γράφει η Ρεβέκκα Πιτσίκα *
Διανύουμε την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, την επανάσταση της υψηλής τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης. Νέες τεχνολογίες και προσεγγίσεις ενώνουν τον βιολογικό με τον ψηφιακό κόσμο, με τρόπους, που θα μεταμορφώσουν ριζικά την ανθρωπότητα.
Μπορεί η 4η Βιομηχανική Επανάσταση να οικοδομήθηκε επάνω στην 3η, την Ψηφιακή Επανάσταση – που περιλάμβανε την εξάπλωση των υπολογιστών και της αυτοματοποίησης-, όμως το νέο κύμα αλλαγών διαφέρει πολύ από τα προηγούμενα, καθώς στην εποχή μας, οι καινοτομίες μπορούν να αναπτυχθούν και να διαδοθούν πιο γρήγορα από ποτέ.
Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση οδηγεί στην χειραφέτηση ατόμων και κοινοτήτων, καθώς δημιουργεί νέες ευκαιρίες για οικονομική, κοινωνική και προσωπική ανάπτυξη. Αλλά την ίδια στιγμή, μπορεί να οδηγήσει και στην περιθωριοποίηση ομάδων, να διογκώσει την ανισότητα, να δημιουργήσει νέα θέματα για την ασφάλεια και να υπονομεύσει ανθρώπινες σχέσεις.
Σίγουρα, όμως, αυτή που δεν θα μείνει ανεπηρέαστη από αυτές τις αλλαγές είναι η αγορά εργασίας. Οι επιπτώσεις είναι προ των πυλών με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την κατάργηση άλλων, όπως εργασία γραφείου, διοικητική υποστήριξη, πωλήσεις, εμπόριο, μεταφορές, εφοδιαστική αλυσίδα, μετάφραση, λογιστική, προσωπική βοήθεια, κ.λπ.
Ποιο θα είναι το καθαρό αποτέλεσμα, θετικό ή αρνητικό, κανείς δεν γνωρίζει ακόμη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο αριθμός των θέσεων εργασίας, που απειλούνται από τις νέες τεχνολογίες είναι 47% του συνόλου. Αντίστοιχα στην Ευρώπη, οι εκτιμήσεις για τις απώλειες θέσεων εργασίας κυμαίνονται μεταξύ 40% και 60%. Ταυτόχρονα η μείωση του οριακού κόστους παραγωγής και η άνοδος χρήσης εξειδικευμένων πλατφορμών που συγκεντρώνουν τη δραστηριότητα σε πολλαπλούς τομείς, αυξάνουν τις αποδόσεις κλίμακας.
Η τεχνολογία, όμως, επαναφέρει στο προσκήνιο και την αγγλική γλώσσα – η καλή γνώση της οποίας θεωρείται πλέον βασική δεξιότητα στον κόσμο της εργασίας. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι το 55% των ιστοσελίδων παγκοσμίως είναι γραμμένο στα αγγλικά και τα ρώσικα που αποτελούν τη δεύτερη γλώσσα, αντιπροσωπεύουν μόλις το 6% των σελίδων.
Η επίδραση των αγγλικών είναι όμως έντονη και στις σπουδές, καθώς απαιτείται πλέον υψηλό επίπεδο αγγλικών, για την είσοδο στα πανεπιστήμια αγγλόφωνων χωρών.
Και στις επιχειρήσεις, όμως, τα αγγλικά κυριαρχούν για τις διασυνοριακές επενδύσεις και τη διεθνή συνεργασία και συνδέονται έντονα με το ύψος των μισθών και τις βελτιωμένες προοπτικές απασχόλησης.
Την ίδια στιγμή, η 4η βιομηχανική επανάσταση έχει ήδη «γεννήσει» νέες κατηγορίες επαγγελμάτων, με πιο σημαντικές από αυτές να είναι οι εξής αυτές που αναλύονται παρακάτω.
Software Development
Λόγω της αναμενόμενης υψηλής διείσδυσης του Software Development (που σημαίνει γράφω κώδικα) σε παγκόσμιο επίπεδο, πολλοί παρουσιάζουν αυτή την κατηγορία επαγγελμάτων ως την αγγλική γλώσσα του 21ου αιώνα. Οι γλώσσες προγραμματισμού Java και η C # θεωρούνται από τις πιο παραδοσιακές και με μεγάλη ζήτηση, αν και πλέον ξεπερνιούνται, καθώς στον ψηφιακό κόσμο οι γνώσεις εξελίσσονται σε τουλάχιστον ετήσια βάση. Άλλες ανερχόμενες γλώσσες προγραμματισμού αυτή την στιγμή είναι οι: Python, PHP, Ruby και Swift. Το 2020 αναμένεται να υπάρξει ένα χάσμα 30-50% ανάμεσα στην προσφορά και στην ζήτηση επαγγελματιών με γνώσεις σε software development. Ειδικότερα στην ανάπτυξη λογισμικού το έλλειμμα σε επαγγελματίες αναμένεται να είναι 500.000 στην Ευρώπη και 1 εκατ. στις ΗΠΑ.
