Το 2015 εν μέσω έντονων διαπραγματεύσεων για το ελληνικό χρέος και την απειλή εξόδου της χώρας από το ευρώ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε επιβάλει πλαφόν στα ομόλογα δημοσίου που μπορούσαν να έχουν στην κατοχή τους οι ελληνικές τράπεζες. Η ΕΚΤ περιόρισε το όριο κατοχής στα 8 δισ. ευρώ και στην ουσία απαγόρευσε στις ελληνικές συστημικές τράπεζες να μπορούν να τοποθετήσουν τα χρήματα τους σε ομολογίες του ελληνικού δημοσίου.
Το 2020 η κατάσταση έχει αλλάξει άρδην και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπό το “βάρος’ των εξελίξεων και την πορείας της οικονομίας της χώρα, είναι έτοιμη να βάλει τέλος σε αυτό τον περιορισμό.
Η άρση αυτή έχει προϊδεαστεί από την ηγεσία της ΕΚΤ και με δηλώσεις του ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στο κανάλι της Βουλής, επιβεβαίωσε πως θα συμβεί πολύ πιο γρήγορα από ότι είχε αρχικά εννοηθεί.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, η ΕΚΤ θα άρει την απαγόρευση ίσως ακόμα και αυτό τον μήνα, ή το αργότερο τον Μάρτιο.
Η απόφαση άρσης του πλαφόν στην κατοχή ελληνικών ομολόγων θα δώσει τη δυνατότητα στις ελληνικές συστημικές τράπεζες να τοποθετούν τη ρευστότητα που διαθέτουν σε ελληνικά ομόλογα, τα οποία έχουν θετικές αποδόσεις, όταν πολλών άλλων κρατών τα ομόλογα κινούνται με αρνητικές αποδόσεις, και θα καταργήσει την υποχρέωση να «καταθέτουν» τη ρευστότητα που διαθέτουν με αρνητικά επιτόκια της ΕΚΤ.
Παράλληλα, η ενίσχυση της παρουσίας των ελληνικών τραπεζών στην αγορά ελληνικών ομολόγων αναμένεται να λειτουργήσει θετικά καθώς: αυξάνεται ο αριθμός των θεσμικών επενδυτών, «ανεβαίνει» ακόμα περισσότερο η ζήτηση, μειώνοντας περαιτέρω τις αποδόσεις και τα spreads. Ένας ισχυρός «σύμμαχος» στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να πετύχει μείωση των στόχων για τα πλεονάσματα.
Η κίνηση αυτή από την ΕΚΤ, η οποία φαίνεται να επιταχύνθηκε μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Φρανκφούρτη το Δεκέμβριο και τη συνάντηση του με την επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, δεν «ανοίγει την πόρτα» για συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο QE της ΕΚΤ. Ωστόσο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για περαιτέρω αναβαθμίσεις εντός του 2020 και τα ελληνικά ομόλογα να υπαχθούν στην επενδυτική βαθμίδα.
