Ερωτήματα και αμφιβολίες σχετικά με την ευρωστία του τουρκικού νομίσματος, τον έλεγχο της νομισματικής ισοτιμίας από την Άγκυρα και το κατά πόσο η χώρα διαθέτει ένα νομισματικό απόθεμα ικανό να υπερασπιστεί το εθνικό νόμισμα, απασχολούν εδώ και μήνες διάφορους επενδυτές.
Τον ασκό του Αιόλου άνοιξε η αναλύτρια της ABN-Amro Νόρα Νόιτεμπουμ, δηλώνοντας στις 8 Απριλίου ότι “δεδομένου της ήδη χαμηλής στάθμης των αποθεμάτων, η Τουρκία δεν έχει πλέον την πολυτέλεια να χρησιμοποιεί νομισματικά μαξιλάρια για να προστατεύσει το νόμισμά της. Οι επενδυτές έχουν συναίσθηση του γεγονότος αυτού και το παραμικρό συμβάν, για παράδειγμα μία νέα ένταση με τις ΗΠΑ, θα μπορούσε να πυροδοτήσει εύκολα νέες μαζικές πωλήσεις (sell-off) της λίρας”.
Αυτό έγινε ορατό στις αρχές της εβδομάδας, με τη νέα υποχώρηση της λίρας έναντι του δολαρίου, παρά τα 500 εκατ. δολάρια από τα αποθέματά της, που έσπευσε να ρίξει στην αγορά η Τουρκική Κεντρική Τράπεζα, και τα οποία εξανεμίσθηκαν σχεδόν αμέσως την ίδια ημέρα.
Αλλά στη συνέχεια, η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο. Όχι απλώς η λίρα έχασε το 4% της αξίας της κατά τις πέντε τελευταίες συνεδριάσεις του Χρηματιστηρίου, αλλά η ισοτιμία με το δολάριο υποχώρησε ακόμη και το swap έφθασε στις 490 μονάδες βάσης για πρώτη φορά από τον Σεπτέμβριο του 2018. Σήμερα, η πιθανότητα για μία τουρκική χρεωκοπία εκτιμάται πως φθάνει το 28%, ενώ θα πρέπει να συνυπολογίσουμε πως το δεκαετές ομόλογο της Τουρκίας φθάνει σήμερα στο 20% της απόδοσής του, δηλαδή μία αξία που είναι απίθανο να εξυπηρετηθεί.
Επίσης, μη λαμβάνοντας υπ’ όψη τα swaps, η στάθμη των τουρκικών αποθεμάτων δεν ξεπερνά τα 15 δισ. δολάρια, μπροστά σε ένα εξωτερικό χρέος που φθάνει τα 120 δισ. δολάρια.
Η προσπάθεια της τουρκικής Κεντρικής Τράπεζας ήταν να αυξήσει το κόστος του χρήματος για τις τράπεζες της χώρας κατά 150 μονάδες βάσης, φθάνοντας στο 25,5%, αλλά διατηρώντας σταθερό στο 24% το επίσημο επίπεδο αναφοράς. Η κίνηση αυτή είχε σε άμεσο χρόνο το ευκταίο αποτέλεσμα, καθώς το τουρκικό νόμισμα μείωσε λίγο τις απώλειες σε σχέση προς το δολάριο. Όμως το φαινόμενο αυτό διήρκεσε μόλις δύο ώρες, μετά την πάροδο των οποίων η αγορά ξανάρχισε τις πιέσεις στην ισοτιμία με το δολάριο, επιβεβαιώνοντας την Ολλανδή αναλύτρια.
Την ικανότητα και την αντοχή της τουρκικής οικονομίας να ανταπεξέλθει στις νομισματικές πιέσεις έχουν αμφισβητήσει πολλοί ξένοι αναλυτές. Οι Financial Times έχουν διατυπώσει πως “ο βασιλιάς των νομισματικών αποθεμάτων της Τουρκίας είναι γυμνός”, ενώ και η Rabobank και η Goldman Sachs εξέφρασαν αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα μέτρων, όπως πρόσφατα η “αναστολή για μία εβδομάδα της δημοπράτησης repos”, που ανακοίνωσε η Άγκυρα.
Η Goldman Sachs τόνισε επίσης ότι “το να μεταβάλεις με μεγάλη συχνότητα το περιθώριο χρηματοδότησης, αντί να ρυθμίζεις με αποτελεσματικό τρόπο την κύρια πολιτική των επιτοκίων, θα μπορούσε επιπλέον να υπονομεύσει τις βάσεις της αποτελεσματικότητας της νομισματικής σου πολιτικής”.
Ωστόσο, η κατάσταση στην Τουρκία έχει μεγάλες επιπτώσεις πρωτίστως και στην πορεία της οικονομικής ανάπτυξης της Γερμανίας. Οι επιπτώσεις αυτές οφείλονται στη μεγάλη έκθεση των επιχειρήσεών της και τις εμπορικές σχέσεις που διατηρεί το Βερολίνο με την Άγκυρα.
