Με μια αιφνιδιαστική κίνηση χθες το βράδυ ο οίκος αξιολόγησης Fitch υποβάθμισε το outlook της χώρας από “Θετικό” σε “Σταθερό”, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια ένδειξη ή προειδοποίηση πως μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο.
Οι διεθνής οίκος αξιολόγησης, επικαλέστηκε τις οικονομικές επιπτώσεις που έχει στην οικονομία της χώρας η πανδημία του νέου κορωνοϊού και όπως αναφέρει στην έκθεση που συνοδεύει την αξιολόγηση, προβλέπει πως η ελληνική οικονομία θα έρθει αντιμέτωπη με μείωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 8,1% στο τέλος του 2020, κατά κύριο λόγο από την μεγάλη πτώση που αναμένεται να δεχτεί ο κλάδος του τουρισμού.
Η ανάκαμψη έρχεται το 2021
Όπως αναφέρει ο οίκος στην αιτιολογική του έκθεση, αναμένει μια ορισμένη ανάκαμψη της δραστηριότητας το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους και το 2021, με την αύξηση του ΑΕΠ να φτάνει το 5,1% την ερχόμενη χρονιά. Με την υποσημείωση όμως ότι η καλή εικόνα της αντιμετώπισης της πανδημίας θα εξακολουθήσει και αν δεν υπάρξουν αρνητικές εξελίξεις στο πεδίο αυτό.
Η έκταση της πτώσης του ΑΕΠ και η επακόλουθη ανάκαμψη είναι ωστόσο εξαιρετικά αβέβαια μεγέθη, σύμφωνα με την Fitch.
Η επίπτωση του τουρισμού
Ειδική αναφορά γίνεται από την Fitch στον τουρισμό, που συμβάλλει περίπου κατά 10% στο ΑΕΠ, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού και ο οποίος δεν θα μπορέσει φέτος να βοηθήσει δυναμικά την ελληνική οικονομία να συγκρατήσει τις απώλειες.
Ο συνδυασμός της σοβαρής πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας και των έκτακτων μέτρων που λαμβάνει η κυβέρνηση για τη στήριξη της οικονομίας εν μέσω της πανδημίας θα οδηγήσουν σε απότομη επιδείνωση του ισοζυγίου του προϋπολογισμού για φέτος, σημειώνει ακόμη. Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε 5 δισεκατομμύρια ευρώ (περίπου 2,9% του προβλεπόμενου ΑΕΠ) μέτρων στήριξης για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους που επηρεάζονται από την παύση της οικονομικής δραστηριότητας, που σχετίζεται με το ξέσπασμα του κορωνοϊού, επιπλέον δαπάνες για την υγεία και αναβολές φόρων.
Περαιτέρω υποστήριξη (περίπου 2 δισ. ευρώ) θα προέλθει από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ.
«Εκτιμούμε, τονίζει η Fitch, ότι το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης θα μετακινηθεί από εκτιμώμενο πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ το 2019 σε έλλειμμα 7,4% του ΑΕΠ για το 2020. Στη συνέχεια αναμένουμε ότι το έλλειμμα θα μειωθεί σε έναν βαθμό στο 4,6% του ΑΕΠ το 2021. Το πρωτογενές αποτέλεσμα θα “γυρίσει” επίσης σε αρνητικό φέτος, μετά από τέσσερα συνεχόμενα έτη πλεονασμάτων και υπεραποδόσεων στους δημοσιονομικούς στόχους».
Το σήμα στους άλλους οίκους
Η αιφνιδιαστική υποβάθμιση από την Fitch ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου και προετοιμάζει το έδαφος και τους υπόλοιπους οίκους οι οποίοι αναμένεται εντός των ημερών να προχωρήσουν σε νέες αξιολογήσεις.
Μέχρι τώρα η Fitch ήταν ο οίκος με την πιο “θετική” εικόνα προς τη χώρα μας και αυτή που είχε την υψηλότερη αξιολόγηση, μόλις 2 βαθμίδες κάτω από την επενδυτική βαθμίδα. Αυτό σημαίνει πως αν δεν είχε υπάρξει η πανδημια, μέσα στους επόμενους μήνες ήταν πολύ πιθανό να είχε προχωρήσει σε εκ νέου αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας και των προοπτικών της.
Η τελευταία της αξιολόγηση είχε γίνει τον Ιανουάριο και μέσα σε ένα “θριαμβευτικό” κλίμα καθώς μετά από χρόνια κρίσης η Ελλάδα είχε αρχίσει να γίνεται το success story της ανάπτυξης.
Η υποβάθμιση από την Fitch, ανοίγει τον δρόμο και στις S&P και DBRS να προχωρήσουν σε αντίστοιχες υποβαθμίσεις, με τις αξιολογήσεις τους να αναμένονται εντός των επόμενων ωρών.
Πριν από λίγες μέρες, η Moody’s εξέδωσε έκτακτο report με το οποίο προχώρησε σε επιβεβαίωση της αξιολόγησής της για την Ελλάδα στο “Β1” με σταθερές προοπτικές. Η Moody’s να επισημάνουμε, δίνει τη χαμηλότερη βαθμολογία στην Ελλάδα από τους τέσσερις οίκους, δηλαδή τέσσερα σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.
Η επόμενη προγραμματισμένη αξιολόγηση της Moody’s είναι στις 8 Μαΐου, ωστόσο το μήνυμα που δίνει είναι πως δεν θα… βιαστεί να προχωρήσει σε αλλαγή της αξιολόγησης που δίνει για την Ελλάδα. Σημειώνεται πως η Moody’s προβλέπει ύφεση 5% φέτος (και ανάκαμψη 4% το 2021), με την προϋπόθεση ότι η άρση των περιοριστικών μέτρων θα πραγματοποιηθεί τις επόμενες εβδομάδες.
Σημειώνεται ότι η S&P και η DBRS βαθμολογούν την Ελλάδα τρία σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, στο “ΒΒ-” και στο “ΒΒ(low) αντίστοιχα.