Digital Marketing
Ζούμε την εποχή της ψηφιακής εξυπηρέτησης, των e-shop και του ecommerce. Έτσι, το ψηφιακό μάρκετινγκ είναι ένας από τους τομείς όπου η ζήτηση ήδη υπερβαίνει την προσφορά ταλέντων. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το 44% των εταιρειών σχεδιάζουν να προσλάβουν περισσότερους Digital Marketers. Μάλιστα, όπως αναφέρει η μελέτη, χωρίς ουσιαστικές γνώσεις ψηφιακού μάρκετινγκ, οι επιχειρήσεις θα χάσουν το στοίχημα έναντι του ανταγωνισμού.
Τεχνητή Νοημοσύνη
Η Tencent στην τελευταία έκθεσή της εκτιμά ότι στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) υπάρχουν 300.000 επαγγελματίες παγκοσμίως, αλλά οι εταιρείες χρειάζονται μερικά εκατομμύρια ακόμη. Ήδη, οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ιαπωνία και μια σειρά από άλλες χώρες έχουν ξεκινήσει έναν επιθετικό αγώνα για την κατάρτιση περισσότερων ταλέντων στον τομέα αυτό.
Big Data
Ο κόσμος του internet και της τεχνολογίας γεννά data -δεδομένα- κι εδώ οι προκλήσεις είναι μεγάλες, καθώς η ανάλυσή τους χρειάζεται το ανθρώπινο μυαλό. Ποιες είναι οι συνήθειες και τα χαρακτηριστικά του κάθε καταναλωτή ξεχωριστά για να μπορέσει μία εταιρεία να του προσφέρει εξατομικευμένες υπηρεσίες, κομμένες και ραμμένες στα μέτρα του; Μπαίνει στις ψηφιακές υπηρεσίες από το κινητό ή από το laptop; Πόσο συχνά; Ποια θέματα ή προϊόντα του κεντρίζουν το ενδιαφέρον; Όλα αυτά είναι δεδομένα και η ανάλυσή τους είναι απαραίτητη για να μπορέσει μία επιχείρηση να αναπτύξει νέες κερδοφόρες υπηρεσίες.
Μάλιστα, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η ετήσια ζήτηση για τους ταχύτατα αναπτυσσόμενους νέους ρόλους των επιστημόνων, των προγραμματιστών και των μηχανικών Big Data θα είναι 700.000 νέες θέσεις εργασίας έως το 2020.
Κυβερνασφάλεια – Cybersecurity
Μία άλλη σημαντική κατηγορία που «γεννά» πληθώρα νέων ειδικοτήτων είναι η κυβερνοασφάλεια. Μέχρι το 2020, οι επενδύσεις στην παγκόσμια αγορά στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο αναμένεται να φθάσουν τα 170 δισεκατομμύρια δολάρια.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα στοιχεία, η μη κερδοσκοπική οργάνωση ISACA, έχει προβλέψει, ότι η έλλειψη σε παγκόσμιο επίπεδο, επαγγελματιών ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, μέχρι το τέλος του 2019 ανέρχεται σε 2.000.000.
Χωρίς καμία αμφιβολία, το μέλλον είναι ψηφιακό και καμία χώρα δεν θα μείνει ανεπηρέαστη.
Στην Ελλάδα, είμαστε πολύ πίσω στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Η χώρα μας κατέχει μόλις την 26η θέση μεταξύ των 28 χώρων της Ευρώπης. Αντίθετα, το στοίχημα, έχουν κερδίσει η γειτονική Ρουμανία, με τη μεγάλη τεχνολογική πρόοδο που έχει επιτύχει, η Εσθονία, που αποτελεί παράδειγμα ενός πραγματικού ψηφιακού κράτους, που οδηγεί πλέον τις παγκόσμιες τάσεις και το Ισραήλ, που παραμένει ηγέτιδα χώρα στην τεχνολογία.
Για να γίνει και η χώρα μας ανταγωνιστική και να ακολουθήσει τους ρυθμούς των παραπάνω χωρών, θα πρέπει να δοθεί έμφαση σε ψηφιακές γνώσεις και δεξιότητες, καθώς και στην καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας, καθώς μόνο το 51% των ελλήνων γνωρίζει καλά αγγλικά.
Παράλληλα όμως είναι σημαντικό και το ίδιο το κράτος να περάσει στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού, για να μπορέσουν να πεισθούν αντίστοιχα οι επιχειρήσεις και η κοινωνία και να τεθεί η βάση για την οικονομική ανάπτυξη.
