Ιδιαίτερα αποκαλυπτικός ήταν ο πρώην επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισενμπλουμ , κατά την διάρκεια συνέντευξης του στον ΑΝΤ1, κατά την διάρκεια της οποίας αναφέρθηκε στο παρασκήνιο των διαβουλεύσεων και των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές κατά την διάρκεια του πρώτου εξάμηνου της θητείας της κυβέρνησης και τις σχέσεις του με τον τότε υπουργό Οικονομικών της χώρας, Γιάνη Βαρουφάκη.
Ταυτόχρονα ο Γ. Ντάισενμπλουμ αναφέρθηκε στην πορεία της χώρας κατά την διάρκεια των μνημονίων, αλλά και την πορεία της χώρας μετά την έξοδο τους από αυτά. “Θεωρώ ότι είναι υποχρέωσή μας να είμαστε αισιόδοξοι και βεβαίως δεν αμφιβάλλω ότι πολλές βελτιώσεις έγιναν και ότι η κατάσταση σήμερα είναι καλύτερη σε σχέση με το 2010. Όμως το μεγάλο ερώτημα που γεννάται είναι πώς θα είναι το μέλλον, οι Έλληνες πολιτικοί άραγε θα ακολουθήσουν μια σταθερή πορεία για την Ελλάδα; Θα επανέλθει το κλίμα εμπιστοσύνης εντός και εκτός Ελλάδος και θα συντηρηθεί, θα ενισχυθεί αυτό το κλίμα; Αυτό είναι το μείζον ερώτημα” απάντησε ο πρώην επικεφαλής του Eurogroup στην ερώτηση αν συμμερίζεται την αισιοδοξία του σημερινού πρόεδρου του Eurogroup, Μάριο Σεντένο.
Είναι δύσκολο να υπάρξουν τόσο μεγάλα πλεονάσματα για τόσα πολλά χρόνια
Σε ερώτηση για την δέσμευση της Ελλάδας για τα πρωτογενή πλεονάσματα, ο Γ. Νταίσενμπλουμ απάντησε “Είναι μεγάλο το διάστημα και το πλεόνασμα είναι υψηλό. Συμφωνώ μαζί σας επ’ αυτού. Όμως το θέμα είναι και δημιουργία εμπιστοσύνης και να δείξει η ελληνική Κυβέρνηση ότι
μπορεί να έχει έναν σταθερό προϋπολογισμό. Είμαι βέβαιος ότι σε λίγα χρόνια και καθώς αυτές οι προοπτικές θα βελτιώνονται, είμαι βέβαιος ότι το Eurogroup θα ρίξει μια ματιά στο ζήτημα του χρέους, θα δει τα πρωτογενή πλεονάσματα εκ νέου. Όμως, το βασικό για όλους εμάς στην Ευρώπη είναι ότι θα πρέπει να συμμορφωνόμαστε με τους κανόνες που διέπουν τον προϋπολογισμό Ευρωπαϊκά μιλώντας.
Δηλαδή τα ινία δεν είναι ελεύθερα ούτε το άλογο μπορεί να τρέχει χωρίς έλεγχο. Αυτή τη φορά πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι θα έχουμε τον έλεγχο” για να συνεχίσει σχετικά με την συνέχεια αυτών των πλεονασμάτων “Είναι δυνατόν μεν, ωστόσο, δε, θα είναι σκληρό, δύσκολο και δαπανηρό. Το
πλεόνασμα ήδη έχει επιτευχθεί. Δεν περιμέναμε ότι κάτι τέτοιο θα επιτυγχάνετο τόσο γρήγορα, και ήδη ο ελληνικός προϋπολογισμός δείχνει ένα επιπλέον περιθώριο και άρα, έχει ένα περιθώριο η Κυβέρνηση να επανεπενδύσει, να προχωρήσει σε εφαρμογή κοινωνικών πολιτικών. Τότε, ναι, θα έλεγα πως ναι, είναι εφικτό αλλά απαιτεί μεγάλη, μεγάλη πειθαρχεία και θα είναι δύσκολο, συμφωνώ μαζί σας, και φρονώ πως καθώς θα προχωρούμε και καθώς θα επανέρχεται το αίσθημα εμπιστοσύνης και μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων θα υπάρξουν ζητήματα που πρέπει να τα ξαναδούμε στο μέλλον”.
