Σε πολιτικό και διπλωματικό αναβρασμό βρίσκονται τον τελευταίο καιρό τα Βαλκάνια καθώς υπάρχουν έντονες πιέσεις από το εξωτερικό για σημαντικές αλλαγές σε σύνορα και ανταλλαγές εδαφών. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να αυξήσουν την επιρροή τους στην περιοχή, ειδικά ύστερα από τα προβλήματα που έχουν με την Τουρκία, ενώ η Ευρώπη φοβάται ανάφλεξη σε μια περιοχή που πίσω από την ηρεμία της είναι ιδιαίτερα ασταθής και με εθνικές ομάδες που απλά ανέχονται η μια την άλλη.
Στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων είναι οι σχέσεις μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας και τα σύνορα ανάμεσα τους. Οι ΗΠΑ πιέζουν προς μια ανταλλαγή εδαφών ανάμεσα στα δύο κράτη, με την Gazeta Express του Κοσόβου να αναφέρει πως ΗΠΑ και Ρωσία κατέληξαν σε μια συμφωνία που θα προβλέπει την παράδοση εδαφών στη Σερβία με αντάλλαγμα την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της χώρας. Δηλαδή ανταλλαγή εδαφών με ειρήνη. Το σχέδιο αναφέρει ακόμη πως αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στο Κόσοβο, με τα εδάφη που θα διατηρήσει, να μετατραπεί σε de facto Αλβανική επαρχία, καθώς ο πληθυσμός που θα απομείνει θα είναι αποκλειστικά Αλβανοί.
Μπορεί Κόσοβο και Σερβία να βρίσκουν ένα κοινό τόπο συζητήσεων και να είναι έτοιμες για να προχωρήσουν σε μια μεγάλης συμφωνίας, τόσο σε διπλωματικό όσο και σε ιστορικό επίπεδο, όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Τα Βαλκάνια, όπως και πολλές ακόμα περιοχές της Ευρώπης, βρίθουν από αποσχιστικά κινήματα και η Ευρώπη φοβάται πως η ανταλλαγή μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, όσο ήρεμη και να είναι, πρόκειται να ανοίξει το “κουτί της Πανδώρας” σε όλη την ήπειρο. Εάν Κόσοβο και Σερβία επαναπροσδιορίσουν τα σύνορά τους, ποιος θα εμποδίσει την Αλβανία να διεκδικήσει κάτι τέτοιο από την ΠΓΔΜ, στην οποία υπάρχει μεγάλη αλβανική μειονότητα, ή την Κροατία να προχωρήσει σε αντίστοιχες διεκδικήσεις από τη Βοσνία;
Μια τέτοια εξέλιξη θα έβαζε φωτιά σε μια ήδη εύθραυστη περιοχή και αυτή είναι μια εξέλιξη η οποία δεν ωφελεί κανέναν. Ήδη τόσο η Καγκελάριος της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ όσο και ο Γάλλος πρόεδρος Εμάνουελ Μακρόν έχουν δηλώσει ανοιχτά την αντίθεση τους στα σχέδια των ΗΠΑ να υποστηρίξουν την ανταλλαγή, φοβούμενη ακριβώς αυτό. Πως η ανταλλαγή θα γίνει το φιτίλι που θα οδηγήσει σε αποσχιστικές αναταράξεις σε όλη την Ευρώπη.
Από την μεριά τους οι ΗΠΑ είναι θετικές σε μια τέτοια εξέλιξη και όπως δήλωσε και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Τζον Μπόλτον, αυτές οι ανταλλαγές κινούνται στο πλαίσιο της ομαλοποίησης των σχέσεων μεταξύ του Βελιγραδίου και της Πρίστινας. “Νομίζω πως υπάρχουν νέες ενδείξεις ότι και οι δύο κυβερνήσεις εμφανίζονται πρόθυμες να διαπραγματευτούν γι’ αυτό”, δήλωσε ο Μπόλτον σε συνέντευξη Τύπου στην ουκρανική πρωτεύουσα Κίεβο, ανέφερε το Radio Free Europe.
Και η Ελλάδα;
Η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε ένα από τα πιο σημαντικά σταυροδρόμια της νεώτερης ιστορίας της. Είναι η μοναδική σταθερή χώρα στην περιοχή, η οποία έχει καλές σχέσεις με (σχεδόν) όλους και αποτελεί φίλη και σύμμαχο τόσο των ΗΠΑ όσο και μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορεί να ταλανίστηκε από τα προγράμματα διάσωσης. όμως παραμένει η ηγέτιδα δύναμη της περιοχής. Ο δικός της ρόλος δείχνει να είναι αυτός της “ήρεμης δύναμης” στα Βαλκάνια και οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν σε μια κατεύθυνση εθνικής συμφωνίας.
Η κυβέρνηση αποφάσισε να “σπάσει τα αυγά” και να επιδιώξει να δώσει λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα, ενώ θα μπορούσε να συνεχίσει να πετάει τη μπάλα στην εξέδρα αφήνοντας το να διαιωνιστεί. Το αν η λύση είναι ή όχι η καλύτερη που θα μπορούσε να υπάρξει αυτό θα φανεί σε βάθος χρόνου, όμως δείχνει να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας και των συμμάχων μας και να προσδίδει στην χώρα την σφραγίδα της ηγέτιδας δύναμης στην περιοχή.
Αυτό που ενισχύει την θέση αυτή είναι και η στάση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης η οποία μέσω του Κυριάκου Μητσοτάκη, δήλωσε πως θα ψηφίσει την συμφωνία, δείχνοντας πως βάζει το εθνικό συμφέρον της χώρας πάνω από τα όποια μικροκομματικά συμφέροντα, δίνοντας τον τόνο για μια Εθνική πολιτική.
Εκτός όμως από τα διπλωματικά οφέλη για την Ελλάδα, υπάρχουν και τα οικονομικά, καθώς η σταθερότητα της χώρας επιτρέπει στο Χρηματιστήριο της Αθήνας να ανακηρυχθεί σε παράγοντα εξελίξεων αλλά και ελέγχου της περιοχής. Ειδικά σε συνδυασμό με το Χρηματιστήριο Ενέργειας, υπάρχει μια τεράστια ευκαιρία για την Ελλάδα να αποτελέσει τον άξονα τόσο των διπλωματικών όσο και των οικονομικών εξελίξεων στην περιοχή.
Όπως υπογραμμίζει το GPF, είναι γεγονός πως ο επαναπροσδιορισμός των συνόρων στην “καυτή” Βαλκανική περιοχή είναι ένα παιχνίδι με τη φωτιά, όμως το ενδεχόμενο της επίλυση μιας εκ των μεγαλύτερων διασυνοριακών διαμαχών στην ευρωπαϊκή ήπειρο ίσως να αξίζει τον κόπο. Οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει ωστόσο να είναι αρκετά προσεκτικοί καθώς αν κάτι πάει στραβά τότε το μόνο που θα μείνει θα είναι η φωτιά.
