Μπορεί το τελευταίο διάστημα η Βρετανία να ταλανίζεται από την προοπτική μιας μη-συμφωνίας για το Brexit όμως όπως φαίνεται υπάρχει ένα κρυφό διαπραγματευτικό χαρτί στο οπλοστάσιο της Τερέζα Μέι, και αυτό δεν είναι άλλο από την παραδοσιακή ελληνική φέτα.
Μπορεί το χάσμα που υπάρχει στη συνοριακή συμφωνία με την Ιρλανδία να έχει μέχρι στιγμής κλέψει τα πρωτοσέλιδα των διεθνών μέσων, όμως υπάρχει ένα άλλο ζήτημα που κρατάει την Βρετανία μέσα στις διαπραγματεύσεις, η ιερή νομική προστασία της ΕΕ για τα γκουρμέ φαγητά. Ενώ το Λονδίνο δεν ενδιαφέρθηκε στην αρχή των συνομιλιών για την νομική προστασία της ΕΕ, αξιωματούχοι των Βρυξελλών αναφέρουν πως το νέο σχέδιο της Τερέζα Μέι περιέχει μια θέση με την οποία η ΕΕ δεν θα συμφωνούσε ποτέ.
Σύμφωνα με την νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι ονομασίες σε προϊόντα ΠΟΠ, όπως η Ελληνική φέτα, το γαλλικό ροκφόρ, ή η ιταλική παρμεζάνα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο από τους παραγωγούς της χώρας καταγωγής τους που ακολουθούν αυθεντικές μεθόδους παραγωγής. Αυτό το σύστημα γεωγραφικών ενδείξεων προστατεύει την αξία των γεωργικών εξαγωγών οι οποίες αξίζουν δισεκατομμύρια ευρώ, ιδίως για τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ελλάδα και την Ιταλία. Αποτελεί κεντρικό στοιχείο της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ και κάτι που οι Βρυξέλλες είναι διατεθειμένες να υπερασπιστούν με κάθε κόστος.
Αυτό είναι το σημείο στο οποίο προσπαθεί να “πατήσει” η διαπραγμάτευση των Βρετανών, καθώς ο επικεφαλής της Βρετανικής αντιπροσωπείας Μισέλ Μπαρνιέ έχει επανειλημμένα καταστήσει σαφές πως αποτελεί μέρος του 20% της συμφωνίας για το Brexit που δεν έχει ακόμα διευθετηθεί. “Πρέπει ακόμα να συμφωνήσουμε σε σημαντικά σημεία, όπως η προστασία της ονομασίας προέλευσης και οι γεωγραφικές ενδείξεις” είχε δηλώσει ο Μπαρνιέ πριν λίγες μέρες. “Πρόκειται για την προστασία των τοπικών γεωργικών και διατροφικών προϊόντων όπως το σκωτσέζικο ουίσκι ή το τυρί παρμεζάνας, όπου η προστασία της ΕΕ έχει αποφέρει σημαντική αξία για τους Ευρωπαίους αγρότες και παραγωγούς”.
Η Βρετανία θέλει να πάρει προστατευόμενη ονομασία και γεωγραφικό προσδιορισμό για το εγχώριο μοσχαρίσιο κρέας και οδεύει προς την δημιουργία δικής της πιστοποίησης όταν ολοκληρωθεί το Brexit. Η νέα αυτή πιστοποίηση δεν θα αναγνωρίζει αυτόματα τις υπάρχουσες προστατευμένες ονομασίες και θα περιέχει ένα απλό σύστημα κανόνων το οποίο απλά θα προστατεύει τα βρετανικά προϊόντα, χωρίς να ενδιαφέρεται για αυτά που υπάρχουν σήμερα στην ΕΕ. Αυτό σημαίνει πως την επόμενη του Brexit το νέο σύστημα” θα μείνει ανοιχτό σε νέες εφαρμογές, μη εγγεγραμμένων στο Ηνωμένο Βασίλειο”. Τέλος δηλαδή στην γαλλική σαμπάνια και την ελληνική φέτα.
Αυτή η προοπτική έχει σημάνει συναγερμό στην ΕΕ, αφού τα χιλιάδες προστατευόμενα προϊόντα θα πρέπει να περάσουν από την αρχή μια διαδικασία πιστοποίησης, κάτι που είναι υπερβολικά χρονοβόρο.
Μέχρι στιγμής η Βρετανία έχει αρνηθεί να συζητήσει την αλλαγή αυτής της ρύθμισης, όμως όπως όλα δείχνουν σχεδιάζει να την βάλει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων προκειμένου να πιέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση προς μια ευνοϊκή ρύθμιση σε κάποιο άλλο πεδίο. Ήδη οι διαπραγματευτές της ΕΕ ανέφεραν στους βρετανούς ομολόγους τους ότι δεν θα μπορούσαν να δεχθούν την πρόταση, εκτός εάν η συνεχιζόμενη προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων επεκτείνεται στα ευρωπαϊκά ονόματα τροφίμων, όμως συνάντησαν την “άρνηση” των βρετανών οι οποίοι βρήκαν τρόπο να πιέσουν καταστάσεις.
Όπως δείχνουν οι μέχρι στιγμής ενδείξεις, οι Βρυξέλλες είναι διατεθειμένες να παλέψουν πολύ σκληρά για αυτή την κόκκινη γραμμή, η οποία αν χαθεί θα είναι μεγάλο χτύπημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους θεσμούς της, οι οποίοι ξαφνικά δεν θα μπορούν να προστατεύσουν τα κεκτημένα των μελών της. Η προστασία και η επέκταση του συστήματος είναι κεντρικής σημασίας για την εμπορική πολιτική της ΕΕ και αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο των εμπορικών συμφωνιών που η Επιτροπή διαπραγματεύεται με τρίτες χώρες, ενώ έπεισε χώρες όπως το Μεξικό, τον Καναδά και την Ιαπωνία να αναγνωρίσουν το σύστημα γεωγραφικών ενδείξεων (το οποίο η ΕΕ δήλωσε ότι το 2013 ανήλθε σε 54 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως).
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή ένωση, ακόμα και αν η Βρετανία αποφασίσει να “ελευθερώσει” τους γεωγραφικούς προσδιορισμούς, είναι υποχρεωμένη να τους διατηρήσει για τα βρετανικά προϊόντα που θα διακινούνται στην Ευρωπαϊκή αγορά.