Σε ερώτηση για το αν η Ελλάδα καταφέρει να εφαρμόσει νέες πολιτικές, ο Γ. Ντάισενμπλουμ φρόντισε να πάρει αποστάσεις. “Κοιτάξτε, δεν θα σας απαντήσω εγώ, δεν είναι η θέση μου να απαντήσω εγώ, όμως έχω την άποψη ότι όχι μόνο οι Ευρωπαίοι εταίροι αλλά και ό έξω κόσμος, δηλαδή οι επενδυτές, οι οικονομικές αγορές, οι κτηματαγορές, εκ του σύνεγγυς θα παρακολουθούν την πρόοδο που σημειώνει η Ελλάδα προκειμένου να διαπιστώσουν ότι όντως ακολουθεί μια υγιή και εύρωστη, αυστηρή πολιτική. Και ακόμη και αν δεν υπήρχαν αυστηροί κανόνες και έλεγχοι για τον
προϋπολογισμό, προερχόμενοι από την Ευρώπη, και πάλι όλοι θα παρακολουθούν την Ελλάδα, και θα προσπαθούν να διαπιστώσουν κατά πόσον θα έχει μια προσέγγιση, υπεύθυνη, τα επόμενα χρόνια. Θα πρέπει να γίνουν επιλογές, θα υπάρξει αυξημένη κυριαρχία, συνεπώς η Ελλάδα συν τω χρόνω θα μπορεί να τακτοποιήσει τις δικές της πολιτικές και θα κάνει δικές της επιλογές πολιτικής”.
Τι θα λέγατε στον μέσο Έλληνα πολίτη;
“Αυτή εδώ είναι μια σημαντική στιγμή, μια σημαντική περίοδος γιατί μετά από 8 χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι Ευρωπαίοι εταίροι χρειάσθηκε να είναι πολύ αυστηροί με την Ελλάδα και σήμερα η Ελλάδα και πάλι είναι ανεξάρτητη οικονομικώς, έχουμε φτάσει εδώ, αλλά από την άλλη η πραγματικότητα δεν αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη. Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται και πάλι, πάντως παραμένει αδύναμη. Το μείζον ζήτημα παραμένουν οι επενδύσεις, δηλαδή υπάρχει ακόμη η ανάγκη να έρθουν οι επενδυτές, νέες επενδύσεις στην Ελλάδα, ιδίως ιδιωτικές επενδύσεις, αυτά τα ζητήματα δεν έχουν αλλάξει, τα προβλήματα δεν έχουν εξαφανιστεί, εν μία νυκτί και η ανάκαμψη θα είναι μια μακρά πορεία, αλλά τουλάχιστον βρισκόμαστε στο δρόμο για την ανάκαμψη”.
“Το χρέος είναι υψηλό, όπως, όμως, γνωρίζετε, όταν εξετάζεις ένα χρέος το θέμα δεν είναι μόνο οι αριθμοί αλλά και το επιτόκιο που πληρώνεις, οι τόκοι που πρέπει να καταβάλλεις, τα τοκοχρεολύσια, και το πρόγραμμα. Οι δόσεις, επομένως, σε κάποια δάνεια δεν υπάρχουν τόκοι και ο χρόνος ωρίμανσης, η λήξη αυτών των δανείων είναι μετά από πολλές δεκαετίες και αυτό βοηθάει. Αν αυτό το μεγάλο χρέος έπρεπε να αποπληρωθεί σε βραχύ χρονικό διάστημα αυτό θα ήταν μεγάλο πρόβλημα. Το δικό μου σκεπτικό είναι το εξής: εάν η σχέση και η εμπιστοσύνη μεταξύ του Eurogroup και της ελληνικής κυβέρνησης αναπτυχθεί έτη περαιτέρω, και στην επόμενη και μεθεπόμενη κυβέρνηση η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, εφόσον συνεχισθεί, τότε τα ζητήματα του πρωτογενούς πλεονάσματος και των χρεών θα μπορούσαν να επανεξετασθούν. Δεν υπάρχει καμία βιασύνη διότι τα επόμενα 10-15 χρόνια το κόστος του χρέους είναι πραγματικά πολύ χαμηλό για την Ελλάδα”.
“Κοιτώντας πίσω θα έπρεπε να είχαμε κινηθεί διαφορετικά”
Ο πρώην επικεφαλής του Eurogroup, αναφέρθηκε στα λάθη που έγιναν την πρώτη περίοδο του χρέους, καθώς ο τρόπος που αντιμετωπίστηκαν οι καταστάσεις θα ήταν πολύ διαφορετικός αν υπήρχε η μετέπειτα γνώση. ” Ένα από τα πράγματα που θα έπρεπε να είχαμε κάνει διαφορετικά θα ήταν το εξής: Το χρέος του ελληνικού κράτους στις τράπεζες ήταν στα χέρια των ιδιωτών επενδυτών, κυρίως του εξωτερικού. Όλο αυτό το χρέος, κατά την άποψή μου, θα έπρεπε εκείνοι οι επενδυτές να δεχθούν ότι υπέστησαν ζημία και το ίδιο συνέβη και σε άλλες χώρες. Συνέβη στην Ιρλανδία, στις Κάτω Χώρες, κατ’ ουσίαν παντού στην Ευρώπη είχαμε το bail out των τραπεζών και αυξήθηκε και άλλο το κρατικό χρέος.
