Σε κάθε αλλαγή κυβέρνησης στην Ελλάδα από το 1974 ως σήμερα το θέμα της φοροδιαφυγής κατείχε σημαντική θέση στις εξαγγελίες. Ειδικά από το 2010 και μετά αποτελούσε ένα από τα μεγάλα «στοιχήματα» του πρωθυπουργικού γραφείου και του οικονομικού επιτελείου.
Παραδόξως, ούτε η φοροδιαφυγή περιορίστηκε δραστικά, ούτε κατάφερε να υπολογίσει ουδείς (Υπουργός Οικονομικών ή τεχνοκράτης)με ακρίβεια το πραγματικό κόστος της στην ελληνική οικονομία. Ενδεχομένως γι’ αυτό η Ελλάδα παραμείνει σταθερά για περισσότερα από 15 χρόνια στις πρώτες τρεις θέσεις των αναλύσεων ευρωπαϊκών οργανισμών…
Η δημοσίευση των πρώτων αποτελεσμάτων από τους ελέγχους της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) στην Αττική, τις Κυκλάδες, τα νησιά του Αιγαίου, την Θεσσαλία, τα Ιόνια νησιά και την Βόρεια Ελλάδα, τις προηγούμενες ημέρες έφερε ξανά στην επιφάνεια το τεράστιο θέμα της φοροδιαφυγής. Τον αποκαλούμενο και «κρυφό καρκίνο» της ελληνικής οικονομίας, όπως είχε πει ειρωνικά μέλος της τρόικας στα πρώτα χρόνια της μνημονιακής περιόδου της χώρας, για να θίξει το περίφημο πλέον…σε όλη την Ευρώπη «πολιτικό κόστος» (αλά ελληνικά).
Κι αν ορισμένες περιπτώσεις προκάλεσαν άφθονο γέλιο αφού θύμιζαν περισσότερο νούμερα από καλοκαιρινή επιθεώρηση παρά πραγματικότητα σε μια σύγχρονη χώρα, όπως για παράδειγμα τα γραφεία τελετών σε Θεσσαλία και Ανατολική Μακεδονία που δεν εξέδωσαν για μια 3ετία (2015-2018) πάνω από 500 φορολογικά στοιχεία (δηλ. αποδείξεις και τιμολόγια) συνολικής αξίας 165.000 ευρώ (550 φορ. στοιχεία) και 245.000 ευρώ (960 φορ. στοιχεία), αντίστοιχα.
Άλλες περιπτώσεις όμως αναδεικνύουν ένα ανθεκτικό στην οικονομική κρίση φαινόμενο με τα χαρακτηριστικά… της Λερναίας Ύδρας, που δεν το πτοούν οι πολυάριθμες εξαγγελίες, οι συνεχόμενες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων κυβερνήσεων και οι αλλαγές στην οργανωτική και διοικητική διάρθρωση του Υπουργείου Οικονομικών.
Συνταξιούχος εν μέσω της κρίσης (2012-2014) απέκρυψε εισόδημα 2,2 εκατομμυρίων ευρώ ενώ αυτοδημιούργητος από τη Κρήτη …ξέχασε να δηλώσει εισοδήματα ύψους 1,2 εκατομμυρίων ευρώ.
Ούτε η ΑΑΔΕ, ούτε ο ΣΔΟΕ, ούτε η οικονομική αστυνομία, φαίνεται ότι μπορούν να αλλάξουν μια παρασιτική νοοτροπία βαθιά ριζωμένη στην φιλοσοφία μιας σημαντικής μειονότητας Ελλήνων φορολογούμενων, που λειτουργεί υποχθόνια σαν τους κακοήθεις όγκους στο σώμα του ασθενή. Είναι μια νοοτροπία άκρως επιζήμια για το σύνολο και την σταθερότητα της εκάστοτε κυβέρνησης και θεσμικά επικίνδυνη για την εξασθενημένη μεταμνημονιακή κοινωνία της Ελλάδας. Και πρέπει να αντιμετωπισθεί ριζικά, αυστηρά και συστηματικά, ακόμα και με δρακόντεια μέτρα αν χρειαστεί.
Κατά συρροή φοροφυγάς ίσον εγκληματίας
Η μη έκδοση 7.927 (!) φορολογικών στοιχείων την περίοδο 2015-2018 από δερματολόγο στον νομό Καρδίτσας, πέρα από την αξία τους (άνω των 350.000€), δείχνει πλήρη αδιαφορία για την (φορολογική) νομοθεσία και συνειδητή καταπάτηση κάθε ηθικού και κοινωνικού φραγμού, όπως συμβαίνει στις περισσότερες γνωστές εγκληματικές φυσιογνωμίες της παγκόσμιας ιστορίας.
