Οι μεγάλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες δεν είναι πια αυτές που ρυθμίζουν το “παιχνίδι”

Η νέα ελεύθερη αγορά που διαμορφώνουν οι εξελίξεις, αλλάζει τις ισορροπίες στην παγκόσμια ενεργειακή σκακιέρα

Τα σημάδια είχαν ξεκινήσει από τον προηγούμενο μήνα. Οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου είχαν ξεκινήσει να υποχωρούν, όμως οι εμπλεκόμενες χώρες και οργανισμοί έβλεπαν από πίσω πολιτικά παιχνίδια και σκοπιμότητες και έδειχναν να αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν στα ίσια τα προβλήματα που έφερνε μαζί της η πανδημία. 

Οι ΗΠΑ ξεκίνησαν να κατηγορούν την Σαουδική Αραβία, “ξεχνώντας” την δράση της Ρωσίας και την άρνηση της να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να συμφωνήσει στην μείωση της παραγωγής. 

Όταν η Ρωσία αποφάσισε να μπει στις διαπραγματεύσεις και να συμφωνήσει με τις υπόλοιπες χώρες για την μείωση της παραγωγής, ίσως ήταν πια πολύ αργά. Η συμφωνία των χωρών του ΟΠΕΚ+ έδωσε μια θετική ψυχολογική ώθηση στις αγορές, αλλά και μια πολιτική νίκη στον Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο πριν περάσουν πολλές μέρες οι τιμές ξεκίνησαν και πάλι την πτωτική τους πορεία, επιβεβαιώνοντας τη σκληρή πραγματικότητα ότι οι βασικές αρχές της αγοράς καθορίζουν τα αποτελέσματα. Είτε στις Ηνωμένες Πολιτείες είτε στο εξωτερικό, οι παραγωγοί πετρελαίου διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν πλέον να διαχειρίζονται την αγορά όπως κάποτε.

Οι διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στην συμφωνία έδειξαν πως η Σαουδική Αραβία εξακολουθεί να αποτελεί τον κύριο παράγοντα των εξελίξεων και “γκρέμισε” την ενεργειακή αυτάρκεια των ΗΠΑ. Παρ ‘όλα αυτά, κατά λάθος διαιωνίζει την αισιόδοξη αντίληψη ότι οι τιμές του πετρελαίου μπορούν και θα διαχειρίζονται πραγματικά οι μεγάλοι παραγωγοί. Αυτό μπορεί να μην ισχύει πλέον.

Στην Σαουδική Αραβία, έστω και αργά, κατάλαβαν ότι η δύναμη που έχει αποκτήσει η χώρα από το 1970 ως διεθνής διαμορφωτής της παγκόσμιας αγοράς, τώρα πια δεν ισχύει. Μέχρι τώρα η Σαουδική Αραβία είχε τον έλεγχο της τιμής αυξάνοντας ή μειώνοντας αντίστοιχα την παραγωγή, ενώ κάτι αντίστοιχο έκαναν και οι άλλες χώρες, μένοντας “ανίσχυροι” να αντιμετωπίσουν την δύναμη της πραγματικά ανοιχτής παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί σήμερα. 

Η Σαουδική Αραβία, θα πρέπει σιγά σιγά να αντιληφθεί ότι θα πρέπει να διαφοροποιήσει τις υπηρεσίες της, καθώς οι εξελίξεις την επηρεάζουν πολύ περισσότερο από τις άλλες χώρες, αφού είναι αυτή που χρόνια τώρα έχει στηρίξει την οικονομία της πάνω στο πετρέλαιο. 

Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ ξεκίνησαν να αντιλαμβάνονται ότι η στήριξη στη δική τους παραγωγή μπορεί πολύ εύκολα να ανατραπεί από τις διεθνείς εξελίξεις και πως δεν έχει πια την δύναμη που νόμιζε ότι είχε στην παγκόσμια αγορά. 

Η πτώση των τιμών παγκοσμίως, δείχνει πως όποιος έχει πρόσβαση σε φτηνή παραγωγή πετρελαίου ίσως είναι και αυτός που θα μπορέσει μακροπρόθεσμα να βγει “νικητής” από αυτό το παιχνίδι της αναμονής. Ίσως πια δεν έχει νόημα για την Σαουδική Αραβία να παίζει το ρόλο του διαρρυθμιστή,ακόμα και αν αυτό σημαίνει λήψη μεριδίου αγοράς από παραγωγούς υψηλού κόστους όπως το σχιστόλιθο των ΗΠΑ, το πετρέλαιο Βραζιλίας βαθέων υδάτων, την άμμο του Καναδά, το πετρέλαιο της Βόρειας Θάλασσας και ακόμη και κινεζικό πετρέλαιο υψηλού κόστους. 

Αυτή είναι η ελεύθερη αγορά.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