Yπουργικό συμβούλιο: Στο επίκεντρο η Εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας

Στην σημερινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου υπό την προεδρία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, θα γίνει η αναλυτική παρουσίαση της νέας Εθνικής Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας (ΕΣΚ) με βάση την «Οδηγία NIS» της Ε.Ε.

Στην σημερινή συνεδρίαση (11.00) του υπουργικού συμβουλίου, υπό την προεδρία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, που θα γίνει μέσω τηλεδιάσκεψης, το σχέδιο για την νέα Εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας (ΕΣΚ), που θα αξιοποιήσει την οδηγία 2016/1148 της Ε.Ε.,γνωστή και ως «Οδηγία NIS» θα παρουσιαστεί από τον Υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη της εθνικής στρατηγικής κυβερνοασφάλειας.
Με καθυστέρηση 2,5 ετών η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε τον Δεκέμβριο του 2018 τον νόμο Ν.4577/2018, με τον οποίο ενσωματώνεται στην εθνική νομοθεσία η Ευρωπαϊκή Οδηγία (Ε.Ε.) 2016/1148, η ισχύς της οποίας επικυρώθηκε το καλοκαίρι του 2016.
Με την γνωστή κι ως «Οδηγία NIS» (Network and Information Systems Directive on security) πρόθεση της Κομισιόν ήταν η δημιουργία μιας Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας (ΕΑΚ) σε κάθε χώρα-μέλος, η εκπόνηση μιας Εθνικής Στρατηγικής Κυβερνοασφάλειας (ΕΣΚ) και η σύσταση μιας Εθνικής Ομάδας Κρούσης Κυβερνοπροστασίας (ΕΟΚΚ). Στη χώρα μας και τα τρία μέρη σχεδιάστηκαν, συστήθηκαν και λειτούργησαν στα...χαρτιά αφού δεν έχουν υλοποιηθεί (έστω και ημιτελή) ακόμη !

Η συγκεκριμένη οδηγία αποτελεί αποτέλεσμα μακρόχρονου διαλόγου και διαβουλεύσεων εντός της ΕΕ που άρχισαν στα μέσα της δεκαετίας του 2000, όταν ζητήματα κυβερνοάμυνας άρχισαν πλέον να απασχολούν ολοένα και πιο συχνά τις Αρχές. Μετά την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την Προστασία Πληροφοριακών Κρίσιμων Υποδομών το 2009 αλλά και μετά το Ψηφιακό Θεματολόγιο για την Ευρώπη, μέρος της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» του 2010, διαμορφώθηκε το έδαφος προκειμένου να καταρτιστεί η Οδηγία 2016/1148.

Η «Οδύσσεια» του σχεδίου Εθνικής Στρατηγικής Κυβερνοασφάλειας

Αρχικά παρουσιάστηκε από τον πρώην Γεν. Γραμ. του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Βασίλη Μαγκλάρα ένα προσχέδιο Εθνικής Στρατηγικής Κυβερνοασφάλειας (ΕΣΚ) περίπου 150 σελίδων, που προέβλεπε όλες τις προϋποθέσεις, διαδικασίες και απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μυστηριωδώς όμως ο τέως Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Νίκος Παππάς υιοθέτησε ένα κείμενο συνολικής έκτασης... 18 σελίδων, το οποίο αναρτήθηκε στη Διαύγεια με τον τίτλο «Εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας». Ένα «μνημειώδες υπόδειγμα» προχειρότητας και ασάφειας, χωρίς συγκεκριμένες δράσεις και προβλεπόμενες διαδικασίες, όπως χαρακτηρίστηκε το καλοκαίρι του 2019.

H κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μετά την ψήφιση του νόμου Ν.4577/2018, υπό την πίεση της Κομισιόν και με...τις ασάφειες του δημοσιευμένου σχεδίου, δημιούργησε μια Διεύθυνση Κυβερνοασφάλειας στο πρώην υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής (νυν υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης) αντί να συστήσει μια πραγματική Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας. Η αποτελεσματικότητά της όμως ήταν εξαρχής...επικοινωνιακή αφού ήταν υποστελεχωμένη (με τρεις υπαλλήλους!) και το θέμα έφθασε μέχρι την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Διεύθυνση Κυβερνοασφάλειας αναβαθμίσθηκε σε Γενική Διεύθυνση από την κυβέρνηση της Ν.Δ. αλλά τελικά εντάχθηκε στην Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΓΓΤΤ) και όχι στην αντίστοιχη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, ενώ το σχέδιο παρέμεινε στα χαρτιά. 

