Με βάση τα στοιχεία του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) 2019-2022, που μόλις δημοσιοποιήθηκε, οι επίσημες μακροοικονομικές προβλέψεις με ρυθμό ανάπτυξης 2% στην 5ετία 2018-2022 αποτυπώνουν μια κατάσταση οιονεί στασιμότητας της αναπτυξιακής δυναμικής, αναφέρει στο ΣΕΒ στο μηνιαίο δελτίο του οικονομικής δραστηριότητας.
Όπως σημειώνει, ο ρυθμός αυτός κρίνεται αναντίστοιχος της απαιτούμενης ανόρθωσης της ελληνικής οικονομίας μετά από μια 10ετία (2007-2017) απωλειών στο ΑΕΠ κατά 25%. Στο σενάριο αυτό, οι καθαρές εξαγωγές αντί να έχουν θετική και αυξανόμενη, έχουν, αντιθέτως, μηδενική συμβολή στο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας.
Αυτό είναι άκρως ανησυχητικό, σύμφωνα με τον ΣΕΒ, καθώς κατ’ αυτόν τον τρόπο η εξωστρέφεια του «νέου» παραγωγικού προτύπου της χώρας παραπέμπεται στις καλένδες. Η μεταφορά πόρων (5 π.μ. του ΑΕΠ) από την κατανάλωση στις επενδύσεις είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν πρόκειται να γίνει χωρίς τον μετασχηματισμό του παραγωγικού προτύπου προς μια εξωστρεφή οικονομία. Χωρίς την αύξηση δηλαδή εξαγωγών και την παράλληλη υποκατάσταση εισαγωγών, που αυξάνουν την παραγωγή, την απασχόληση και τα εισοδήματα.
Διαφορετικά, οι επενδύσεις αυξάνουν το κεφαλαιακό απόθεμα των χαμηλής παραγωγικότητας κλάδων των μη διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών, της παραδοσιακής, δηλαδή, παραγωγικής βάσης της οικονομίας, απορροφώντας την όποια αύξηση της ιδιωτικής αποταμίευσης (μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης), αναφέρει ο Σύνδεσμος.
Το αναπτυξιακό αυτό σενάριο είναι μεν εσωτερικά συνεπές, αλλά δεν είναι το ζητούμενο για να βγούμε οριστικά από την κρίση, προσθέτει ο ΣΕΒ.
Επιπλέον, η δημιουργία υπερμεγέθους δημοσιονομικού χώρου (με πρωτογενή πλεονάσματα μεγαλύτερα των 3,5 π.μ. του ΑΕΠ), κυρίως μέσω αύξησης φορολογικών εσόδων τα επόμενα χρόνια, που συνοδεύεται με αόριστες υποσχέσεις επιστροφών στην οικονομία, είτε μέσω μείωσης της φορολογίας είτε μέσω παροχών, παραπέμπει στο ρητό «να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω λάδι»!
Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, οι παράγοντες που συνθέτουν την αύξηση κατά 2,3% του ελληνικού ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2018 συνδέονται κυρίως με τις εξαγωγές αγαθών (+10,5%) και υπηρεσιών (+3,8%), αλλά και τις επενδύσεις. Οι επενδύσεις (μαζί με τη μεταβολή αποθεμάτων) κατέγραψαν μια μείωση κατά -12,1% (σε πάγια κατά -10,4%), που οφείλεται, όμως, σε μια τεράστια πτώση των εισαγωγών πλοίων από 1.447 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο 2017 σε 394 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο 2018 ή κατά -73%, και κατ’ επέκταση των επενδύσεων σε μεταφορικό εξοπλισμό που μειώθηκαν κατά -54,8% και των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών που μειώθηκαν κατά -2,8%.
Χωρίς αυτήν τη συγκυριακή επίπτωση από τις εισαγωγές πλοίων, εκτιμάται ότι οι επενδύσεις (μαζί με τη μεταβολή αποθεμάτων) και οι επενδύσεις σε πάγια θα είχαν αυξηθεί αντιστοίχως κατά +3,4% και +10,7%, και οι εισαγωγές κατά +3,9.