Η…εξαφάνιση 5.123 φορολογικών στοιχείων μέσα σε 12 μήνες (2018) από εστιατόριο στην Καβάλα δεν είναι απλά «προσπάθεια» φοροδιαφυγής και σαφώς δεν οφείλεται σε αμέλεια ή άγνοια. Το αντίθετο μάλιστα. Είναι μια καλά οργανωμένη προσπάθεια παραβατικής (αν όχι εγκληματικής) δράσης με την ίδια μεθοδολογία, την ίδια αδιαφορία για το δίκαιο και το σωστό και κυρίως με την ίδια συχνότητα (κατά μέσο όρο, 14 φορές ημερησίως!), όπως οι συμμορίες και οι σπείρες διαρρηκτών.
Και στην τελευταία «βαριά βιομηχανία» της σημερινής Ελλάδας, τον τουρισμό, μόνο τους τελευταίους πέντε μήνες, οι περιπτώσεις φοροδιαφυγής στα ελληνικά νησιά που έχουν εντοπίσει οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ αγγίζουν τα όρια της παράνοιας, έχοντας ξεπεράσει κάθε όριο νομιμότητας και θρασύτητας.
Πως μπορεί κάνεις να χαρακτηρίσει την – κατά τα άλλα επαγγελματική συμπεριφορά – ξενοδόχου των Κυκλάδων, ο οποίος («ξέχασε» κατά το δικηγόρο του) να δηλώσει την έναρξη λειτουργίας (!) του κατάμεστου από αλλοδαπούς τουρίστες (προφανώς και όχι δωρεάν φιλοξενούμενους) πολυτελούς καταλύματος την φετινή καλοκαιρινή περίοδο, ή επιχειρηματία με κατάλυμα 40 δωματίων στην Σαντορίνη με μηδενικά έσοδα (;) από διανυκτερεύσεις τουριστών καθ όλη την διάρκεια του Ιουνίου (αλλά 100% πληρότητα στις online πλατφόρμες ενοικίασης δωματίων) ή ξενοδόχου της Πάτμου με κατάλυμα 25 δωματίων με… έσοδα μόλις 500 ευρώ (δηλ. 0,65 ευρώ ημερησίως!!) κατά τις δηλώσεις του…λογιστή του.
Τέλος στην επιείκεια
Αυτές οι περιπτώσεις θα μπορούσε να είναι ιστορίες τηλεοπτικών κωμικών σειρών σε σοβαρές και οργανωμένες χώρες, όπως την Γερμανία, την Αυστρία, την Γαλλία και την Μεγ. Βρετανία αφού για τους πολίτες σύγχρονων κοινωνιών, τέτοιες περιπτώσεις είναι εδώ και δεκαετίες ανήκουστες. Τουλάχιστον χωρίς την αυτονόητη κατάληξη σε κάποιο κελί φυλακής για τους πρωταγωνιστές οι οποίοι και διαπομπεύονται ως κοινοί εγκληματίες από τα τοπικά και εθνικά ΜΜΕ και ειδικά τις εφημερίδες ταμπλόιντ.
Σε αντίθεση με την Ελλάδα όπου αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση, αντικείμενο φθόνου και αυθεντικό υπόδειγμα του μάγκα (για την ακρίβεια ψευδό-μάγκα νεοέλληνα) που κουτοπόνηρα ξεγελάει το κράτος και αποφεύγει τις ευθύνες του με ανώδυνα πρόστιμα και ποινές για τα …προσχήματα . Άσχετα αν όλοι αυτοί αφήνουν ουσιαστικά τα φορολογικά βάρη στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους με τις πετσοκομμένες αποδοχές και τους ανέργους που φυτοζωούν ανάμεσα στα όρια της φτώχειας και της ανέχειας.
Δυστυχώς αυτές δεν είναι επαίσχυντες συμπεριφορές αλλά εγκληματικές και ως τέτοιες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Στροφή στο μέλλον;
Για πολλούς πολιτικούς αναλυτές, η τοποθέτηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στην Δ.Ε.Θ. ότι «υπάρχει απτός σχεδιασμός για την περαιτέρω καταπολέμηση της φοροδιαφυγής» δεν ήταν τυχαία. Ενδεχομένως να σηματοδοτεί μια ιστορική πρό(σ)κληση για τον ίδιο και την σημερινή κυβέρνηση, εάν όντως έχουν αντιληφθεί στο Μέγαρο Μαξίμου και στο οικονομικό επιτελείο το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος που λέγεται φοροδιαφυγή σε σχέση με το – υπαρκτό ή υποθετικό – αντίβαρο των επιπτώσεων του «πολιτικού κόστους» και πάνε σε μια ιστορική ρήξη με το παρελθόν και το καθεστώς πολιτικής ανοχής (ή έστω ήπιας αντιμετώπισης) των κατά συρροή φοροφυγάδων.
Οι παλαιότερες γενιές βαρέθηκαν τις υποσχέσεις και οι νεώτερες περιμένουν εναγωνίως τα πρώτα αξιόπιστα και ουσιαστικά σοβαρά δείγματα νέας πολιτικής φιλοσοφίας.
Ας γίνει η αρχή με την φοροδιαφυγή…
