Με την πλειοψηφία των πολιτών του κόσμου να είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους περιμένοντας να περάσει η πανδημία του κορωνοϊού, η σκέψη πολιτών και κυβερνήσεων είναι στην επόμενη μέρα της πανδημίας.
Όμως για να έρθει η επόμενη μέρα και να γίνει η επιστροφή στην κανονικότητα, θα πρέπει να αρθούν τα περιοριστικά μέτρα και ο κόσμος να βγει και πάλι στην αγορά εργασίας και να κυκλοφορεί ελεύθερα. Πως όμως θα γίνει η κυκλοφορία των πολιτών και ταυτόχρονα θα αποτραπεί η περαιτέρω διασπορά του ιού;
Η θεωρία (αλλά και η λογική) λένε ότι χρειάζεται να αυξηθούν τα τεστ έτσι ώστε να διαπιστωθεί πόσοι έχουν περάσει τον ιό και έχουν αποκτήσει ανοσία σε αυτόν, μέτρο όμως που μπορεί να ακούγεται εύκολο στα λόγια όμως δεν είναι τόσο εύκολο στην πράξη καθώς θα χρειαστούν εκατομμύρια τεστ και πολύ χρόνος για να διεξαχθούν.
Η τεχνολογία προσπαθεί να δώσει λύσεις και τις τελευταίες μέρες έχουν ανακοινωθεί συνεργασίες εταιρειών που υπό άλλες συνθήκες δεν θα είχαν σκεφτεί καν το ενδεχόμενο συνεργασίας, όπως αυτή της Apple με την Google. Οι δύο αυτές εταιρείες, καθώς με τα προϊόντα τους καλύπτουν σχεδόν το 99% του παγκόσμιου πληθυσμού, μπορούν να ελέγχουν τις κινήσεις των πολιτών και να βοηθήσουν στην ιχνηλάτηση των επαφών όσων βρεθούν θετικοί στον κορωνοϊό. Σαν σκέψη, ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορέσει να δώσει εύκολα και γρήγορα αποτελέσματα για την εξάπλωση του ιού, όμως εγείρει πολλές νομικές ανησυχίες σχετικά με την χρήση αυτών των δεδομένων και την προστασία των προσωπικών δικαιωμάτων και δεδομένων των πολιτών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσανατολίζεται στην χρήση τέτοιων εφαρμογών, τονίζοντας ταυτόχρονα οτι θα πρέπει να βασίζονται «στη συγκατάθεση του χρήστη και να σέβονται πλήρως τους κανόνες της ΕΕ για το απόρρητο και τα προσωπικά δεδομένα».
Ακόμα και έτσι όμως και μέχρι να βρεθεί και να εφαρμοστεί η κατάλληλη εργαλειοθήκη για να αντιμετωπίσει τυχόν ζητήματα παραβίασης προσωπικών δεδομένων, η παρακολούθηση των συναναστροφών ανάμεσα στους πολίτες, ακόμα και αν πρόκειται να γίνει μέσω κλειδάριθμων, δεν θα σταματήσει να δημιουργεί προβληματισμό ανάμεσα στους πολίτες.
Διακοπές με βιβλιάρια υγείας
Μαζί με τις μεταφορές και τις αεροπορικές εταιρείες οι οποίες ήταν και οι πρώτες που δέχτηκαν το οικονομικό χτύπημα του νέου κορωνοϊού, ο τουρισμός αποδεικνύεται ο μεγάλος χαμένος της πανδημίας (από οικονομικής άποψης).
Ειδικά σε χώρες όπως η δική μας, η οποία έχει μεγάλη τουριστική κίνηση και έχει “δέσει” το 30% σχεδόν του ΑΕΠ της με τον τουρισμό και τις υπηρεσίες του, η ζημιά το καλοκαίρι του 2020 προβλέπεται να είναι συνταρακτική.
Με δεδομένο ότι οι κύριες χώρες προέλευσης των τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα μας να προέρχονται από Ιταλία, Βρετανία, Γερμανία, Σκανδιναβία, Γαλλία και Κίνα, είναι φανερό πως θα χρειαστεί να παρθούν ιδιαίτερα προσεκτικά μέτρα.
Στο τραπέζι έχει μπει η δημιουργία ενός “βιβλιαρίου υγείας” με το οποίο ο κάθε επισκέπτης που θα έρχεται στη χώρα μας θα πιστοποιεί αν έχει περάσει ή όχι τον ιό ενώ θα του γίνεται και τεστ με την άφιξη του στη χώρα. Μια τέτοια όμως κίνηση δημιουργεί νέα νομικά προβλήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, καθώς η κατάσταση της υγείας κάθε πολίτη και τα υποκείμενα του νοσήματα αφορούν τον ίδιο και τον γιατρό του και όχι τις ελεγκτικές αρχές κάθε κράτους.
Για τον ίδιο ακριβώς λόγο δεν ενεργοποιούνται επίσης και οι θερμικές κάμερες στα αεροδρόμια, καθώς παραβιάζουν τα προσωπικά στοιχεία και δεδομένα κάθε επισκέπτη.
Στην Ευρώπη είναι αλλιώς
Η χρήση μαζικής θερμομέτρησης και πιστοποιητικών υγείας για την ελεύθερη μετακίνηση είναι ένα μέτρο που έχει χρησιμοποιηθεί στις χώρες της ανατολικής και νότιας Ασίας και μάλιστα με ιδιαίτερα πετυχημένα αποτελέσματα στον περιορισμό της διάδοσης του ιού.
Όμως οι χώρες αυτές δεν λειτουργούν κάτω από το GDPR και κάποιες από αυτές δεν φημίζονται για την αγάπη τους στα προσωπικά δικαιώματα και την δημοκρατία. Πως γίνεται λοιπόν από την μία να “θαυμάζουμε” την αντίδραση αυταρχικών κρατών και από την άλλη να μαχόμαστε για την ατομικότητα και την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και ανθρώπων;
Αν υπάρχει κάτι που αποτελεί την μέγιστη “κληρονομιά” της Ενωμένης Ευρώπης στην ιστορία, αυτό είναι τα ανοιχτά σύνορα και η ελεύθερη διέλευση των πολιτών χωρίς κοινωνικά, πολιτικά, θρησκευτικά και οικονομικά κριτήρια. Είναι η διαδικασία κοινών αποφάσεων για το σύνολο των λαών και οι συμφωνίες “καλή τη πίστη” για όσα συμβαίνουν εντός των ευρύτερων ευρωπαϊκών συνόρων.
Με την πανδημία να έχει οδηγήσει στο να ξανασηκωθούν συρματοπλέγματα ανάμεσα σε χώρες της ΕΕ την δυνατότητα να απαγορευτούν τα ταξίδια για λόγους υγείας, η ουσία και η έννοια πίσω από μια ενωμένη Ευρώπη δέχεται σοβαρά πλήγματα, τα οποία θα κληθούν να λύσουν τα νομικά επιτελεία των κρατών.
