Η προοπτική ενός σκληρού Brexit πλησιάζει όλο και περισσότερο την βρετανική οικονομία και από τους πρώτους κλάδους που δέχονται το πιο σκληρό πλήγμα δείχνει να είναι αυτός του real estate. Η λίστα των 50 πιο “σορταρισμένων” μετοχών της Βρετανίας έχει κατακλυστεί από αυτές των κτηματομεσιτικών εταιρειών αλλά και εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε συμπληρωματικούς κλάδους καθώς και κατασκευαστικές.
Τα στοιχεία δείχνουν πως οι κλάδοι και οι υπηρεσίες που πλήττονται περισσότερο είναι οι επαγγελματικοί χώροι, τα επιχειρηματικά πάρκα και τα οικιστικά συγκροτήματα τα οποία έχουν μεγαλύτερη δανειοληπτική έκθεση και κόστος, με τις βρετανικές εταιρείες να υπολείπονται των ευρωπαϊκών ομολόγων τους κατά περισσότερο από 20% ύστερα από το δημοψήφισμα για την αποχώρηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως δείχνουν τα μέχρι στιγμής στοιχεία, την μεγαλύτερη πίεση την έχουν δεχτεί οι επαγγελματικοί χώροι και τα επιχειρηματικά πάρκα, καθώς τα υπάρχει αβεβαιότητα για το αύριο και την συνέχιση της απρόσκοπτης επαγγελματικής δραστηριότητας. Για πρώτη φορά φαίνεται να υπάρχει πίεση στο Λονδίνο, το οποίο μέχρι τώρα έδειχνα αλώβητο από το Brexit, καθώς για τα γραφεία στην πρωτεύουσα απαιτείται μεγαλύτερο ασφάλιστρο έναντι αντίστοιχων χώρων σε Δουβλίνο, Παρίσι, Άμστερνταμ ή στην Φρανκφούρτη. Συνέπεια ή αιτία αυτής της εξέλιξης είναι και η “τάσεις φυγής” αρκετών χρηματοπιστωτικών εταιρειών οι οποίες αποφασίζουν να μεταφέρουν τα γραφεία τους από την βρετανική πρωτεύουσα σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.
Αυτή που δείχνει να κερδίζει από αυτή την κατάσταση είναι η Ιρλανδία, με το Δουβλίνο να μετατρέπεται σιγά σιγά σε ένα επιχειρηματικό κέντρο καθώς αρκετές εταιρείες μεταφέρουν εκεί την έδρα τους.
Άλλος ένας λόγος που η κτηματομεσιτική αγορά έχει πτωτικές τάσεις, είναι η φυγή των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίοι ακολουθούν την φυγή των εταιρειών από την Βρετανία, μια κατάσταση που πιέζει τις τιμές με την τάση αυτή να αναμένεται να αυξηθεί στο προσεχές μέλλον. Το δεύτερο τρίμηνο του έτους παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη πτώση των υπηκόων ξένων χωρών που εργάζονται στην Βρετανία από τότε που ξεκίνησαν να καταγράφονται, ενώ αντίστοιχα η είσοδος εργαζομένων προς την Βρετανία από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες μειώθηκε στο χαμηλότερο ποσοστό από το 2012.
Οι μετακινήσεις αυτές έχουν την επίπτωση τους στην αγορά και αυτή την περίοδο οι τιμές στο Λονδίνο έχουν φτάσει να είναι ίσες με αυτές του Δουβλίνου, καθώς η πτώση του ενός συναντήθηκε με την άνοδο του άλλου. Πολλές εταιρείες πώλησης και διαχείρισης επαγγελματικών και οικιστικών πάρκων έχουν ήδη προχωρήσει σε γενναίες μειώσεις που φτάνουν έως και το 30%, όμως ούτε και αυτές οι κινήσεις δείχνουν να μπορούν να μεταστρέψουν την αγορά και να προσελκύσει επενδυτές.
Οι τιμές των οικιστικών συγκροτημάτων ακόμα δεν έχουν δεχτεί τόσο μεγάλη πίεση, όμως όλα τα στοιχεία δείχνουν σημάδια έντονης επιβράδυνσης, η οποία είναι η μεγαλύτερη από τον Αύγουστο του 2013.
“Παλιά υπήρχε ένα αίσθημα ασφάλειας σε ότι είχε να κάνει με τα σπίτια και την σιγουριά ‘ενός κεραμιδιού πάνω από το κεφάλι’, όμως πια δεν μπορούμε να δούμε να ισχύει κάτι τέτοιο” δηλώνει ο James Dowey επικεφαλής επενδυτής και επικεφαλής οικονομολόγος Διαχείριση Επενδύσεων της Neptune.
“Η εγχώρια οικονομία έχει υποστηρίξει πάρα πολύ την αγορά κατοικιών του Ηνωμένου Βασιλείου για πολλά χρόνια, αλλά τα τελευταία δύο χρόνια ξαφνικά έγινε πολύ εχθρική”.
Περίπου το 46% των 68.000 μερικώς οικοδομημένων σπιτιών του Λονδίνου δεν έχουν βρει ακόμα έναν αγοραστή, επίδοση ρεκόρ σύμφωνα με την εταιρεία έρευνας αγοράς ακινήτων Molior London. Σε κάποιο βαθμό, η κάμψη άρχισε να εμφανίζεται πριν από την ψηφοφορία για το Brexit – αλλά η αβεβαιότητα την επιτάχυνε. Ο αυξανόμενος πληθωρισμός – εν μέρει συνέπεια της υποτίμησης της λίρας μετά το δημοψήφισμα – ασκεί μεγαλύτερη πίεση στην αγορά ακινήτων του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι τιμές των κατοικιών στην κορυφαία περιοχή του Λονδίνου έχουν μειωθεί κατά 20% από το 2014 που έφτασαν το ανώτερο επίπεδο τους, εκτιμάει η Man Group. Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες μειώσεις μέχρι στιγμής υπάρχουν μόνο σε λογιστικά βιβλία, πολύ σύντομα θα αποτυπωθούν και στην πραγματική οικονομία και αγορά.
Οι επενδυτές διατηρούν στάση αναμονής εν όψη της επερχόμενης συμφωνίας ανάμεσα σε Βρετανία και ΕΕ. “Θα θέλαμε να δούμε μια καλή συμφωνία, ένα “μαλακό” ή σχετικά ήρεμο Brexit, αν θέλουμε να υπάρξει μια ανάκαμψη στην οικονομία” δήλωσε ο Dowey της Neptune. Ο καταλύτης για την ανάπτυξη θα μπορούσε να έρθει από τον Οκτώβριο, όταν και ενδέχεται να υπάρξει συμφωνία ανάμεσα στα δύο μέρη.
Ωστόσο διπλωματικές πηγές από τις Βρυξέλλες δήλωσαν προχθές πως αναμένουν νέα συνάντηση μέσα στον Νοέμβριο, αφού η άτυπη προθεσμία του Οκτωβρίου αναμένεται να χαθεί.
