Σημαντική μέρα για την Ελλάδα χαρακτηρίζει το CNBC την σημερινή, καθώς μια δεκαετία εξωτερικής βοήθειας προς την χώρα φτάνει στο τέλος της. Η κυβέρνηση Σύριζα κατόρθωσε να βάλει τέλος στο τρίτο πρόγραμμα διάσωσης, εφαρμόζοντας όλα τα μέτρα που απαίτησαν οι πιστωτές, παρά τις αμφιβολίες για το αν το άπειρο κόμμα θα καταφέρει να ολοκληρώσει το επίπονο αυτό έργο.
Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι πρόκειται περισσότερο για μια “συμβολική” στιγμή και ότι υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να κάνουμε για τη βελτίωση της ελληνικής οικονομίας. “Τόσο η ΕΕ όσο και οι Έλληνες θα προσπαθήσουν να δώσουν θετική εικόνα για το τέλος των προγραμμάτων διάσωσης, αλλά δεν υπάρχουν πολλά για να γιορτάσουν”, δήλωσε στο CNBC ο Constantine Fraser, αναλυτής της ερευνητικής εταιρείας TS Lombard.
Τι σημαίνει όμως το τέλος ενός προγράμματος διάσωσης;
Από τη Δευτέρα 20 Αυγούστου, η Ελλάδα θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενο έθνος, οπότε δεν θα λαμβάνει πλέον τακτικές οικονομικές δόσεις από τους ευρωπαίους πιστωτές της.
Ως εκ τούτου, όποτε η Αθήνα το θεωρεί κατάλληλο, η Ελλάδα θα μπορέσει να αξιοποιήσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές για να χρηματοδοτήσει τις δραστηριότητές της – όπως και κάθε άλλη χώρα σε σχετικά υγιή οικονομική κατάσταση.
Γιατί είναι σημαντικό?
Την πρώτη φορά που η Ελλάδα ζήτησε οικονομική βοήθεια ήταν το 2010, όταν το δημόσιο χρέος της χώρας έγινε τόσο υψηλό ώστε οι επενδυτές δεν ήταν πλέον πρόθυμοι να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την Αθήνα. Έκτοτε, η Ελλάδα έχει βασιστεί στους Ευρωπαίους πιστωτές και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για να διατηρήσει τα οικονομικά της χώρας ζωντανά. Η χρηματοπιστωτική κρίση διαιωνίστηκε από μια σειρά πολιτικών γεγονότων, συμπεριλαμβανομένης της ιστορικής διαμάχης μεταξύ του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη και άλλων υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα στη ζώνη του ευρώ που βγαίνει από ένα πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας. Η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ισπανία (η Μαδρίτη ζήτησε μόνο κάποια βοήθεια προς το τραπεζικό της σύστημα) έχουν όλες επιστρέψει από το χείλος της καταστροφής πριν της Ελλάδα.
Μετά από οκτώ χρόνια οικονομικής αναταραχής, η Ελλάδα μπορεί τελικά να διεκδικήσει οικονομική ανεξαρτησία. Και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα είναι επίσης στην ευχάριστη θέση να γυρίσουν επίσημα σελίδα στην οικονομική κρίση που έπληξε σοβαρά την οικονομία της γηραιάς ηπείρου.
Πώς αντιδρούν οι αγορές;
“Τη Δευτέρα, ενδέχεται να υπάρξουν κάποιες θετικές κινήσεις στις ελληνικές αγορές ομολόγων, ανταποκρινόμενοι στον αισιόδοξο παράγοντα της ημέρας, αλλά θα περίμενα ότι τα περισσότερα από τα σχετικά αποτελέσματα αυτής της αισιοδοξίας, θα είχαν ήδη καταγραφεί”, δήλωσε ο Fraser από την TS Lombard. Η απόδοση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου είναι περίπου 4,3% – το υψηλότερο στην περιοχή. Οι αναλυτές φροντίζουν να επισημαίνουν ότι η Ελλάδα τερματίζει αυτή την τρίτη διάσωση με ένα “τεράστιο πλεόνασμα” – που σημαίνει ότι δεν θα χρειαστεί βοήθεια από τις αγορές για σχεδόν δύο χρόνια.
Το εν λόγω αποθεματικό ανέρχεται στα 24,1 δισ. ευρώ, χάρη στα χρήματα που η Ελλάδα έβαλε στην άκρη κατά τη διάρκεια του χρηματοδοτικού προγράμματος και των δόσεων από τους Ευρωπαίους πιστωτές της. Το ποσό αναμένεται να καλύψει όλες τις κυριαρχικές ανάγκες για τους επόμενους 22 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί να αξιοποιήσει τις αγορές τον επόμενο ενάμιση χρόνο, εκτός αν πιστεύει ότι υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες για να το κάνει.
