεριφορά
Προς απογοήτευση όσων πιστεύουν ότι οι συμπεριφορές δεν αλλάζουν θα πω με πολύ σιγουριά ότι αλλάζουν και μάλιστα σύμφωνα με έρευνες η αλλαγή μπορεί να επιτευχθεί εντός 2 μηνών! Υπήρχε μια θεωρία ότι μπορεί να αλλάξει μια συμπεριφορά εντός 21 ημερών θεωρώντας ότι ο εγκέφαλος τόσο χρόνο χρειάζεται για να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα. Σήμερα ξέρουμε ότι αν δεν είναι πολύ απλή η αλλαγή που καλείται ένας εργαζόμενος να εφαρμόσει, ο αποδεκτός χρόνος είναι 2 μήνες, συγκεκριμένα γύρω στις 62 ημέρες. Οπότε δώστε χρόνο στην οποία αλλαγή προτείνετε να διορθωθεί δημιουργώντας ένα ασφαλές περιβάλλον και ο … εγκέφαλος θα το αποδεχτεί και θα προσαρμοστεί πιο εύκολα.
• Προσωπικότητα και Όφελος
Όταν ζητάω να μου περιγράψουν μια συμπεριφορά, πολλά στελέχη μου περιγράφουν ένα συνάδελφο ως καλό, ευγενικό, ευχάριστο με χιούμορ και αισιοδοξία. Η προσωπικότητα όμως δεν είναι μορφή αξιολόγησης. Η αξιολόγηση πάντα αφορά στη συμπεριφορά του ατόμου σε σχέση με τον οργανισμό και το όφελος που έχει ο οργανισμός και οι υπόλοιποι που συνεργάζονται με το άτομο αυτό. Η αξιολόγηση αφορά στους στόχους, στην αντιμετώπιση κρίσεων, στη διαπραγματευτική ικανότητα, στην ομαδικότητα και όχι στα στοιχεία της προσωπικότητας που μπορεί να μας ταιριάζουν ή όχι.
Εκπαιδευτείτε στο να ζητάτε και να δίνεται feedback στους υφιστάμενους αλλά και τους προϊστάμενούς σας. Χρειάζεται στρατηγική, χρειάζεται εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και κυρίως διάθεση να ακούσουμε τόσο την καλή όσο και την κακή κριτική συνδεόμενη πάντα με ένα στόχο. Γιατί οι έρευνες και πάλι μας προλαβαίνουν αναφέροντάς μας ότι το 92% των εργαζομένων πιστεύουν έντονα ότι οι καριέρες τους θα είχαν βελτιωθεί αν είχαν λάβει σωστή κριτική, τη σωστή όμως στιγμή, με σωστές διορθωτικές προτάσεις.
Ή αλλιώς όπως είναι ευρέως γνωστό στους διεθνείς εργασιακούς χώρους αξιολογείστε και μιλήστε στο προσωπικό σας όπως ακριβώς θα θέλατε το ίδιο το προσωπικό να απευθυνθεί στους πιο πολύτιμους σας πελάτες.
