ΔΕΠΑ: 200 εκατ. ευρώ πλήρωσε η τουρκική BOTAS!
Η κρατική εταιρεία ενέργειας και φυσικού αερίου της Τουρκίας εξόφλησε το συνολικό ποσό των αναδρομικών εξτρά χρεώσεων, που επιδίκασε στις 10 Ιανουαρίου το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο (ICC) της Στοκχόλμης.
Το σύνολο των αναδρομικών χρεώσεων ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ, που επιδίκασε το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο (ICC) της Στοκχόλμης στις 10 Ιανουαρίου στην ΔΕΠΑ, δικαιώνοντας την προσφυγή της ελληνικής Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου κατά της ΒΟΤΑS κατέβαλλε χθες η κρατική εταιρεία ενέργειας, πετρελαίου και φυσικού αερίου της Τουρκίας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΔΕΠΑ «με την καταβολή των αναδρομικών χρεώσεων κλείνει και τυπικά η μακροχρόνια διαμάχη των δύο εταιρειών διάρκειας 9 ετών».
Παράλληλα, η εταιρεία BOTAS εφαρμόζει ήδη από τα μέσα του Ιανουαρίου νέα χαμηλότερη τιμή στις μηνιαίες τιμολογήσεις της για την παροχή φυσικού αερίου προς τη ΔΕΠΑ, υιοθετώντας πλήρως τους όρους της σχετικής απόφασης του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου για την μείωση τιμής (με βάση τις τιμές φυσικού αερίου στην Γερμανία και όχι του πετρελαίου, όπως εφάρμοζε η BOTAS) και την επιστροφή των εππλέον χρεώσεων στην ελληνική εταιρεία.
«Η οριστική διευθέτηση της μακροχρόνιας διαφοράς με την BOTAS και με τρόπο εξαιρετικά επωφελή για τη ΔΕΠΑ, δικαιώνει τις προσπάθειες που καταβάλλουμε όλο αυτό το διάστημα προκειμένου να μειώσουμε το κόστος προμήθειας του φυσικού αερίου, προς όφελος των πελατών και της χώρας μας. Η επιστροφή των αναδρομικών χρεώσεων αυξάνει σημαντικά τη ρευστότητα της ΔΕΠΑ και των πελατών της και ενισχύει κατά πολύ την οικονομική και εμπορική αξία της η οποία την τοποθετεί στην κορυφή της ενεργειακής πυραμίδας στα Βαλκάνια. Οι υπηρεσίες μας αποτιμούν ήδη το αποτέλεσμα και σύντομα θα προχωρήσουν στον επιμερισμό του ποσού της επιστροφής για κάθε πελάτη» δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, Κωνσταντίνος Ξιφαράς, ο οποίος είχε καθοριστικό ρόλο στην τελική προσπάθεια για την δικαίωση της ελληνικής εταιρείας στο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο (ICC) της Στοκχόλμης.
Μεγάλη ικανοποίηση υπήρξε και στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την τελική έκβαση μιας υπόθεση που κράτησε σχεδόν εννιά χρόνια και δικαίωσε πλήρως τις ελληνικές θέσεις. «Πρόκειται για μια ιδιαίτερα θετική είδηση στην πιο κατάλληλη στιγμή, ενόσω βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αποκρατικοποίησης της εταιρείας» δήλωσε ο αρμόδιος Υφυπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Γεράσιμος Θωμάς, μετά την επιβεβαίωση της καταβολής του ποσού της αποζημίωσης της ΔΕΠΑ από την τουρκική BOTAS.
Κανένα σχόλιο από την Τουρκία
Από την πλευρά της κρατικής τουρκικής εταιρείας BOTAS δεν υπήρξε ανακοίνωση για την καταβολή του ποσού των 200 εκατομμυρίων ευρώ. Σε επικοινωνία του emea με το γραφείο του προέδρου της BOTAS υπήρξε άρνηση να προβεί σε επίσημη δήλωση, όπως το ίδιο συνέβη και με οποιοδήποτε στέλεχος της κρατικής ενεργειακής εταιρείας ενώ έγινε προφανές πως ούτε επίσημη ανακοίνωση θα εκδοθεί, ούτε δηλώσεις από την διοίκηση της εταιρείας θα γίνουν για την υπόθεση. Αντιθέτως, ο Διευθυντής Επικοινωνίας της BOTAS εξέφρασε την άποψη πως αρμόδιο για επίσημη δήλωση για το θέμα είναι το Υπουργείο Ενέργειας της Τουρκίας και πως άποψη για την υπόθεση μπορεί να εκφραστεί από τον αρμόδιο υπουργό, Φατίχ Ντονμέζ. Όμως, ομοίως, κανένα στέλεχος του Υπουργείου δεν δέχτηκε να προβεί επίσημα σε δήλωση για την καταβολή της αποζημίωσης προς την ΔΕΠΑ ή την απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστήριου της Στοκχόλμης και από το γραφείο του υπουργείο δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση για επίσημη τοποθέση, δήλωση ή σχόλιο για την υπόθεση.