Ανατρέχοντας στο παρελθόν, αυτό δεν πρέπει να ξαναγίνει γι’ αυτό και τώρα πια έχουμε την Τραπεζική Ένωση, νέους κανόνες, περισσότερο αυστηρούς κανόνες, και οι ιδιώτες επενδυτές στην επόμενη κρίση θα πρέπει να δεχθούν ότι υπέστησαν οικονομική ζημία”, ενώ αναφέρθηκε και στην ανάγκη περαιτέρω αναδιάρθρωσης του χρέους “Ναι, υπάρχει αναγκαιότητα για τέτοια αναδιάρθρωση χρέους, και οι τράπεζες, οι ιδιώτες επενδυτές, θα πρέπει να δεχθούν ότι υπέστησαν ζημία σε περίπτωση τέτοιας κρίσεως. Όμως, αυτή τη στιγμή, κι εγώ ως πολιτικός και ως οικονομολόγος θα έλεγα ότι έχει νόημα οι ιδιώτες επενδυτές που επίσης δάνεισαν χρήματα σε κράτη και τα κράτη δεν ήταν σε θέση να αποπληρώσουν τα δάνεια, δεν μπορούν να αποπληρώσουν τώρα, τότε και πάλι οι ιδιώτες επενδυτές θα πρέπει να δεχθούν μέρος της ζημίας που υπέστησαν και βεβαίως αυτό προϋποθέτει έναν μηχανισμό αναδιάρθρωσης και για κρατικά χρέη που δεν έχουν ακόμη έναν τέτοιο μηχανισμό”.
Δεν μπορούσα να συνεννοηθώ με τον Βαρουφάκη
Ο πρώην επικεφαλής του Eurogroup αναφέρθηκε στο πρώτο διάστημα διακυβέρνησης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και τις διαβουλεύσεις που είχε με τον πρώην υπουργό Οικονομικών της χώρας, Γιάνη Βαρουφάκη, τις οποίες χαρακτήρισε “ατελέσφορες”.
Ο πρώην επικεφαλής του Eurogroup περιγράφει το φορτισμένο κλίμα και τις βαριές κουβέντες στις επαφές του με τον Γιάνη Βαρουφάκη και μιλά για τη συνεργασία του με τον Αλέξη Τσίπρα και την οριακή στιγμή οπότε η Ελλάδα έφτασε “ένα βήμα πριν από το Grexit”. Όπως τόνισε στη συνέντευξη, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών τον ακολουθούσε στο ασανσέρ και τον παρακαλούσε να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις.
“Ενθυμούμαι το πρώτο Eurogroup με τους νέους υπουργούς τον Φεβρουάριο. Στο τέλος της συνάντησης περίμενα ότι θα υπάρξει συμφωνία και εκείνος, ο κ. Βαρουφάκης, αισθάνθηκε την ανάγκη να καλέσει τον Πρωθυπουργό, να τηλεφωνήσει στην Αθήνα και εκείνος του είπε «όχι». Κι από εκείνη τη στιγμή ουσιωδώς άρχισα να συνεργάζομαι απευθείας με τον Πρωθυπουργό, με την Κυβέρνηση στην Αθήνα, διότι η συνεργασία με τον Γιάνη Βαρουφάκη δεν οδηγούσε σε καμία κατάληξη, σε καμία λύση και ταυτοχρόνως τα πράγματα επιδεινώνονταν διαρκώς”.
Σε ότι αφορά την διαβόητη συνέντευξη τύπου με τον Γ. Βαρουφάκη, ο Γ. Ντάισενμπλουμ είπε “Στο τέλος της συνεντεύξεως επιτέθηκε στο Πρόγραμμα, στην Τρόικα, στο Μνημόνιο εντόνως και όταν έτεινα την χειραψία του είπα «Χωρίς την Τρόικα τελείωσαν όλα, εδώ θα σταματήσουν όλα». Αργότερα, το επιτελείο του είπε ότι η δική του απάντηση, η ψύχραιμη αντίδραση ήταν ένα «Ουάου». Δεν θυμάμαι να είπε κάτι τέτοιο. Θυμάμαι όμως ότι με ακολούθησε στο ασανσέρ μετά από αυτό στο ίδιο κτίριο και μου είπε «Κάνετε λάθος, εμείς θέλουμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε, θέλουμε μια καλή σχέση μαζί σας, πρέπει να συνεχίσουν οι συζητήσεις. Με ακολούθησε, προς τον ανελκυστήρα καθώς αποχωρούσα από το κτίριο.”
