Τα θετικά αποτελέσματα των οικολόγων στις εκλογές ήταν αρκετά ώστε να κρατήσουν τις νίκες της Μαρίν Λεπέν στην Γαλλία, του Ματέο Σαλβίνι στην Ιταλία και του Νάιτζελ Φάρατζ στο Ηνωμένο Βασίλειο σε λογικά πλαίσια.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις που ανανεώνονταν κατά την διάρκεια της νύκτας, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα παραμένει, με 179 έδρες, έναντι 216, η πρώτη πολιτική δύναμη στο ημικύκλιο.
Ενισχυμένο από τη νίκη αυτή, οι ηγέτες του διεκδικούν την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον επικεφαλής υποψήφιό τους, τον Spitzenkandidat, τον Γερμανό Μάνφρεντ Βέμπερ.
Οι σοσιαλδημοκράτες (S7D), η δεύτερη πολιτική δύναμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με 150 έδρες (έναντι 185), απέρριψαν αυτήν την διεκδίκηση της προεδρίας της Κομισιόν, ανοίγοντας τον δρόμο των μακρών διαβουλεύσεων στην κούρσα που πλέον ανοίγει για την πλήρωση των κορυφαίων πόστων των ευρωπαϊκών θεσμών.
Εάν οι δύο μεγάλες παρατάξεις του Ευρωπαϊκού Ημικυκλίου παραμένουν το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και οι Σοσιαλδημοκράτες, χάνουν την δυνατότητά τους να συγκροτήσουν μόνες τους μία πλειοψηφία για την ψήφιση των νομοθετικών κειμένων.
Συντηρητικοί και σοσιαλδημοκράτες θα χρειαστεί να συνεργαστούν με τους οικολόγους, που εξασφαλίζουν 70 έδρες (από 52) , χάρις στα θετικά τους αποτελέσματα στην Γερμανία και την Γαλλία, και με τους φιλελεύθερους του Alde, στο οποίο συγκαταλέγεται και το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν, που εξασφαλίζει 107 έδρες, έναντι 69 στο απερχόμενο Ευρωκοινοβούλιο.
Ο Εμανουέλ Μακρόν έχασε στην μονομαχία του με το κόμμα της Μαρίν Λεπέν, τον Εθνικό Συναγερμό το οποίο εξασφάλισε το 24% των ψήφων με την Λεπέν να κάνει έκκληση για την συγκρότηση μίας “ισχυρής ομάδας” στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την συμμετοχή των ευρωσκεπτικιστικών σχηματισμών, ετερόκλιτών πολιτικών δυνάμεων που στο παρελθόν δεν κατάφεραν να συνεργασθούν. Η Μαρίν Λεπέν ελπίζει, μαζί με την Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, που εξασφάλισε το 30% των ψήφων.
Η ομάδα Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας εξασφαλίζει 58 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (έναντι 37).
Ωστόσο σήμερα φαίνεται δύσκολη μία προσέγγιση με την λαϊκιστική Ευρώπη της Ελευθερίας και της Άμεσης Δημοκρατίας, όπου συμμετέχει το ιταλικό Κίνημα των 5 Αστέρων και όπου θα ενταχθεί το κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ, που εξασφαλίζει το 31,5% των ψήφων και 24 έδρες στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αφού οι διαφωνίες τους είναι μεγάλες.
Ακόμη και αν στις δύο αυτές ομάδες προστεθούν οι 58 έδρες του ECR όπου συμμετέχουν οι βρετανοί Τόρις και οι Πολωνοί του PiS, νικητές των ευρωεκλογών) θα έχουν σύνολο 172 έδρες αλλά δεν θα μπορούν να φτάσουν την πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (376 έδρες).
Από την πλευρά τους, τα κόμματα της άκρας αριστεράς περνούν από τις 52 στις 38 έδρες.
Σύμφωνα με τον Ερίκ Μορίς, της Fondation Robert Schuman “Το κύμα των εθνικιστικών και των ευρωσκεπτικιστικών κόμματων περιορίσθηκε, αν βάλουμε στην άκρη τον Εθνικό Συναγερμό και την Λέγκα”.
“Εάν ο (ούγγρος λαϊκιστής πρωθυπουργός) Βίκτορ Ορμπάν δεν μετακινηθεί, δεν βλέπω πώς θα μετακινηθούν οι σημερινές γραμμές αυτών των σχηματισμών”.