“Η Ελλάδα έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο αποθεματικό, οπότε θεωρητικά δεν θα πρέπει να βγει στις αγορές ομολόγων για περίπου δύο χρόνια, οπότε το τέλος του προγράμματος διάσωσης τη Δευτέρα δεν θα έχει αντίκτυπο στις αποδόσεις των ομολόγων”, δήλωσε ο Carsten Hesse, οικονομολόγος του Berenberg, στο CNBC. Παρ ‘όλα αυτά, προειδοποίησε ότι ενδέχεται να υπάρξουν κίνδυνοι “μόλυνσης “από άλλα γεγονότα της αγοράς που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την απόδοση ελληνικών ομολόγων την πρώτη μέρα.
Μια τέτοιου είδους μόλυνση, θα μπορούσε να έρθει από την οικονομική αναταραχή στην Τουρκία, όμως τα ελληνικά ομόλογα “δεν επηρεάστηκαν πολύ την προηγούμενη εβδομάδα” δήλωσε η Hesse. “Ευτυχώς, οι ελληνικές τράπεζες έχουν πολύ μικρή έκθεση στην Τουρκία και το εμπόριο μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας είναι επίσης μικρό. Έτσι, θεωρητικά, δεν θα πρέπει να υπάρχει αντίκτυπος (στην αγορά ομολόγων). Αντίθετα, πρόβλημα θα μπορούσε να δημιουργήσει το αυξανόμενο κύμα προσφύγων, καθώς “Εάν ένα μεγαλύτερο ποσοστό των 3,5 εκατομμυρίων Συρίων εισέλθει στην Ελλάδα λόγω μιας ενδεχόμενης μαζικής κρίσης στην Τουρκία, θα ήταν ένα μεγάλο πολιτικό πρόβλημα για την Ελλάδα και θα μπορούσε να επηρεάσει τη θέση του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα”.
Η Ελλάδα είναι ένα από τα κύρια σημεία άφιξης των συριακών προσφύγων, γεγονός που προκάλεσε πολλές αμφισβητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ΕΕ σύναψε σύμφωνο με την Τουρκία για να περιορίσει τον αριθμό των προσφύγων που διασχίζουν την Ευρώπη – κάτι που θα μπορούσε να “τιναχτεί στον αέρα” εάν η οικονομική κρίση επιδεινωθεί στην Τουρκία.
Τι δείχνει το μέλλον για την Ελλάδα;
Η σημερινή, “Είναι μια ιστορική ημέρα για την Ελλάδα και πιθανότατα θα χρησιμοποιηθεί από τον σημερινό κυβερνητικό συνασπισμό, με σκοπό τις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2019”, δήλωσε στο CNBC ο Ricardo Garcia, επικεφαλής οικονομολόγος της ευρωζώνης της UBS.
Πριν από τις γενικές εκλογές του επόμενου έτους, ο Τσίπρας θα θέλει να πουλήσει αυτή την ημέρα ως βασικό ορόσημο που κατάφερε να επιτύχει αυτός και το κόμμα του. Ο Σύριζα είναι αυτή τη στιγμή δεύτερο κόμμα πίσω από την Νέα Δημοκρατία στις δημοσκοπήσεις – θέση που θέλει διακαώς να αντιστρέψει.
“(Το τέλος της διάσωσης) θα πρέπει επίσης να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών στην Ελλάδα, καθώς και να προσελκύσει περισσότερες ξένες άμεσες επενδύσεις”, δήλωσε ο Garcia.
Μετά από μια δεκαετία οικονομικής αναταραχής και περίπου 260 δισ. ευρώ σε κεφάλαια διάσωσης, η Αθήνα φαίνεται να επιστρέφει αργά στην ανάπτυξη. Σημείωσε θετικό ρυθμό αύξησης 1,4% το 2017, σε αντίθεση με το 0,2% του προηγούμενου έτους.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η χώρα πρόκειται να αυξηθεί κατά 1,9% το 2018 και 2,3% το επόμενο έτος. Αλλά ο Garcia, όπως και άλλοι αναλυτές, προειδοποίησε ότι “υπάρχουν πολλά ακόμη πράγματα που πρέπει να γίνουν, όπως για παράδειγμα, η αύξηση της ανταγωνιστικότητας”.
“Ωστόσο, η Ελλάδα έχει ήδη κάνει μια τεράστια προσαρμογή σε ότι αφορά το δημοσιονομικό και του ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών”, πρόσθεσε. “Ωστόσο, είναι σημαντικό να διατηρηθεί η δημοσιονομική πειθαρχία και να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις”.
