Για τις ρωσικές επιχειρήσεις η Κύπρος δεν είναι πλέον αυτό που ήταν παλαιότερα. Οι νέοι κανόνες της Μεγαλονήσου για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες συνθέτουν τις συνέπειες των κυρώσεων των ΗΠΑ έναντι της Ρωσίας και των πολιτών υψηλού προφίλ της, οδηγώντας τα ρωσικά κεφάλαια μακριά από το πάλαι ποτέ “καταφύγιο.”
Η αξία των τραπεζικών λογαριασμών στις κυπριακές τράπεζες που διακρατούνται από αλλοδαπούς εκτός της ζώνης του ευρώ -κυρίως Ρώσους- υποχώρησε στα τέλη Νοεμβρίου στα 7,1 δισ. ευρώ (8,1 δισ. δολάρια), σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Ποσό σημαντικά χαμηλότερο από την κορυφή των 21,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2012.
Εν τω μεταξύ, ο όμιλος En+ δήλωσε στις 2 Νοεμβρίου ότι σχεδιάζει να μετακομίσει στη Ρωσία από το Τζέρσεϊ και όχι στην Κύπρο όπως προγραμμάτιζε προηγουμένως. Η En+ είναι βασικός μέτοχος του γίγαντα του αλουμινίου United Co. Rusal, εταιρείας του δισεκατομμυριούχου Oleg Deripaska, ο οποίος βρίσκεται στη λίστα κυρώσεων των ΗΠΑ. Επίσης, λογαριασμοί που ανήκουν στον Viktor Vekselberg, ο οποίος βρίσκεται και αυτός στη λίστα των ΗΠΑ και του οποίου η Lamesa Investments Ltd, θυγατρική της Renova Group, είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της Τράπεζας Κύπρου, έχουν παγώσει, σύμφωνα με την τράπεζα.
Η εκροή ρωσικών κεφαλαίων από το νησί σηματοδοτεί, σύμφωνα με το Bloomberg, την ανατροπή μιας τάσης που άρχισε μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και επιταχύνθηκε καθώς η Κύπρος προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 και υιοθέτησε το ευρώ το 2008. Οι Ρώσοι επενδυτές προσελκύθηκαν στην Κύπρο από το καθεστώς χαμηλής φορολογίας του νησιού, που καθώς αποτελούσε πλέον μέλος της ΕΕ θεωρήθηκε ασφαλές και σταθερό “καταφύγιο”.
Τη στροφή της Κύπρου σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο έχει επισημάνει εξάλλου και ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Χάρης Γεωργιάδης. “Το οικονομικό μοντέλο της Κύπρου έχει ήδη αλλάξει και έχει μετατοπιστεί σε ένα που βασίζεται πολύ λιγότερο στις εταιρείες κελύφη και τις ξένες καταθέσεις”, ανέφερε σε συνέντευξή του στο Bloomberg το Σεπτέμβριο. Το νησί “έχει επικεντρωθεί στην προσέλκυση νέων επιχειρήσεων με ουσία, φυσική παρουσία και πραγματική δραστηριότητα και απασχόληση”, ανέφερε.
Είναι ενδεικτικό ότι οι σχετικές με τη Ρωσία επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Κύπρο παρήγαγαν ακαθάριστα έσοδα ύψους 2,2 δισ. ευρώ το 2017, περίπου 11% της οικονομικής παραγωγής, έναντι 14% που εκτιμάται ότι ήταν η συνεισφορά τους το 2012, σύμφωνα με τη Fiona Mullen, διευθύντρια της Sapienta Economics Ltd.
“Ο τουρισμός είναι πλέον μεγαλύτερος από τον τραπεζικό τομέα, οπότε αυτό που βλέπετε είναι ένα ελαφρώς διαφορετικό μείγμα Ρώσων”, ανέφερε. “Υπάρχει ακόμα το ‘παλαιό χρήμα’, αλλά βλέπετε επίσης πολλούς Ρώσους μεσαίας τάξης που έρχονται για διακοπές”.
Εν τω μεταξύ, στην Τράπεζα Κύπρου, τη μεγαλύτερη της χώρας, οι Ρώσοι πελάτες αντιπροσωπεύουν πλέον σήμερα μόνο το 1,5% του συνόλου και το 5,7% των συνολικών καταθέσεων, έναντι 2,4% και 9,9% το 2014, σύμφωνα με την ίδια την τράπεζα.