Νικητής των ευρωεκλογών στην Ουγγαρία, το κόμμα του Ορμπάν, το Fidesz, έχει προσωρινά τεθεί εκτός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος λόγω των αντιευρωπαϊκών του παρεκτροπών.
Στην Αυστρία, το συντηρητικό κόμμα του καγκελαρίου Σεμπάστιαν Κουρτς είναι ο νικητής των ευρωεκλογών μπροστά από τους σοσιαλδημοκράτες και το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων επλήγη από το σκάνδαλο Ιμπιζα γκέιτ.
Στην Γαλλία, οι οικολόγοι είναι τρίτη δύναμη, με ένα απροσδόκητο 12%, ενώ στη Γερμανία καταλαμβάνουν την δεύτερη θέση, μόλις πίσω από τους χριστιανοδημοκράτες της Αγγελα Μέρκελ, που καταγράφουν ιστορικό χαμηλό.
“Μεγάλη νίκη!”, είπε η επικεφαλής της λίστας των οικολόγων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Σκα Κέλερ. “Είμαι στα σύννεφα”, δήλωσε ο βέλγος ευρωβουλευτής Φιλίπ Λάμπερτς.
Αν και το ποσοστό συμμετοχής στις ευρωεκλογές παραμένει χαμηλότερο σε σχέση με τις εθνικές εκλογές, έφθασε ωστόσο το 50,5%, στο υψηλότερο επίπεδό της εδώ και 20 χρόνια, βάζοντας τέλος στην συνεχή πτώση που χαρακτήριζε την συμμετοχή στην ψηφοφορία από το 1979.
Η άνοδος των ευρωσκεπτικιστικών και ακροδεξιών παρατάξεων άφησε αλώβητες πολλές από τις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, καθώς αποδείχθηκε μικρότερη από ό,τι προβλεπόταν.
Στην Ισπανία, η οποία στέλνει στο Στρασβούργο την πέμπτη μεγαλύτερη ομάδα ευρωβουλευτών, οι σοσιαλιστές του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ κατήγαγαν όπως αναμενόταν ευρεία νίκη, με το 33% των ψήφων, πολύ μπροστά από το Λαϊκό Κόμμα (PP), την κεντροδεξιά, επίσης φιλοευρωπαϊκή παράταξη.
Αλλά αντίθετα με ό,τι συνέβη σε άλλες μεγάλες χώρες της ΕΕ, όπως η Γαλλία ή η Ιταλία, όπου κέρδισε η άκρα δεξιά της Μαρίν Λεπέν και του Ματέο Σαλβίνι, αντιστοίχως, οι ισπανοί ψηφοφόροι “δεν διχάστηκαν όσον αφορά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση”, εξήγησε ο Χοσέ Ιγνάθιο Τορεμπλάνκα του κέντρου μελετών European Council on Foreign Relations.
Το Vox, το κόμμα της άκρας δεξιάς, που έχασε έδαφος χθες (έλαβε περίπου 6%, από 10% στις βουλευτικές στα τέλη του Απριλίου) δεν έθεσε τον ευρωσκεπτικισμό στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας του, καθώς αυτού του είδους η ρητορική δεν έχει απήχηση ούτε εκλογικό αντίκρισμα στη χώρα.
Καθώς για πολλούς Ισπανούς, η ΕΕ είναι συνώνυμη της ελευθερίας: “Η ένταξη στην Ευρώπη [σ.σ. την τότε ΕΟΚ, το 1986] και η επιστροφή στη δημοκρατία [μετά το τέλος της φρανκικής δικτατορίας το 1975] είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος”, σύμφωνα με τον Τορεμπλάνκα.
Η ένταξη στην ΕΕ σήμανε τον εκσυγχρονισμό της Ισπανίας. Το υπερσύχρονο δίκτυο των τρένων υψηλής ταχύτητας που διαθέτει, το εκτενέστερο στην Ευρώπη, που συγχρηματοδοτήθηκε από ευρωπαϊκά ταμεία, είναι ένα από τα πιο ορατά οφέλη που αποκόμισε.
