Στην Ελλάδα των 2,34 εκατομμυρίων κρουσμάτων κορωνοϊού, επί τετραπλάσιου αριθμού πληθυσμού, δεν είναι και λίγοι εκείνοι που λόγω νόσησης δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν εγκαίρως στις φορολογικές τους υποχρεώσεις, με αποτέλεσμα να τους επιβληθεί από την εφορία πρόστιμο.
Ωστόσο οι νοσήσαντες αυτοί φορολογούμενοι μπορούν να βρουν το δίκιο τους. Έτσι, ένας φορολογούμενος ο οποίος καθυστέρησε να υποβάλει την δήλωση εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών λόγω νόσησής του από τον κορωνοϊό, μπορεί να επιτύχει την διαγραφή του προστίμου των 100 ευρώ που του επιβλήθηκε για εκπρόθεσμη υποβολή φορολογικής δήλωσης.
Μολις πρόσφατα, η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) έκανε δεκτή με απόφασή της την σχετική προσφυγή φορολογούμενης και της διέγραψε το πρόστιμο των 100 ευρώ για εκπρόθεσμη (κατά δύο ημέρες) υποβολή δήλωσης Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, λόγω της νόσησης της ίδιας με κορωνοϊό κατά το διάστημα της καταληκτικής προθεσμίας υποβολής που ήταν η 29η Ιανουαρίου.
Στην ουσία, αυτό που δέχθηκε η ΔΕΔ είναι πως η σχετική περίπτωση εμπίπτει στις προβλέψεις του άρθρου 61 του ν. 4174/2013 («Φορολογικές διαδικασίες και άλλες διατάξεις») που είναι δημοσιευμένος στο ΦΕΚ Α’ 170/26-07-2013.
Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο («Απαλλαγή λόγω ανωτέρας βίας»):
Ο φορολογούμενος μπορεί να ζητήσει απαλλαγή από τόκους ή πρόστιμα σε περίπτωση ανωτέρας βίας. Απαλλαγή, εξυπακούεται, δεν χορηγείται, αν δεν έχουν εξοφληθεί, πριν από το αίτημα απαλλαγής, όλοι οι φόροι για τους οποίους επιβλήθηκαν τα πρόστιμα. Ούτε χορηγείται για τόκους και πρόστιμα που επιβάλλονται για ανακριβή δήλωση, καθώς και για τα πρόστιμα που επιβάλλονται για παραβάσεις φοροδιαφυγής. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβάλει το αίτημα απαλλαγής εγγράφως.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται η απόφαση ΠΟΛ. 1252/20-11-2015 με την οποία παρέχονται διευκρινίσεις ως προς την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και στο άρθρο 13 αναφέρει σχετικά με το προαναφερθέν άρθρο 61 ότι «παρέχεται η δυνατότητα στον φορολογούμενο να ζητά απαλλαγή από τόκους και πρόστιμα λόγω ανωτέρας βίας, υπό την προϋπόθεση της εξόφλησης πριν την υποβολή του αιτήματος όλων των φόρων για τους οποίους επιβλήθηκαν τα πρόστιμα». Διευκρινίζει μάλιστα ότι «Απαλλαγή μπορεί να χορηγηθεί για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις καθώς και για τόκους ή πρόστιμα που έχουν επιβληθεί λόγω παράλειψης υποβολής δήλωσης. Δεν χορηγείται απαλλαγή για τόκους και πρόστιμα που επιβάλλονται για ανακριβή δήλωση ή για παραβάσεις φοροδιαφυγής».
Με βάση την νομοθεσία και την νομολογία, ως περίπτωση ανωτέρας βίας γενικά θα μπορούσε να θεωρηθεί οποιοδήποτε ανυπαίτιο για το φορολογούμενο, έκτακτο ή εξαιρετικής φύσης γεγονός, το οποίο δεν αναμενόταν και δεν ήταν δυνατό να προληφθεί ή να αποτραπεί παρά την επίδειξη από πλευράς του κάθε δυνατής επιμέλειας και σύνεσης, ανεξάρτητα εάν το γεγονός είναι αντικειμενικό (φυσικές καταστροφές κλπ.) ή όχι. Τα γεγονότα αυτά, εφόσον αποδεικνύονται με τα στοιχεία που υποβάλλει ο φορολογούμενος, και σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 61, εκτιμώνται από το αρμόδιο όργανο, το οποίο χορηγεί την απαλλαγή κατά την κρίση του.
Σύμφωνα δε με απόφαση του 2014 της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων όπως ονομαζόταν τότε η ΑΑΔΕ, το αίτημα της απαλλαγής απευθύνεται εγγράφως στον προϊστάμενο της ΔΟΥ που είναι αρμόδιος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής, περιέχει τα στοιχεία και τον αριθμό φορολογικού μητρώου του φορολογούμενου και φέρει την υπογραφή του ή του νόμιμα από αυτόν εξουσιοδοτημένου προσώπου και περιγράφει όλα τα γεγονότα και περιλαμβάνει τα αποδεικτικά στοιχεία που αποδεικνύουν την ανωτέρα βία. Επί της απαλλαγής εκδίδεται εντός 30 ημερών απόφαση του προϊσταμένου της ΔΟΥ, η οποία κοινοποιείται στο φορολογουμενο (σε περίπτωση παρέλευσης της ανωτέρω προθεσμίας τεκμαίρεται ότι το σχετικό αίτημα έχει απορριφθεί) .
Επισημαίνεται, τέλος, ότι αίτημα απαλλαγής λόγω ανωτέρας βίας μπορεί να υποβληθεί και για τόκους εκπρόθεσμης καταβολής που έχουν υπολογιστεί επί προστίμου.