Το πλέον καθοριστικό τμήμα της «Εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας», η περίφημη Εθνική Ομάδα Κρούσης Κυβερνοπροστασίας (ΕΟΚΚ), γνωστή ως «Computer Emergency Response Team» (CERT) στα κλιμάκια της Ε.Ε., που έχει στόχο σε συνεργασία με ομάδες κρούσης άλλων χωρών της Ε.Ε. και με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Κυβερνοασφάλειας (ENISA), να παρακολουθεί και να αντιμετωπίζει τυχόν κυβερνοεπιθέσεις που δέχεται η χώρα μας...αποφασίστηκε να ενταχθεί στην Ε.Υ.Π. Όμως, μετά την σχετική μελέτη και την ενημέρωση για την ... προϋπόθεση της πρόσληψη 70 ατόμων ειδικών στους Η/Υ και την εξασφάλιση ετήσιου προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ,  η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κατάληξε τελικά να αναθέσει την ειδική ομάδα - ως έργο και μάλιστα άνευ...αντιτίμου- στη Διεύθυνση Κυβερνοάμυνας (ΓΕΕΘΑ/ΔιΚυβ) του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, που λειτουργεί από το 2004, για να υπάρχει εικονικά στα χαρτιά.

Με δεδομένο πως η Διεύθυνση Κυβερνοάμυνας είναι κυρίως προσανατολισμένη στην περιφρούρηση των συστημάτων που σχετίζονται με την άμυνα της χώρας και υπήρχε  πρόβλημα συνεργασίας με άλλα υπουργεία λόγω γραφειοκρατίας, όταν οι κυβερνοεπιθέσεις γίνονταν σε αμιγώς πολιτικούς στόχους η Εθνική Ομάδα Κρούσης Κυβερνοπροστασίας αντιδρούσε με πολλά εμπόδια και δυσκολίες. Μάλιστα, τους πρώτους μήνες μετά την αλλαγή κυβέρνησης δεν ήταν γνωστοί ούτε οι διαχειριστές των ιστοσελίδων και υποδομών των άλλων υπουργείων!

Έτσι, σήμερα για πρώτη φορά και με καθυστέρηση 4 ετών από την ψήφιση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας η Ελλάδα θα αποκτήσει μια νέα «Εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας», ευρωπαϊκών προδιαγραφών και επιπέδου. 

Τα υπόλοιπα θέματα της συνεδρίασης

Στην σημερινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου της κυβέρνησης περιλαμβάνονται ακόμα τα εξής θέματα:

1.Παρουσίαση από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Αχ. Καραμανλή του νομοσχεδίου για τις «Πρότυπες Προτάσεις» έργων («Προτάσεις Καινοτομίας»).
2. Παρουσίαση από τον Υπουργό Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα του Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων.
3. Παρουσίαση από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη του τελικού σχεδίου (master plan) Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.
4. Εισήγηση από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη σχετικά με την τροποποίηση πράξης υπουργικού συμβουλίου ως προς τη σύσταση και συγκρότηση της κυβερνητικής επιτροπής για τη δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και του Δήμου Μεγαλόπολης στη μεταλιγνιτική εποχή.
5.Εισήγηση από τον Υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα και τον Υφυπουργό Οικονομικών Απόστολο Βεσυρόπουλο σχετικά με τη σύσταση κυβερνητικής επιτροπής στρατηγικού σχεδιασμού και επιχειρησιακής εποπτείας για την περιστολή του λαθρεμπορίου.
6.Παρουσίαση από τον Υπουργό Τουρισμού Χάρη Θεοχάρη του νομοσχεδίου «Οργανισμοί Προώθησης και Διαχείρισης Προορισμών, σύσταση Οργανισμού Αξιοποίησης Ιαματικών Πόρων και άλλες διατάξεις».