Μείωση κόστους, καλύτερες τιμές
Σύμφωνα με πληροφορίες το σημαντικότερο μέρος του ποσού θα επιστραφεί στους καταναλωτές και εταιρικούς πελάτες με τους οποίους έχει σύμβαση η ΔΕΠΑ (όπως άλλωστε έγινε και με τα 181 εκατ. ευρώ που είχε πληρώσει η ΔΕΠΑ με βάση την προηγούμενη, αρνητική απόφαση της διαιτησίας το 2009). Η ΔΕΠΑ θα εκδώσει σύντομα νέα ανακοίνωση με την οποία θα ενημερώνει το καταναλωτικό κοινό και θα δίνει έμφαση στις νέες τιμές. Όμως, ουσιαστικά από τα μέσα Ιανουαρίου η ΔΕΠΑ προμηθεύεται πλέον (και μέχρι τη λήξη της σύμβασης με τη BOTAS το 2023) Αζέρικο αέριο σε ανταγωνιστική τιμή και πολύ κοντά στα διεθνή επίπεδα. Με δεδομένο πως η ΔΕΠΑ καλύπτει περίπου το 40% του αερίου που εμπορεύεται, η επίπτωση αναμένεται να είναι σημαντική. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, η BOTAS να εφαρμόζει ήδη από τον Ιανουάριο του 2020 τη νέα χαμηλότερη τιμή στις μηνιαίες τιμολογήσεις της προς τη ΔΕΠΑ και να μην επιβάλλει πλέον αυθαίρετα την τιμολογιακή της πολιτική. Η τελευταία εξέλιξη είναι εξαιρετικά σημαντική για τη ΔΕΠΑ καθώς της προσφέρει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε μια πολύ κομβική περίοδο αφού ενισχύει την ρευστότητα της εταιρείας και αναμένευαι να έχει μια εξαιρετικά θετική επίδραση στην εμπορική της αξία της.
Το χρονικό μέχρι την δικαίωση
Στις 10 Ιανουαρίου το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο (ICC) της Στοκχόλμης είχε δικαιώσει τη ΔΕΠΑ στη διαιτησία με την τουρκική BOTAS, επιβάλλοντας αναδρομική μείωση της τιμής προμήθειας φυσικού αερίου. Η συγκεκριμένη απόφαση αποτελεί το τελευταίο στάδιο στη δεκαετή εμπορική διένεξη μεταξύ ΔΕΠΑ και BOTAS για την αναπροσαρμογή της συμβατικής τιμής.
Το Δεκέμβριο 2011, η BOTAS προσέφυγε κατά της ΔΕΠΑ σε διεθνή διαιτησία ενώπιον του Διεθνούς Δικαιοδοτικού Δικαστηρίου (ICC) στη Στοκχόλμη, ζητώντας αναθεώρηση των τιμών (αύξηση) βάσει των συμβατικών όρων της σύμβασης του 2003 και αναδρομικά από το 2007 που είχε ξεκινήσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην ελληνική πλευρά. Στις 14 Απριλίου 2016 εκδόθηκε η πρώτη απόφαση του Διαιτητικού Δικαστηρίου, στην οποία προβλεπόταν ένας τύπος υπολογισμού της τιμής αερίου ευθέως συνδεόμενος με τις τιμές πετρελαίου μπρεντ (!), επιδικάζοντας όμως στην BOTAS σχεδόν το 50% των απαιτήσεων στην προσφυγή της. Το δικαστήριο είχε δεχτεί τότε εν μέρει τα επιχειρήματα της τουρκικής εταιρείας και είχε επιδικάσει αποζημίωση της τάξης των 181 εκατ. ευρώ.
Όμως, ΔΕΠΑ είχε υποστηρίξει το 2011 ότι η τουρκική εταιρεία BOTAS επέβαλλε υπερβολικές χρεώσεις στην ελληνική εταιρείας για την αγορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο παρείχε μέσω του τουρκικού αγωγού θα φθάνει μέχρι τα ελληνικά σύνορα (Διασυνδετήριου Αγωγού Τουρκίας-Ελλάδας).
Ωστόσο η ΔΕΠΑ - έχοντας συγκεκριμένα στοιχεία στην διάθεσή της- αρνήθηκε την καταβολή των χρημάτων και διεκδίκησε νομικά νέα αναθεωρημένη τιμή, ευθυγραμμισμένη με τις τιμές της Ευρωπαϊκής αγοράς, γεγονός που οδήγησε στην εκδίκαση της προσφυγής από το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο (ICC) της Στοκχόλμης. Έτσι, το νομικό επιτελείο της ΔΕΠΑ επανήλθε με νέο αίτημα αναθεώρησης επικαλούμενοι την ίδια την απόφαση του Δικαστηρίου και ζητώντας η αναθεωρημένη τιμή, άμεσα βασισμένη στις τιμές εισαγωγής φυσικού αερίου στη Γερμανία και όχι σε σχέση με το πετρέλαιο μπρέντ, ζητώντας εμμέσως σημαντική έκπτωση. Γι' αυτό η υπόθεση παραπέμφθηκε ξανά στο διαιτητικό δικαστήριο (μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις δυο πλευρές για την εξεύρευση ενός εξωδικαστικού συμβιβασμού) τον Ιούνιο του 2017 και τον περασμένο Ιανουάριο εκδόθηκε η τελική απόφαση, που δικαίωνε πλήρως τις ελληνικές θέσεις.