H Sears ήταν κάποτε η μεγαλύτερη αλυσίδα λιανικών πωλήσεων σε όλο τον κόσμο και η είδηση πως χθες Δευτέρα κατάθεσε αίτηση πτώχευσης, μπορεί να έπεσε σαν “κεραυνός εν αιθρία” στην αγορά, για όσους όμως ήξεραν τις καταστάσεις από πιο κοντά ήταν μια δυσάρεστη μεν, αναμενόμενη δε απόφαση.
Η εταιρεία αποφάσισε να εντείνει το κλείσιμο καταστημάτων που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια σε “προβληματικές” για την λειτουργία της περιοχές και να ανακοινώσει το ταυτόχρονο “λουκέτο” σε 142 καταστήματα, με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο Eddie Lambert, ο οποίος έχει θεωρηθεί σαν κύριος υπαίτιος για την πτώση της εταιρείας, να παραιτείται από τη θέση του αλλά να παραμένει πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας. “Τα τελευταία χρόνια, δουλέψαμε σκληρά για να μεταμορφώσουμε τις επιχειρήσεις μας και να ξεκλειδώσουμε την αξία των περιουσιακών στοιχείων μας”, δήλωσε ο Lampert σε δήλωση προς τον Τύπο. “Ενώ έχουμε σημειώσει πρόοδο, το σχέδιο δεν έχει ακόμη φέρει τα αποτελέσματα που έχουμε θέσει και η αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών της Εταιρείας σε ρευστότητα έχει επηρεάσει τις προσπάθειές μας να γίνουμε ένας κερδοφόρος και πιο ανταγωνιστικός λιανοπωλητής”.
Τα νέα για το κλείσιμο των καταστημάτων. ήρθαν σχεδόν αμέσως μετά τα δημοσιεύματα που ήθελαν την εταιρεία να μην μπορεί να εξυπηρετήσει δανειακές υποχρεώσεις ύψους 143 εκατ. δολαρίων, οι οποίες έληγαν χθες. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η εταιρεία να καταθέσει αίτηση πτώχευσης και να χαθεί από το τοπίο της αγοράς ένας από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους λιανοπωλητές. Η εταιρεία ήταν καινοτόμος στην παγκόσμια αγορά και η πτώχευση της σημειώνεται σαν μια “μαύρη σελίδα” για το εμπόριο των ΗΠΑ, όπως αναφέρει το ενημερωτικό σημείωμα που διέθεσε στους πελάτες της η GlobalData Retail. “Σήμερα είναι μια θλιβερή μέρα για το λιανεμπόριο. Το γεγονός ένας ιστορικός λιανοπωλητής, που έφτασε στην πρώτη θέση όλου του κόσμου στον τομέα του, καταρρέει σε μια τόσο άθλια κατάσταση, είναι εξίσου τρομερό όσο και σκανδαλώδες”, για να συνεχίσει
“Κατά την άποψή μας, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συνέβαλαν στον θάνατο των Sears, αλλά πρωτίστως μεταξύ τους είναι η αποτυχία της διοίκησης να κατανοήσει το λιανικό εμπόριο και να εξελίξει την εταιρεία κατά τρόπο που θα έδινε στην αλυσίδα ίσες πιθανότητες επιβίωσης”.
Ποια ήταν όμως τα Sears και γιατί έφτασαν από την κορυφή του κόσμου στο “λουκέτο”;
Η εταιρεία ξεκίνησε τη “ζωή” της το 1888 με ταχυδρομικές πωλήσεις ρολογιών και κοσμημάτων και έγινε η μεγαλύτερη εταιρεία ταχυδρομικών πωλήσεων μέσω καταλόγου στις ΗΠΑ. Την δεκαετία του 1920, η Sears αντιλήφθηκε έγκαιρα τον “θάνατο” των ταχυδρομικών πωλήσεων και άνοιξε τα πρώτα καταστήματα της, ενώ μέχρι το 1931 οι πωλήσεις από τα φυσικά καταστήματα ξεπέρασαν αυτές των καταλόγων. Στην συνέχεια η εταιρεία εξελίχθηκε από το να είναι μόνο έμπορος λιανικής πώλησης στην παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός ασφαλιστικού σκέλους με την Allstate και την απόκτηση διαφόρων εταιρειών χρηματοοικονομικής διαμεσολάβησης. Ταυτόχρονα ξεκίνησε την δημιουργία δικών της brands, όπως τα Cratfsman, DieHard και Kenmore.
