«Πάντοτε πίστευα ότι σε αυτήν την ηλικία θα είχα αγοράσει ένα μικρό μεταχειρισμένο αυτοκίνητο για να επισκέπτομαι συχνότερα τη γιαγιά μου στη Βαυαρία – προφανώς αυτό δε θα συμβεί σύντομα», λέει η Άλια Χουντέιμπ, η οποία είναι 23 ετών. Η Άλια ξεκίνησε την επαγγελματική της κατάρτιση στη διοίκηση στον τομέα της υγείας, κερδίζοντας 600 ευρώ το μήνα. Παράλληλα, συμπληρώνει το εισόδημά της δουλεύοντας σε μια καφετέρια.
Το αυτοκίνητο που δεν μπορεί να αγοράσει και οι επισκέψεις στη γιαγιά της δεν αποτελεί τη μεγαλύτερη θυσία που κάνει η Άλια και αυτό γιατί οι τιμές βασικών αγαθών αυξάνονται με ρυθμούς-ρεκόρ. «Το εισόδημά μου δεν επαρκεί για να αγοράσω τα τρόφιμα που θέλω, π.χ. υγιεινά, οργανικά προϊόντα από ντόπιους παραγωγούς. Με αυτές τις τιμές κάποιος σαν εμένα πρέπει να αρκεστεί στα φθηνότερα προϊόντα που βρίσκει στο σούπερ μάρκετ», λέει χαρακτηριστικά.
Δεν επηρεάζονται όλοι με τον ίδιο τρόπο
Είναι η πρώτη φορά που νέοι στην ηλικία της Άλια έρχονται για πρώτη φορά αντιμέτωποι με τόσο δραματική αύξηση του κόστους διαβίωσης. Ο πληθωρισμός είναι κυρίως αποτέλεσμα της συμφόρησης στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω της πανδημίας, αλλά και του πολέμου στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με έρευνες, ωστόσο, όπως αυτή της Παγκόσμιας Τράπεζας, δεν επηρεάζονται όλοι με τον ίδιο τρόπο. Ο υψηλός πληθωρισμός φαίνεται πως πλήττει κατεξοχήν νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα ωφελεί τους ιδιοκτήτες περιουσιακών στοιχείων. Το κατά πόσο κάποιος επηρεάζεται «εξαρτάται από παράγοντες όπως ο τρόπος ζωής, οι καταναλωτικές συνήθειες και η οικονομική κατάσταση», εξηγεί ο Έντσο Βέμπερ από το Γερμανικό Ινστιτούτο Ερευνών για την Αγορά Εργασίας (IAB).
Σημαντικό παράγοντα αποτελεί και η ηλικία. Σε γενικές γραμμές, η νεότερη γενιά είναι πιο ευέλικτη με αποτέλεσμα να μπορεί να προσαρμόζεται ευκολότερα σε συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας. «Οι περισσότεροι άνθρωποι μεταξύ 30-50 δεν μπορούν να περιορίσουν τα έξοδά τους όπως οι νέοι», λέει ο Βέμπερ. «Για παράδειγμα, για όσους έχουν οικογένειες δεν είναι και πολύ εύκολο να μετακομίσουν σε ένα φθηνότερο διαμέρισμα ή να μετεγκατασταθούν με σκοπό να βρουν θέσεις εργασίας με υψηλότερο μισθό», προσθέτει.
Πλεονέκτημα για τους νέους η έλλειψη εργατικού δυναμικού
Ένας ακόμη παράγοντας που ωφελεί τη Γενιά Ζ είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού που παρατηρείται τους τελευταίου μήνες. Καθώς οι επιχειρήσεις ανοίγουν ξανά τις πόρτες τους μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, προσφέρουν υψηλότερους μισθούς σε σχέση με πριν, ώστε να προσελκύσουν εργαζομένους.
Με αυτόν τον τρόπο, όσοι εισέρχονται τώρα στην αγορά εργασίας, μπορούν σε ένα βαθμό να επιλέξουν μία καλύτερα αμειβόμενη θέση, σε αντίθεση με κάποιον, ο οποίος ήδη μετρά δεκαετίες σε μια συγκεκριμένη εταιρεία ή κλάδο και δεν έχει την ίδια ευελιξία.
Προκλήσεις και ευκαιρίες
Παρά το γεγονός ότι η Γενιά Ζ πληροί εν μέρει τις προϋποθέσεις να διαχειριστεί καλύτερα την τρέχουσα κρίση, η πραγματικότητα είναι λίγο πιο σύνθετη. Τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ υπάρχουν πολλές αμφιβολίες για το αν οι αυξήσεις σε μισθούς αρκούν για να αντισταθμίσουν τη ραγδαία αύξηση των τιμών. Σύμφωνα μάλιστα με επίσημα γερμανικά στοιχεία, παρά την αύξηση του βασικού μισθού, οι πραγματικοί μισθοί ή η αγοραστική τους δύναμη έχει υποχωρήσει. Συγχρόνως, παρόμοια τάση παρατηρείται και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όσοι ναι μεν ανήκουν στη Γενιάς Ζ, αλλά είναι λίγο μεγαλύτεροι θα πρέπει πρώτα να καλύψουν τις απώλειες της πανδημίας, η οποία απέτρεψε την έγκαιρη είσοδό τους στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του 2017, ένας μήνας ανεργίας στην ηλικία των 18-20 οδηγεί σε μόνιμη, διά βίου μείωση εισοδήματος της τάξεως του 2%.
Ο Βέμπερ ωστόσο παραμένει αισιόδοξος. «Ζούμε σε μια περίοδο θεμελιωδών αλλαγών. Οι τεχνολογίες, οι θέσεις εργασίας και οι εργασιακές απαιτήσεις μεταβάλλονται, κάτι που συνεπάγεται απειλές και ταυτόχρονα ευκαιρίες”. Ποια είναι η συμβουλή του στους νέους; «Να αναζητούν διαφορετικές ευκαιρίες με ανοιχτό μυαλό: όσο λιγότερο ευέλικτος είναι κανείς, τόσο πιο τρωτός είναι απέναντι στις χειρότερες ζημιές που προκαλεί μια καταστροφή».
