Κορονοϊός: Τελικά ποιο εμβόλιο αποτελεί την καλύτερη επιλογή;
Ποιο εμβόλιο έχει αποδειχθεί πιο αποτελεσματικό, τι συμβαίνει με τις θρομβώσεις και το Astra Zeneca και, τελικά, υπάρχει καλό και κακό εμβόλιο;
Την ώρα που όλο και περισσότερες χώρες προχωρούν στην υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού, και η Κομισιόν παραδέχεται ότι το θέμα θα πρέπει να απασχολήσει άμεσα την Ευρωπαϊκή Ένωση, η συζήτηση περί εμβολίων είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
Η φυσιολογική ανησυχία του κόσμου, σε συνδυασμό με την παραπληροφόρηση από «ειδικούς» του διαδικτύου έχουν δημιουργήσει σε μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων, σύγχυση σχετικά με το τι ισχύει και τι όχι. Επειδή οι μόνοι αρμόδιοι για να απαντήσουν στα ερωτήματα που -δικαιολογημένα- δημιουργούνται, είναι οι γιατροί, ας δούμε τι λένε οι επιστήμονες για τις πιο συχνές ερωτήσεις των πολιτών.
Moderna ή Pfizer;
Όλα τα mRNA εμβόλια είναι πολύ αποτελεσματικά και παρέχουν σημαντική προστασία, αλλά εκείνα της Moderna φαίνεται να είναι λίγο καλύτερα σε σχέση με της Pfizer/BioNTech, σύμφωνα με την πρώτη απευθείας σύγκριση της αποτελεσματικότητάς τους που έκαναν Αμερικανοί επιστήμονες. Η σύγκριση βασίστηκε στην ανάλυση των ηλεκτρονικών ιατρικών αρχείων σχεδόν 450.000 ανθρώπων που είχαν κάνει τα δύο εμβόλια κατά του κορονοϊού.
Η μελέτη, με επικεφαλής τη δρα Μπάρμπρα Ντίκερμαν του Τμήματος Επιδημιολογίας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, η οποία δημοσιεύθηκε στο διεθνούς κύρους αμερικανικό ιατρικό περιοδικό «New England Journal of Medicine», δείχνει ότι το εμβόλιο της Moderna παρέχει περίπου 21% μικρότερο κίνδυνο λοίμωξης Covid-19 και 41% μικρότερο κίνδυνο νοσηλείας, σε σχέση με εκείνο των Pfizer/BioNTech.
«Και τα δύο εμβόλια είναι απίστευτα αποτελεσματικά, με σπάνιες περιπτώσεις λοιμώξεων breakthrough σε εμβολιασμένους. Όμως, άσχετα από το ποιο στέλεχος επικρατούσε -στην αρχή το Άλφα και μετά το Δέλτα- το εμβόλιο της Moderna ήταν ελαφρώς πιο αποτελεσματικό», δήλωσε ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας Χουάν Κάζας της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και του Νοσοκομείου Brigham & Women'ς της Βοστώνης.
Η αποτελεσματικότητα συγκρίθηκε με βάση πέντε δείκτες: Περιστατικά νόσου Covid-19, περιστατικά με συμπτώματα, νοσηλείες, εισαγωγές σε ΜΕΘ και θάνατοι από Covid-19. Η σύγκριση έγινε αρχικά σε 219.842 βετεράνους του στρατού των ΗΠΑ που είχαν εμβολιαστεί με Pfizer μεταξύ Ιανουαρίου-Μαΐου 2021 και άλλους τόσους που είχαν εμβολιαστεί με Moderna.
Τις επόμενες 24 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό (σε μία περίοδο που επικρατούσε η παραλλαγή Άλφα), ο κίνδυνος λοίμωξης από κορονοϊό υπολογίστηκε σε 4,52 περιστατικά ανά 1.000 εμβολιασμένους ανθρώπους με Moderna έναντι 5,75 ανά 1.000 με Pfizer. Επίσης, σε σχέση με τους εμβολιασμένους με Moderna, στην ομάδα των εμβολιασμένων με Pfizer υπήρχαν περισσότερα περιστατικά νόσου Covid-19 με συμπτώματα (0,44 ανά 1.000 άτομα), νοσηλειών (0,55/1.000), εισαγωγών σε ΜΕΘ (0,10/1.000) και θανάτων (0,02/1.000).
Ο χαμηλότερος κίνδυνος μετά από εμβόλιο Moderna επιβεβαιώθηκε σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2021), όταν πια επικρατούσε η παραλλαγή Δέλτα. Σε αυτήν τη σύγκριση, ο υπερβάλλων κίνδυνος διαγνωσμένης λοίμωξης Covid-19, σε διάστημα 12 εβδομάδων μετά τον εμβολιασμό, ήταν 6,54 περιστατικά ανά 1.000 ανθρώπους για το εμβόλιο της Pfizer, σε σχέση με εκείνο της Moderna.