Για τον Ζαν-Ντομινίκ Ζιλιανί, στις χώρες εκείνες που “μεταμορφώθηκαν” χάρη στην εισδοχή τους στην ΕΕ, δεν υπήρξε καμία άνοδος των ευρωσκεπτικιστών: το Δουβλίνο, για παράδειγμα, “μετατράπηκε στην πύλη εισόδου των επενδύσεων των GAFA [σ.σ.: το ακρώνυμο των ονομάτων των αμερικανικών κολοσσών της τεχνολογίας Google, Amazon, Facebook και Apple] στην Ευρώπη”. Παρόμοιες θεαματικές μεταμορφώσεις έγιναν πέραν της Ισπανίας και της Πορτογαλίας σε χώρες της Βαλτικής.
Σύμφωνα με το πιο πρόσφατο ευρωβαρόμετρο που έχει δημοσιοποιήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ιρλανδία είναι μια από τις πλέον φιλοευρωπαϊκές χώρες, με το 83% να αποτιμούν θετικά τα αποτελέσματα της ένταξης της χώρας τους στην ΕΕ, ποσοστό πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο [61%] στις 27 χώρες μέλη, αφαιρουμένου του ΗΒ.
Η Ιρλανδία, όπου οι φιλοευρωπαίοι κεντρώοι του κόμματος Φίνε Γκαέλ προηγούνται, κατά εκτιμήσεις, ωφελήθηκε σημαντικά από την εισδοχή της, το 1973: ενισχύθηκε με ευρωπαϊκά κεφάλαια 42 δισεκ. ευρώ, δημιουργήθηκαν 700.000 θέσεις εργασίας, το εξωτερικό εμπόριο πολλαπλασιάστηκε επί 90, σύμφωνα με κυβερνητικές στατιστικές.
Για τον Ζιλιανί, είναι η ιστορία αυτή που εξηγεί γιατί στην Ουγγαρία και την Πολωνία, που επίσης ωφελήθηκαν σημαντικά από την ένταξή τους στην ΕΕ, ο δεξιός εθνικιστής Βίκτορ Όρμπαν και οι συντηρητικοί εθνικιστές του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι βρίσκονται στην εξουσία και κέρδισαν τις ευρωεκλογές.
“Για την Ισπανία, Ευρώπη ίσον δημοκρατία και ευημερία. Στην Ουγγαρία και στην Πολωνία, Ευρώπη σημαίνει ευημερία, ασφάλεια” αλλά ταυτόχρονα πολλοί ψηφοφόροι ταυτόχρονα θέλουν “να ανακτήσουν εθνική κυριαρχία” είκοσι χρόνια μετά το τέλος του σοβιετικού μπλοκ, κατά τον ίδιο.
Στην Πορτογαλία, η ένταξη της οποίας έγινε ταυτόχρονα με αυτή της Ισπανίας, και σε αυτή την περίπτωση έπειτα από δεκαετίες στρατιωτικής δικτατορίας, οι σοσιαλιστές υπό τον πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα επίσης κέρδισαν, ενώ η επίδοση της λαϊκιστικής δεξιάς ήταν αμελητέα.
Στις χώρες της Βαλτικής, άλλοτε σοβιετικές σοσιαλιστικές δημοκρατίες που εντάχθηκαν το 2004 στην ΕΕ, συνώνυμη για αυτές με την ευημερία και την ασφάλεια έναντι της γειτονικής Ρωσίας, στη Λιθουανία δεν υπήρχε κάποια αξιοσημείωτη ευρωσκεπτικιστική πολιτική δύναμη που να συμμετείχε στις ευρωεκλογές. Στις προεδρικές εκλογές φάνηκε εξάλλου ότι ο λαϊκισμός δεν έχει ρεύμα στη χώρα, καθώς τόσο ο νικητής Γκιτάνας Ναουσέντα όσο και η αντίπαλός του Ινγκρίντα Σιμονίτε, αμφότεροι κεντροδεξιοί οικονομολόγοι, δηλώνουν φιλοευρωπαίοι.
Αλλά και στην Ολλανδία οι ψηφοφόροι φάνηκαν να δείχνουν την προσήλωσή τους στην ΕΕ, καθώς στις ευρωεκλογές πρώτο κόμμα αναδείχθηκαν οι Εργατικοί του Φρανς Τίμερμανς και όχι οι λαϊκιστές του FvD υπό τον Τιερί Μποντέ, όπως προέβλεπαν τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων.
Παράλληλα στη Δανία, του Κόμμα του Δανικού Λαού, που είχε επικρατήσει στις ευρωεκλογές του 2014 συγκεντρώνοντας το 26,6% των ψήφων, καταποντίστηκε εξασφαλίζοντας μόλις το 11% των ψήφων.