H Sears προχώρησε έτσι μέχρι την δεκαετία του 1970, κυριαρχώντας στο λιανικό εμπόριο, για να δει την κυριαρχία της σιγά σιγά να εξασθενεί, καθώς έκαναν την είσοδο τους στην αγορά, καταστήματα budget όπως το Target, το Kmart και η Walmart, τα οποία άρχισαν να αποκτούν μεγάλη δυναμική. Η “επίθεση” των low cost καταστημάτων συνεχίστηκε αμείωτη, και το 1991 η Walmart έριξε από την πρώτη θέση την Sears και ΄γινε ο μεγαλύτερος λιανοπωλητής των ΗΠΑ.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η Sears μέσα στην δεκαετία το 1990 να αρχίσει να περιορίζει τις οικονομικές και ασφαλιστικές της δραστηριότητες, ενώ σταμάτησε οριστικά την κυκλοφορία του διάσημου καταλόγου της. Το 2003, η Sears προχώρησε στην πώληση της δικής πιστωτικής κάρτας στην Citigroup προκειμένου να επικεντρωθεί αποκλειστικά στο λιανικό εμπόριο. Η επιχείρηση πιστωτικών καρτών είχε ξεπεράσει την βασική λιανική πώληση και αντιπροσώπευε το 60% των ετήσιων κερδών της εταιρείας.
Το μεγάλο “χτύπημα” στην Sears πραγματοποιήθηκε όταν η εταιρεία απέτυχε να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και δεν αξιολόγησε σωστά την άνοδο των ηλεκτρονικών πωλήσεων, αποτυγχάνοντας να προσαρμοστεί σε μια νέα αγορά, η οποία έμοιαζε τόσο πολύ με την αγορά που η ίδια είχε δημιουργήσει, τις αγορές από το σπίτι.
Το 2004 η Sears αγοράστηκε από τα καταστήματα χαμηλού κόστους Kmart. Η συμφωνία ολοκληρώθηκε από τον Lampert, ο οποίος ήταν τότε πρόεδρος των Kmart και είχε στην κατοχή του 50% των μετοχών της μέσω του hedge fund ESL Investments. Ήταν επίσης ο μεγαλύτερος μέτοχος της Sears τότε, με ποσοστό συμμετοχής 15%, ενώ ανέλαβε την προεδρία της συνδυασμένης εταιρείας. Οι πωλήσεις την πρώτη χρονιά δικαίωσαν την κίνηση αυτή και οδήγησαν διάφορους αναλυτές αλλά και το Business Week να πουν πως ο Lambert θα είναι ο επόμενος Warren Buffet.
Όμως η συνέχεια δεν τους δικαίωσε, καθώς η εταιρεία για τα επόμενα 9 χρόνια θα παρουσίαζε πτώση των πωλήσεων και κατά συνέπεια των εσόδων και των κερδών της. Ο Lambert το 2013 ανέλαβε χρέη Διευθύνοντος Συμβούλου της Sears Holdings. Τα έσοδα της εταιρείας μειώθηκαν σημαντικά από 36,2 δισεκατομμύρια δολάρια για το οικονομικό έτος 2013 σε 25,1 δισεκατομμύρια δολάρια για το οικονομικό έτος 2015. Το 2016, το 24/7 Wall St ανέφερε ότι ο Lampert ήταν ο πιο μισητός διευθύνων σύμβουλος στις Η.Π.Α., με βάση βαθμολογίες και κριτικές για την ικανοποίηση των εργαζομένων από το Glassdoor.
Με τις πωλήσεις να μειώνονται συνεχώς, η εταιρεία ξεκίνησε το σταδιακό κλείσιμο των καταστημάτων της, την πώληση ιδιόκτητων ακινήτων της και των εμπορικών σημάτων που είχε δημιουργήσει τα προηγούμενα χρόνια. Η διοίκηση της εταιρείας πίστεψε πως τα προβλήματα ήταν τοπικά και προχώρησαν σε “λουκέτο” των καταστημάτων χαμηλής απόδοσης, σε μια προσπάθεια να “γυρίσει” το κλίμα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την έντονη αντίδραση των εργαζομένων, οι οποίοι πήραν με το μέρος τους τους καταναλωτές, οι οποίοι ξεκίνησαν να γυρίζουν την πλάτη στην εταιρεία επιδεινώνοντας τις πωλήσεις.
