Τεράστιες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία αναμένεται να έχει η εμφάνιση του νέου κορονοϊού (COVID-19) παρότι η εξάπλωσή του σε όλο τον κόσμο και τα χιλιάδες κρούσματα στην Κίνα δεν έχουν πείσει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγεία (Π.Ο.Υ.) πως πρόκειται για πανδημία.
Η επίσημη δήλωση της διευθύντριας της υπηρεσίας του Π.Ο.Υ., αρμόδιας για την παγκόσμια προετοιμασία για κίνδυνο μόλυνσης, Σιλβί Μπριάν, στις 4 Φεβρουαρίου πως «αυτή τη στιγμή δεν βρισκόμαστε σε κατάσταση πανδημίας», περισσότερο προκάλεσε ρίγη παρά αίσθηση ανακούφισης στις παγκόσμιες αγορές. Το ίδιο συνέβη και μετά τις αλλεπάλληλες ανακοινώσεις για τον έλεγχο της εξάπλωσης του κορονοϊού από τις επίσημης αρχές της Κίνας, από όπου ξεκίνησε η νέα ιογενής νόσος που προκαλεί πνευμονία.
Όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Ιταλία, την Νότια Κορέα και σε άλλες χώρες, ακόμα και οι αρνητικές εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Δ.Ν.Τ.) στις 31 Ιανουαρίου είναι πλέον πολύ πιθανόν να διαψευστούν πανηγυρικά. Και μάλιστα προς το χειρότερο!
Τότε η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα. είχε εκφράσει την βεβαιότητα, με βάση τις αναλύσεις των οικονομολόγων της αρμόδιας υπηρεσίας, πως ο νέος κορονοϊός θα έχει αρνητικές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία τουλάχιστον το πρώτο τρίμηνο του 2020 και φυσικά στην Κίνα: «Αυτό το τρίμηνο, θα υπάρξουν πιθανότατα αρνητικές συνέπειες.οι άμεσες συνέπειες είναι προφανείς. Έχουμε τα ταξίδια, τον τουρισμό, τη βιομηχανία στην Κίνα και, πέραν της Κίνας, την Ασία που ήδη πλήττεται λίγο.. ».
Ωστόσο, η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων στην Ιταλία δείχνει πλέον ξεκάθαρα πως ο κορονοϊός αποτελεί μια τεράστια απειλή για την ανάπτυξη της Ευρώπης και τροφοδοτεί με δεδομένα τα πιο αρνητικά σενάρια για τον οικονομικό αντίκτυπο από την εξάπλωση του ιού, όπως το πλέον πρόσφατο της Oxford Economics, της μεγαλύτερης εταιρείας ποσοτικών αναλύσεων και προβλέψεων με βάση οικονομικά μοντέλα. Στην συγκεκριμένη ανάλυση οι οικονομολόγοι και αναλυτές της Oxford Economics είχαν προβλέψει ότι ότι η πιθανή εξάπλωση του ιού εκτός Κίνας, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια πάνω από 1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από το παγκόσμιο ΑΕΠ, ενώ τόσο οι οικονομίες των χωρών μελών της Ευρωζώνης όσο και των ΗΠΑ θα εισέλθουν ακόμη και σε προσωρινή ύφεση για δύο διαδοχικά τρίμηνα την φετινή χρονιά. Μια από τις προϋποθέσεις ήταν η ραγδαία εξάπλωση σε μια χώρα του “πυρήνα” της Ευρώπης, όπως συνέβη με την Ιταλία.
Ο αποκλεισμός κωμοπόλεων και χωριών στην Ιταλία, προφανώς θα έχει επίπτωση στην οικονομία της Ευρωζώνης καθώς θα αυξηθούν οι ανησυχίες για τυχόν περαιτέρω εξάπλωση του κορονοιού σε άλλες γειτονικές χώρες της Ευρώπης. Αν επιβεβαιωθεί αυτό το αρνητικό σενάριο , θα υπάρξουν συνέπειες στην παραγωγή και κατανάλωση των χωρών που θα πληγούν, παρόμοιες με εκείνες της Κίνας, που έχει δεχτεί ήδη ένα ισχυρό πλήγμα στην οικονομία της. Αυτό θα έχει σίγουρα αποτέλεσμα την επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, την πτώση της εγχώριας κατανάλωσης και της μείωσης των εξαγωγών.
