Ένα γνωστό δικηγορικό γραφείο του Παναμά αναφέρεται στη δημοσιογραφική έρευνα Pandora Papers ότι εμπλέκεται στη δημιουργία υπεράκτιων εταιρειών, προκειμένου οι πλούσιοι και ισχυροί του πλανήτη να αποκρύπτουν τον πλούτο τους και να φοροδιαφεύγουν. Πρόκειται για το δικηγορικό γραφείο Aleman, Cordero, Galindo & Lee, ή αλλιώς Alcogal, που φέρεται να είναι αναμεμειγμένο στη δημιουργία υπεράκτιων εταιρειών για κάποια από τα πρόσωπα αυτά, ανάμεσά τους και ο πρόεδρος του Μαυροβουνίου Μίλο Τζουκάνοβιτς και τρεις πρώην πρόεδροι του Παναμά.
Περισσότεροι από 160 πολιτικοί και δημόσια πρόσωπα, ανάμεσά τους ο Τσέχος πρωθυπουργός, ο βασιλιάς της Ιορδανίας και οι πρόεδροι της Κένυας και του Ισημερινού, έκρυψαν περιουσιακά τους στοιχεία σε υπεράκτιες εταιρείες με στόχο να φοροδιαφύγουν, σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) που ήρθε στη δημοσιότητα χθες, Κυριακή.
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, ο πρωθυπουργός της Πακιστάν Ιμραν Χαν, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, συγκαταλέγονται στους δεκάδες ηγέτες που εκτίθενται στο φως της έρευνας Pandora Papers της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητών Δημοσιογράφων.
Σύμφωνα με την Washington Post, στοιχεία παραπέμπουν στην περίπτωση της Σβετλάνα Κριβονόγκιχ, Ρωσίδας που έγινε ιδιοκτήτρια διαμερίσματος στο Μονακό μέσω υπεράκτιας εταιρείας της νήσου Τορτόλα της Καραϊβικής τον Απρίλιο του 2003, λίγες εβδομάδες αφού γέννησε ένα κορίτσι. Τότε, βρισκόταν σε μυστική πολυετή σχέση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, αναφέρει η εφημερίδα που ανήκει στην Διεθνή Κοινοπραξία επικαλούμενη το ρωσικό ερευνητικό μέσον Proekt. Η Σβετλάνα Κριβονόγκιχ, η 18χρονη σήμερα κόρη της και το Κρεμλίνο δεν ανταποκρίθηκαν στα αιτήματα για σχολιασμό.
Ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Ιμραν Χαν εξελέγη με σημαία την καταπολέμηση της διαφθοράς. Το όνομά του βρισκόταν και στην έρευνα Panama Papers. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας Pandora Papers, μέλη της οικογενείας του και της κυβέρνησής του κατέχουν εκατομμύρια δολάρια σε υπεράκτιους λογαριασμούς. Στο Twitter ο πακιστανός πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι «θα ερευνήσει» όλους τους πακιστανούς πολίτες που μνημονεύονται στα Pandora Papers
Άνθρωποι του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ, ο οποίος κατηγορείται συστηματικά για διαφθορά, πραγματοποίησαν σκοτεινές συναλλαγές με ακίνητα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ανάμεσά τους, η αγορά κτιρίου γραφείων στο όνομα του 11χρονου γιου του Χαϊντέρ, σύμφωνα με το BBC.
Ο μαφιόζος αρχηγός Ραφαέλε Αμάτο, που ενέπνευσε την ταινία Gomorrah, χρησιμοποίησε επίσης εταιρεία-βιτρίνα για να αγοράσει εκτάσεις στην Ισπανία. Συνδέεται με σειρά δολοφονιών και εκτίσει ποινή 20ετούς φυλάκισης.
Η έρευνα της ICIJ, καρπός εργασίας περισσότερων από 600 δημοσιογράφους σε 117 χώρες, αναφέρει 14.000 υπεράκτιες εταιρείες με έδρα το Μπελίζ, της Βρετανικές Παρθένες Νήσου, και τον Παναμά που δημιουργήθηκαν από το 1996 με τη βοήθεια του Alcogal προκειμένου περίπου 15.000 πελάτες του δικηγορικού γραφείου να αποκρύψουν περιουσιακά τους στοιχεία.
Περίπου 2 εκατομμύρια από 11,9 εκατομμύρια έγγραφα των Pandora Papers που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα σχετίζονται με τo Alcogal, το οποίο, σύμφωνα με την ICIJ, διαδραμάτισε «σημαντικό ρόλο στη φοροδιαφυγή».
Από την πλευρά του το δικηγορικό γραφείο «απορρίπτει αυτές τις εικασίες, τις ανακρίβειες και τα ψεύδη», όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του. Μάλιστα τόνισε ότι είναι έτοιμο να συνεργαστεί με τις αρχές προκειμένου να ερευνηθούν τυχόν παρατυπίες. Οι αρχές του Παναμά φοβούνταν εδώ και καιρό ότι θα εμπλακούν στην έρευνα των Pandora Papers. «Η ζημιά ενδέχεται να είναι ανεπανόρθωτη», είχε εκτιμήσει η κυβέρνηση της χώρας σε επιστολή της που παραδόθηκε στην ICIJ μέσω ενός δικηγορικού γραφείου.