Το πρόσωπο στο οποίο επικεντρώθηκαν οι αντιδράσεις και το μένος υπαλλήλων και στελεχών της εταιρείας, ήταν ο Διευθύνων Σύμβουλος Eddie Lambert ο οποίος κατηγορήθηκε πως αφήνει την αλυσίδα να “πεθάνει” καθώς δεν ασχολείται καθόλου με τα καταστήματα, δεν επισκέπτεται ποτέ την εταιρεία, ενώ υπήρξαν και επώνυμες καταγγελίες πως έχει “παγώσει” τα απαραίτητα κεφάλαια για τις αγορές με αποτέλεσμα τα καταστήματα να μην έχουν στοκ. Αντίστοιχα υπήρξε και ελλιπής στελέχωση των καταστημάτων καθώς σε αυτά δούλευαν λιγότεροι από τους μισούς υπαλλήλους που χρειαζόταν η επιχείρηση.
Η απάντηση του Lambert ήταν να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα επιβράβευσης πελατών, το οποίο όμως δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από όσα ήθελε να λύσει, καθώς δημιούργησε τεράστιες ουρές στα ταμεία των καταστημάτων, τα οποία έτσι και αλλιώς είχαν το υποδιπλάσιο προσωπικό που χρειάζονταν.
Αυτό οδήγησε στην απαξίωση της εταιρείας, η οποία είδε τα καταστήματα να μένουν άδεια από εμπορεύματα καθώς οι προμηθευτές ακύρωσαν τις συμβάσεις τους, ενώ τα ανώτερα στελέχη της εταιρείας και οι διευθυντές προχώρησαν σε μαζικές αποχωρήσεις. Σε αυτό το σημείο εντοπίζουν οι ειδικοί το επόμενο και ίσως καίριο λάθος του Lambert, ο οποίος αντί να βρει τρόπο να σώσει την εταιρεία, ξεκίνησε να κατηγορεί εργαζόμενους και προμηθευτές.
Αυτές οι εξελίξεις είχαν σαν αποτέλεσμα από το 2013 μέχρι και χθες τα καταστήματα να μειωθούν από 1.980 σε 687, με τον Lambert να προχωράει σε τεράστιο δανεισμό δισεκατομμυρίων δολαρίων από το ESL Investments hedge fund, ενώ νωρίτερα μέσα στη χρονιά. η Sears έπεσε θύμα hackers οι οποίοι υπέκλεψαν οικονομικά στοιχεία και προσωπικά δεδομένα πελατών της, κάτι που εν μέρη οφείλεται στην παρακμή και την υπολειτουργία των συστημάτων δεδομένων της. Όπως ανέφερε η Wall Street Journal, στις 9 Οκτωβρίου ο Lambert είχε προχωρήσει στην πρόσληψη συμβούλων για να βοηθήσουν την εταιρεία να προετοιμαστεί για πτώχευση, πριν την μαζική αποπληρωμή των χρεών της, η οποία ήταν προγραμματισμένη για την επόμενη Δευτέρα.
Χθες το πρωί η εταιρεία κατέθεσε αίτηση για υπαγωγή στο άρθρο 11 του πτωχευτικού κώδικα των ΗΠΑ, ενώ θα προχωρήσει σε κλείσιμο 142 καταστημάτων. Τα εναπομείναντα καταστήματα θα παραμείνουν σε λειτουργία για την περίοδο των γιορτών, χωρίς εξασφαλίσεις για το μέλλον τους.
“Οι σημερινές εξελίξεις σημαίνουν ότι η Sears θα συνεχίσει, τουλάχιστον στο προβλέψιμο μέλλον, καθώς προσπαθεί να βρει λύση στα οικονομικά της δεινά και προσπαθεί να χαράξει μια θέση για τον εαυτό της στην αγορά λιανικής πώλησης” δήλωσε η GlobalData Retail. “Τίποτα από αυτά δεν θα είναι εύκολο να επιτευχθεί.Κατά την άποψή μας, το Sears έχει μέσα του πολλά ‘σάπια πράγματα’ για να καταφέρει να γίνει πάλι βιώσιμη επιχείρηση. Η εταιρεία τώρα αμαυρώνεται συνεχώς και τα οικονομικά της αποτελούν τροχοπέδη για ένα επιτυχημένο μέλλον”.