Το σενάριο της Oxford Economics προβλέπει αρνητικές επιπτώσεις στην Γερμανία, που είχε ήδη βρεθεί σε οριακό σημείο το τελευταίο τρίμηνο του 2019. Πολλές από τις γερμανικές επιχειρήσεις που εξαρτώνται από τα κινεζικά βιομηχανικά προϊόντα (όπως για παράδειγμα, η χημική βιομηχανία και η αυτοκινητοβιομηχανία), θα επιχειρήσουν να καλύψουν τις ανάγκες τους από προμηθευτές άλλων χωρών αλλά λόγω της διαφοράς της φορολογίας και του εργατικού κόστους, αναπόφευκτα θα αυξηθεί το κόστος παραγωγής στην Γερμανία και κατά συνέπεια θα καταγραφεί αύξηση στις λιανικές τιμές προϊόντων και υπηρεσιών. Έτσι, σαν ένα ντόμινο εξελίξεων η αύξηση των τιμών λιανικής, θα έχει ως αποτέλεσμα την υποχώρηση (ελαφρώς αρχικά αλλά πιο αισθητά στην συνέχεια, αναλόγως της εξέλιξης της εξάπλωσης του κορονοϊού) στην ζήτηση στην εγχώρια αγορά και ενδεχομένως μια μικρή πτώση στον συνολικό τζίρο των εξαγωγών, κυρίως προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Με δεδομένο πως η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας, μια υποχώρηση κατά 1% της κινεζικής ανάπτυξης, όπως προβλέπει τουλάχιστον η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας, θα προκαλέσει υποχώρηση της ανάπτυξης της γερμανικής οικονομίας τουλάχιστον κατά 0,06%. Αν και το ποσοστό φαίνεται μικρό, είναι συγκριτικά υψηλότερο από το αντίστοιχο στην διάρκεια της διετούς περιόδου της επιδημίας του ιού “SARS” (2002-2003), όπου επισήμως οι επιπτώσεις ήταν μηδενικές για την γερμανική οικονομία. Αλλά αυτό είναι το θετικότερο σενάριο και υπό το όρο της μείωσης της κινεζικής ανάπτυξης κατά 1%.
Επιπτώσεις πολλών ταχυτήτων
Η ανάλυση της Oxford Economics είναι ένα … είδος προειδοποίησης για κυβερνήσεις και διεθνείς φορείς. Όπως αναφέρεται στην σχετική ανάλυση, αν ο κορονοϊός εξαπλωθεί σε περιοχές πέρα από την Κίνα και χώρες της Ασίας, η παγκόσμια ανάπτυξη του 2020 θα πέσει κατά 1.3% ή θα χάσει περίπου 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια!
Μια τέτοια πτώση θα προκαλέσει προβλήματα σε πολλές χώρες αφού ισοδυναμεί με το ΑΕΠ της Ινδονησίας, της 16ης οικονομίας στον κόσμο, που έχει σημειώσει ραγδαία ανάπτυξη τα τελευταία 20 χρόνια. Αν όμως η εξάπλωση του κορονοϊού ξεπεράσει τα όρια της Ασίας, τότε το παγκόσμιο ΑΕΠ θα καταγράψει πτώση 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα στο 2020 ή μια ποσοστιαία μείωση κατά 0,5%.
Οι αναλυτές της Oxford Economics θεωρούν ότι τα σημαντικότερα πλήγματα της επιδημίας του κορονοϊού θα επικεντρωθούν στην Κίνα, λόγω της λήψης αυστηρών μέτρων στις περισσότερες χώρες και θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην κινεζική οικονομία αλλά βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα. Έτσι, κατά πάσα πιθανότητα το παγκόσμιο ΑΕΠ θα μειωθεί μόλις κατά 0,2% σε σχέση με τον Ιανουάριο, φθάνοντας στα τέλη του μήνα το 2,3%.
Αλλά αν τελικά η εξάπλωση του κορονοϊού λάβει διαστάσεις και αναβαθμιστεί σε πανδημία, αυτό θα προκαλέσει ένα πιο βαθύ και ουσιαστικό σοκ στις διεθνείς αγορές για διάστημα σχεδόν δυο τριμήνων του φετινού έτους, που θα ισοδυναμεί με απώλειες 1,1 τρισεκατομμύρια δολλάρια. Μια αρνητική περίοδος που θα ομαλοποιηθεί προς τα τέλη του έτους με την αναπλήρωση μέρους των απωλειών των πρώτων μηνών του φετινού έτους.
