Διεθνή ρόλο μετά τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν αναζητά η Τουρκία

Το αεροδρόμιο της Καμπούλ, η εργαλειοποίηση του προσφυγικού και η απομάκρυνση των Σύρων από την Άγκυρα

Η αρχική φιλοδοξία της Τουρκίας να αναλάβει μόνη της την λειτουργία του διεθνούς αεροδρομίου της Καμπούλ, όπως δείχνει η ίδια πραγματικότητα, δεν πρόκειται να υλοποιηθεί. Οικονομικοί και διπλωματικοί λόγοι κατέστησαν αδύνατη αυτή την προοπτική.

Στην επόμενη ημέρα για το Αφγανιστάν πρωτεύοντα ρόλο θα παίξει το Κατάρ. Ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας βρίσκεται ήδη στην Αφγανική πρωτεύουσα, προχωράει σε διαβουλεύσεις με τους Ταλιμπάν και διαφαίνεται ότι το Κατάρ θα αναλάβει την επαναλειτουργία του αφγανικού αεροδρομίου.

Το μεγάλο ερώτημα είναι αν αυτή η ανάληψη θα ανοίξει μια κερκόπορτα για την Τουρκία για να πατήσει με τον στρατό της και επί αφγανικού εδάφους. Ο Καταριανός Υπουργός των Εξωτερικών επί του θέματος και προς το παρόν υπήρξε φειδωλός στις δημόσιες δηλώσεις του. “Συζητάμε με την Τουρκία εάν μπορεί να προσφέρει κάποια τεχνική βοήθεια σ’ αυτό το μέτωπο”. Αντιστοίχως προσεχτικός εμφανίσθηκε και ο Τούρκος ομόλογος του Τσαβούσογλου ο οποίος απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου είπε ότι γίνονται συζητήσεις και ότι το θέμα αυτό τίθεται υπό αξιολόγηση.

Οι Ταλιμπάν πάντως ακολουθούν την μυρωδιά του χρήματος και προσδοκούν, όπως δήλωσε τουλάχιστον εκπρόσωπος τους, να λάβουν τριάντα εκατομμύρια ευρώ από Κατάρ και Τουρκία για την εκχώρηση λειτουργίας του αεροδρομίου.

 Εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την Τουρκία βλέπει η Αθήνα

Τις ανησυχίες της Αθήνας για εργαλειοποιήση του μεταναστευτικού από την Τουρκία, όπως συνέβη το 2015, διατύπωσε εμφατικά στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Σλοβενία ο Έλληνας Υπουργός. Ο Νίκος Δένδιας προσερχόμενος στην σύνοδο δήλωσε προς τους δημοσιογράφους: “Πρώτα απ’ όλα θα συζητήσουμε για το Αφγανιστάν, όχι μόνο τη γεωπολιτική όψη, αλλά και την ανθρωπιστική κατάσταση, την ικανότητα να συνεχίσουμε να απεγκλωβίζουμε ανθρώπους και, φυσικά, για τη μετανάστευση. Η μετανάστευση, την οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε καθαυτή ως θέμα, αλλά και το ενδεχόμενο ορισμένες χώρες να προσπαθήσουν να εργαλειοποιήσουν τα μεταναστευτικά ρεύματα προκειμένου να ασκήσουν πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση”.

Η επιβεβαίωση των ανησυχιών της ελληνικής πλευράς δεν άργησε να έρθει καθότι σε παράλληλους χρόνους τόσο ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Τσαβόσογλου όσο και ο εκπρόσωπος τύπου του κόμματος του Ερντογάν Τσελίκ όρθωσαν το ανάστημα τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζητώντας επικαιροποίηση της συμφωνίας για το μεταναστευτικό που υπογράφηκε ανάμεσα στις δυο πλευρές το 2016.

Ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών πάντως έστειλε μηνύματα τόσο προς την Άγκυρα όσο και προς την Ευρώπη μετά το πέρας των εργασιών της συνόδου με τους ευρωπαίους ομολόγους και σε δηλώσεις του ανέφερε τα ακόλουθα: “Η Μεσόγειος είναι η περιοχή όπου θα φανεί η πολιτική ωριμότητα της Ευρωπαϊκής Ένωση. Η Μεσόγειος: μια γεωστρατηγική σκακιέρα  στην οποία Θα αποδείξει αν η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποφασίσει ή θα αποφασίσει να γίνει παγκόσμιος παίκτης ή αν θα μείνει παρατηρητής. Το 2015 ήταν η πρώτη φορά που είδαμε την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού. Όπως ανέφερε χθες και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αυτό είναι κάτι που δε θα δεχθούμε”.

Απομακρύνσεις προσφύγων εντός της Τουρκίας

Στο εσωτερικό της Τουρκίας ωστόσο έχει αρχίσει ενορχηστρωμένα να παίζεται ένα περίεργο παιχνίδι με τους ήδη υπάρχοντες πρόσφυγες. Η Τουρκική κυβέρνηση με νομολογία της, η οποία προς  το παρόν αφορά μόνον την πρωτεύουσα Άγκυρα, καλεί τους Σύρους πρόσφυγες που εισήλθαν στα εδάφη της το 2015 και το 2016 να επιστρέψουν στις πόλεις στις οποίες είχαν καταγραφεί. Δηλαδή τους ζητάει να φύγουν από την πρωτεύουσα, έστω και αν έχουν στήσει νοικοκυριό ή αν έχουν βρει θέση εργασίας. Πίσω από αυτή την πρωτοβουλία, όπως επισημαίνουν διεθνολόγοι και αναλυτές, πιθανότατα να κρύβεται μια πίεση της τουρκικής κυβέρνησης προς τους πρόσφυγες ώστε να επιστρέψουν στις χώρες τους. Δεν διατυπώνεται φωναχτά αυτή η στόχευση  αλλά μια τέτοια απόφαση, που προς το παρόν αφορά μόνον την Άγκυρα όπως προείπαμε, της Τουρκικής κυβέρνησης δυσκολεύει την ζωή των προσφύγων. Το μεγάλο ερωτηματικό είναι αν αυτή η νομολογία επεκταθεί και για  άλλες πόλεις όπως λ.χ. στην Κωνσταντινούπολη ή στις πόλεις στα μικρασιατικά παράλια. 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