Μετά τα Panama Papers
Η επιστολή προειδοποιούσε ότι «οποιαδήποτε δημοσιοποίηση» θα ενίσχυε «τη λανθασμένη πεποίθηση» ότι η χώρα είναι ένας φορολογικός παράδεισος, κάτι που θα είχε «καταστροφικές συνέπειες για τον Παναμά και τους κατοίκους του». Η επιστολή ανέφερε εξάλλου πολλές μεταρρυθμίσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια στη χώρα αυτή της Κεντρικής Αμερικής, η οποία όμως παραμένει στον κατάλογο των φορολογικών παραδείσων της ΕΕ. Ήδη το 2016, ο Παναμάς βρέθηκε στην καρδιά ενός σκανδάλου φορολογικών παραδείσων στην προηγούμενη έρευνα της ICIJ, τα Panama Papers.
Στο επίκεντρο του σκανδάλου, που ξέσπασε στις 3 Απριλίου 2016, ήταν το δικηγορικό γραφείο των Γιούργκεν Μόσακ και Ραμόν Φονσέκα, το οποίο το 2018 ανακοίνωσε την αναστολή των δραστηριοτήτων του. Η διαρροή 11,5 εκατομμυρίων ψηφιακών αρχείων του δικηγορικού γραφείου Mossack Fonseca επέτρεψε να έρθουν στο φως της δημοσιότητας οι οικονομικές πρακτικές πολλών πελατών του, ανάμεσά τους επιχειρηματίες, τράπεζες, ποδοσφαιρικές ομάδες και αρχηγοί κρατών.
Η δημοσίευση των Panama Papers είχε προκαλέσει σοκ στην παγκόσμια κοινή γνώμη και οδήγησε, μεταξύ άλλων, στην παραίτηση του πρωθυπουργού της Ισλανδίας Σίγκμουντουρ Ντάβιντ Γκουνλάουγκσον και στη συνέχεια του Πακιστανού πρωθυπουργού Ναουάζ Σαρίφ. Οι αποκαλύψεις αυτές είχαν οδηγήσει επίσης σε τουλάχιστον 150 έρευνες σε 79 χώρες για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα χρήματος, σύμφωνα με το Αμερικανικό Κέντρο Δημόσιας Διαφάνειας.
Οι «ισχυροί» του πλανήτη που εμπλέκονται στο σκάνδαλο
Η έρευνα αποκαλύπτει τις κρυφές οικονομικές δραστηριότητες 35 ηγετών του κόσμου, στους οποίους περιλαμβάνονται εν ενεργεία και πρώην πρόεδροι, πρωθυπουργοί και αρχηγοί κρατών, περισσότεροι από 300 κρατικοί λειτουργοί όπως υπουργοί, δικαστές, δήμαρχοι και στρατιωτικοί από περισσότερες από 90 χώρες, καθώς και επιχειρηματίες και ροκ σταρ. Συνολικά, η Διεθνής Κοινοπραξία έχει εντοπίσει συνδέσμους μεταξύ περιουσιακών στοιχείων τοποθετημένων σε υπεράκτιες εταιρείες 336 ηγετών και πολιτικών προσωπικοτήτων πρώτης γραμμής. Έχουν δημιουργήσει περί τις 1.000 υπεράκτιες εταιρείες, περισσότερο από τα δύο τρίτα των οποίων βρίσκονται στις βρετανικές Παρθένους Νήσους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο βασιλιάς Αμπντάλα ΙΙ της Ιορδανίας έχει δημιουργήσει τουλάχιστον τριάντα υπεράκτιες εταιρείες σε φορολογικούς παραδείσους. Μέσω αυτών των εταιρειών, αγόρασε 14 ακίνητα στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο αξίας άνω των 106 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Αντρέι Μπάμπις έχει τοποθετήσει 22 εκατομμύρια δολάρια σε εταιρείες βιτρίνα που χρησίμευσαν στην αγορά του πύργου Μπιγκό στο Μουζέν της νότιας Γαλλίας. Ο πρόεδρος του Ισημερινού Γκιγέρμο Λάσο έχει καταθέσει περιουσιακά στοιχεία σε δύο trust στην Νότια Ντακότα των ΗΠΑ.
Εμφανίζονται επίσης τα ονόματα του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, ο οποίος πραγματοποίησε αγορά ακινήτου στο Λονδίνο μέσω ξένης εταιρείας, και του πρώην υπουργού της Γαλλίας Ντομινίκ Στρος- Καν. Ο πρώην γενικός διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου διαβίβασε πολλά εκατομμύρια δολάρια αμοιβών του ως συμβούλου επιχειρήσεων μέσω μαροκινής εταιρείας που είναι απαλλαγμένη από φορολογία.
Ο πρόεδρος της Κένυας Ουχούρου Κενυάτα έχει διατυπώσει επανειλημμένως την αποφασιστικότητά του να καταπολεμήσει την διαφθορά στην χώρα του και να επιβάλει την διαφάνεια στους κενυάτες δημόσιους λειτουργούς ως προς την περιουσία τους. Ωστόσο, σύμφωνα με τα Pandora Papers, ο πρόεδρος της Κένυας έχει στην κατοχή του ίδρυμα στον Παναμά και πολλά μέλη της άμεσης οικογένειάς του κατέχουν περισσότερα από 30 εκατομμύρια δολάρια σε υπεράκτιους λογαριασμούς. Ανάμεσα στα πρόσωπα που φέρνει στο φως η έρευνα, η κολομβιανή τραγουδίστρια Σακίρα, η γερμανίδα μοντέλο Κλόντια Σίφερ, ο ινδός σταρ του κρίκετ Σαχίν Τεντουλκαρ.