Το “worst-case scenario” για την Κίνα
Όσον αφορά στην οικονομία της Κίνας η εκτίμηση Oxford Economics για υποχώρηση της ανάπτυξης κατά 1% μπορεί να αποδειχθεί… αισιόδοξη. Πάνω από 40 διαφορετικές αναλύσεις και μια έρευνα μεγάλου διεθνούς πρακτορείου ειδήσεων έδειξε ότι οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές πιστεύουν ότι το ΑΕΚ της Κίνας θα πέσει στο 4, 5% το πρώτο τρίμηνου του φετινού έτους εξαιτίας του κορονοϊού ενώ η ετήσια ανάπτυξης για το 2020 θα είναι γύρω στο 5,5% από 6,1% την προηγούμενη χρονιά. Κι αυτά είναι τα αισιόδοξα μηνύματα για την οικονομία της Κίνας.
Μια πρόσφατη αναφορά του δικτύου Bloomberg αποκάλυψε πως οι αναλυτές εκτιμούν πως τελικά το ΑΕΠ της Κίνας μπορεί να πέσει πολύ χαμηλά σε σχέση μες τις αρχικές προβλέψεις και τις επίσημες εκτιμήσεις στις αρχές της χρονιάς, αγγίζοντας το ιστορικό χαμηλό του 3,8%! (Και πρόσφατη ανάλυση του Δ.Ν.Τ. περιορίζει τις εκτιμήσεις για τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της Κίνας κατά 0,4%).
Αυτό θα έχει αποτέλεσμα μείωση του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά 0,5% σε σχέση με πέρυσι και όχι ήπια αύξηση με θετικές προοπτικές, όπως προέβλεπαν οι αρχικές εκτιμήσεις. Στις Ηνωμένες Πολιτείες όμως τις πιο βαριές επιπτώσεις αναμένεται να τις επωμισθούν οι εταιρείες τόσο από την πτώση των μετοχών τους (από τους φόβους για την αδυναμία επίτευξης στόχων παραγωγής στα εργοστάσια τους στην Κίνα, από την προβλεπόμενη πτώση της ζήτησης, κ.α.) όσο και από την μείωση των εσόδων τους.
Ειδικά, για την Κίνα η ανάλυση της Oxford Economics επισημαίνει πως ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ θα πέσει φέτος στο 5,4% από 6% πέρυσι ως συνέπεια του νέου ιού, εφόσον δεν υπάρξει άμεσα μια πανδημία.
Αναταραχή σε παγκόσμιο επίπεδο
Για τους αναλυτές της J.P. Morgan η εξάπλωση του κορονοϊού σε πάνω από 30 χώρες θεωρείται ως “ουσιώδεις παρεμβολή της παγκόσμιας οικονομίας, που θα χάσει την δυναμική της ραγδαίας ανάπτυξης που είχε αποκτήσει”. Με τα πιο αισιόδοξα σενάρια η J.P. Morgan προβλέπει μια ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο του 2020 μειωμένη κατά το ήμισυ σε σχέση με την αρχική εκτίμηση στα τέλη του 2019, η οποία σε ετήσιο ρυθμό ισοδυναμεί με 1,3%, το οποίο είναι το χαμηλότερο από την μεγάλη κρίση του 2008. Όλες οι εκτιμήσεις σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, δείχνουν σύμφωνα με την J.P. Morgan ότι θα υπάρξει μια περίοδος αναταραχής της οικονομίας αλλά όλες οι απώλειες θα έχουν ανακτηθεί μέσα στο τρίτο τρίμηνο του 2020. Τουλάχιστον σε παγκόσμιο επίπεδο και για τις πιο σημαντικές οικονομίες του πλανήτη, που θα καταφέρουν να ανακάμψουν, όπως δήλωσε και ο Επιεφαλής του Τομέα Οικονομικών Αναλύσεων της J.P. Morgan, Μπρους Κάσμαν.
Τέλος, οι αναλυτές των μεγαλύτερων αμερικανικών, ιαπωνικών, βρετανικών και γερμανικών επενδυτικών οίκων συμφωνούν ότι μια από τις επιπτώσεις του κορονοϊού θα είναι η σημαντική πτώση των μετοχών και η αύξηση των πιέσεων (από τους κερδοσκόπους) στα περισσότερα διεθνή χρηματιστήρια.
Γενικά, ο ιδρυτής και CEO της εταιρείας οικονομικών αναλύσεων deVere Group, Νάιτζελ Γκρήν θεωρεί πως οι μετοχές στα σημαντικότερα χρηματιστήρια του κόσμου θα έχουν απώλειες κατά μέσο όρο μέχρι και 10% αν οι κυβερνήσεις, ειδικά των χωρών που θα έχουν περισσότερα κρούσματα του κορονοϊού, δεν παρέχουν ρευστότητα στις αγορές και δεν φροντίσουν να αντιμετωπίσουν τόσο τις κερδοσκοπικές ενέργειες, όσο και την εξάπλωση του κορονοϊού σε εθνικό επίπεδο.