«Δεδομένης της υψηλής αποτελεσματικότητας και των δύο εμβολίων Moderna και Pfizer, που επιβεβαίωσε και η μελέτη μας, οποιοδήποτε από τα δύο συνίσταται στον καθένα ως επιλογή», ανέφερε η δρ Ντίκερμαν. Οι ερευνητές επεσήμαναν, πάντως, ότι χρειάζεται η περαιτέρω αξιολόγηση της συγκριτικής αποτελεσματικότητας και ασφάλειας των δύο mRNA εμβολίων.
Τι ευθύνεται για τις θρομβώσεις;
Τον λόγο που σε ορισμένες -πολύ σπάνιες- περιπτώσεις το εμβόλιο της AstraZeneca μπορεί να προκαλέσει θρομβώσεις στο αίμα εμβολιασμένων ανακάλυψαν Βρετανοί και Αμερικανοί επιστήμονες.
Όπως αποδείχτηκε, κάποια πρωτεΐνη στα αιμοσφαίρια προσελκύεται από ένα βασικό συστατικό του εμβολίου. Συγκεκριμένα, ομάδα ερευνητών απέδειξε λεπτομερώς ότι το συστατικό αυτό πυροδοτεί αλυσιδωτή αντίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα, η οποία είναι ικανή σε ελάχιστες περιπτώσεις να προξενήσει επικίνδυνους θρόμβους.
Σημειώνεται ότι αν και το εμβόλιο της AstraZeneca έχει σώσει περίπου 1 εκατομμύριο ζωές από τον κορωνοϊό, έχει πλέον σταματήσει να χορηγείται σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδας σε αρκετές χώρες, εξαιτίας των ανησυχιών για τους σπάνιους θρόμβους που προκαλούν.
Από την πλευρά του, εκπρόσωπος της AstraZeneca υποστήριξε ότι η εμφάνιση θρόμβων σε εμβολιασμένους με το σκεύασμα αυτό είναι πιθανότερο να οφείλονται στον ίδιο τον κορωνοϊό παρά στο σκεύασμα, ενώ υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει ακόμα ολοκληρωμένη εξήγηση γιατί εμφανίζονται.
«Μολονότι η έρευνα δεν είναι οριστική, προσφέρει ενδιαφέρουσες πληροφορίες και η AstraZeneca εξετάζει τρόπους για να χρησιμοποιήσει τα ευρήματα αυτά ως μέρος των προσπαθειών της για την αφαίρεση αυτής της εξαιρετικά σπάνιας παρενέργειας», ανέφερε η εκπρόσωπος της φαρμακοβιομηχανίας.
Οι θρόμβοι αυτοί έχουν συνδεθεί με 73 θανάτους από τα σχεδόν 50 εκατ. δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca που έχουν χορηγηθεί στη Βρετανία.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Science Advances και αποκαλύπτει ότι η εξωτερική επιφάνεια του αδενοϊού που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του εμβολίου τραβάει μια πρωτεΐνη σαν μαγνήτης, εξήγησε στο BBC ο καθηγητής Άλαν Πάρκερ του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, ένας από τους ερευνητές που συμμετέχουν στην επιστημονική ομάδα.
«Καταφέραμε να αποδείξουμε τη σχέση ανάμεσα στο ένοχο σημείο του αδενοϊού και την πρωτεΐνη», είπε. «Αυτό που έχουμε είναι το στοιχείο που προκαλεί την αντίδραση, αλλά υπάρχουν πολλά βήματα που είναι απαραίτητα στη συνέχεια», πρόσθεσε ο κ. Πάρκερ.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι το επόμενο στάδιο είναι η «αποπροσανατολισμένη ανοσία», αλλά αυτό απαιτεί περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί.
Τελικά υπάρχει κακό εμβόλιο;
Σε κάθε περίπτωση αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα εμβόλια έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικά απέναντι στον κορονοϊο, ενώ οι σοβαρές παρενέργειες είναι πολύ σπάνιες.
Βέβαια, στη χώρα μας, το εμβόλιο της AstraZeneca έχει αποσυρθεί, τα υπόλοιπα τρία εμβόλια όμως αποδεδειγμένα αποτελούν ασπίδα προστασίας από την σοβαρή νόσηση, την διασωλήνωση και τον θάνατο. Έτσι, η πιο σωστή απάντηση στην ερώτηση: «Τελικά ποιο εμβόλιο αποτελεί την καλύτερη επιλογή;» είναι «Το διαθέσιμο εμβόλιο».