Πέραν, όμως, αυτού, οι επενδύσεις σε επιμέρους κατηγορίες αυξήθηκαν κατά +10,7% σε κατοικίες, κατά +3,9% σε λοιπές κατασκευές, κατά +18,6% σε μηχανολογικό εξοπλισμό, και, κατά +23,1% σε εξοπλισμό ΤΠΕ (Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών). Συνεπώς, σημειώνει ο ΣΕΒ, από την πλευρά των επενδύσεων η οικονομία ανακάμπτει με ταχείς ρυθμούς.
Επίσης, τονίζει ότι οι αυξήσεις των εξαγωγών αγαθών (+10,5%) και υπηρεσιών (+3,8%), συμβάλλουν κατά +2,3 π.μ. στο ρυθμό ανάπτυξης, δηλαδή κατά 100%, καθώς, εξαιρουμένων των εισαγωγών πλοίων, η συμβολή των επενδύσεων (+1,5 π.μ.) και της κατανάλωσης (-0,2 π.μ.) αντισταθμίζεται πλήρως από τη συμβολή των εισαγωγών (-1,3 π.μ.), με αποτέλεσμα ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ να ισούται με τη συμβολή των εξαγωγών (+2,3 π.μ.).
Από την πλευρά της προσφοράς, ο ΣΕΒ σημειώνει ότι η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία της οικονομίας αυξήθηκε κατά +1,8% το πρώτο τρίμηνο του 2017, με όλους τους κλάδους σε φάση ανάκαμψης, εξαιρουμένων του κλάδου Ενημέρωσης και Επικοινωνίας (-1,6%) και του κλάδου Τράπεζες και Ασφάλειες (-9,1%), που συνεχίζουν και το πρώτο τρίμηνο του 2018 την αρνητική πορεία των ετών της κρίσης. Σημειώνεται ότι ο κλάδος Ενημέρωση και Επικοινωνία περιλαμβάνει τους τομείς της Πληροφορικής, των Τηλεπικοινωνιών, της Ραδιοφωνίας-Τηλεόρασης και των Εκδόσεων, με μόνη την Πληροφορική να ανακάμπτει από το 2013 και μετά.
Η καλή πορεία των εξαγωγών συμβάλλει στην ανάκαμψη της μεταποίησης (εξαγωγές αγαθών) και του τουρισμού (εξαγωγές υπηρεσιών), με την ΑΠΑ στη μεταποίηση να αυξάνει κατά +1% και στο εμπόριο/τουρισμό/μεταφορές κατά +2,7% (δεν ανακοινώνονται αναλυτικά στοιχεία για τουρισμό). Σημειώνεται εν προκειμένω η αύξηση της ΑΠΑ στις κατασκευές (+10%), τη γεωργία (+3,9%), τους ελεύθερους επαγγελματίες (+9,1%) και τις τέχνες/διασκέδαση (+7,3%).
Συνεπώς, επισημαίνει ο Σύνδεσμος, η οικονομική δραστηριότητα επεκτείνεται ικανοποιητικά με μοχλούς ανάπτυξης τις εξαγωγές και τις επενδύσεις, αλλά με την αύξηση των εισαγωγών να περιορίζει τη διάχυση των ωφελειών στην εγχώρια παραγωγή, την απασχόληση και τα εισοδήματα, και κατ’ επέκταση την ιδιωτική κατανάλωση. Εν προκειμένω, η απασχόληση μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων αυξήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2018 σε ετήσια βάση κατά +1,7% και οι αμοιβές μισθωτών κατά +0,8%, χωρίς να γίνει δυνατή μια αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης (που μειώθηκε κατά -0,4%) λόγω γενικότερης συμπίεσης του διαθέσιμου εισοδήματος στην οικονομία, που οφείλεται και στην υπερφορολόγηση.
Το συμπέρασμα που προκύπτει αβίαστα, σύμφωνα με τον ΣΕΒ, είναι ότι η οικονομία χρειάζεται μεγαλύτερη εξωστρέφεια (μεγαλύτερες επενδύσεις και εξαγωγές, αλλά με υποκατάσταση εισαγωγών), ώστε η ανάπτυξη να διαχυθεί σε όλη την οικονομία. Όσο δεν γίνεται αυτό και όσο η πρόκληση τεχνητής ζήτησης με δημοσιονομικά ελλείμματα και εξωτερικό δανεισμό δεν είναι εφικτή, η κατανάλωση θα παραμένει καθηλωμένη, καταλήγει ο Σύνδεσμος.
