Πραξικόπημα ή συνταγματικό δικαίωμα η απόφαση του προέδρου της Ιταλίας;

Η απόφαση του Ιταλού προέδρου να μην δεχτεί τον διορισμό του Πάολο Σαβόνα για την θέση του υπουργού Οικονομικών στην υπό σχηματισμό κυβέρνηση της σύμπραξης της Λέγκας του Βορά και του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, οδήγησε στην παράδοση της εντολής σχηματισμού κυβέρνησης από τον Τζουσέπε Κόντε. 

Τα δύο κόμματα πρότειναν τον 81χρονο Πάολο Σαβόνα για την θέση του υπουργού Οικονομικών, κάτι που δεν έκανε δεκτό ο πρόεδρος της Ιταλίας, με το σκεπτικό πως ο Σαβόνα δεν είναι εκλεγμένος από τον λαό και για “προφυλάξει” τη χώρα και την παραμονή της στο ευρώ. Ο Σαβόνα είναι γνωστός στη γείτονα χώρα για τις αντιευρωπαϊκές του θέσεις και ο πρόεδρος της χώρας χρησιμοποίησε στο έπακρο το συνταγματικό του δικαίωμα να μην δεχτεί την εισήγηση των δυο κομμάτων, κάτι για το οποίο είχε προειδοποιήσει από την πρώτη στιγμή πως θα το κάνει. 

Όπως ήταν φυσικό η απόφαση του Ματταρέλα έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων τόσο στο εσωτερικό της Ιταλίας όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ γίνεται λόγος για “συνταγματικό πραξικόπημα” του προέδρου, ο οποίος διόρισε υπηρεσιακό πρωθυπουργό τον Κάρλο Κοτταρέλι προκειμένου να οδηγήσει την χώρα σε νέες εκλογές. 

Τα δύο κόμματα που υπερψηφίστηκαν από τον Ιταλικό λαό υποστηρίζουν πως αν και ο πρόεδρος έχει συνταγματικό δικαίωμα να δεχτεί ή να απορρίψει την πρόταση τους, ο τρόπος με τον οποίο έγινε αποτελεί κατάφωρη καταπάτηση των συνταγματικών δικαιωμάτων, ενώ στο εσωτερικό των κομμάτων υπάρχουν ακόμα και σκέψεις για παραπομπή του προέδρου στη δικαιοσύνη με την κατηγορία της Εσχάτης Προδοσίας. 

Τόσο στο εσωτερικό της Ιταλίας, όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη γίνεται λόγος για “ωμή παρέμβαση” της Ευρώπης (και δη της Γερμανίας) στα εσωτερικά της χώρας και οι φωνές για πραξικόπημα ολοένα και πληθαίνουν.  Από την άλλη υπάρχουν οι αντίθετες φωνές οι οποίες υποστηρίζουν πως ο ρόλος του προέδρου δεν είναι διακοσμητικός και πως το σύνταγμα του δίνει το δικαίωμα να αρνηθεί τον διορισμό ενός υποψηφίου. 

Αυτοί που τάσσονται υπέρ του Ιταλού προέδρου, κάνουν λόγο για την απόρριψη μόνο του του Σαβόνα και όχι του συνόλου της νέας προτεινόμενης κυβέρνησης και υποστηρίζουν πως τα δύο κόμματα βρήκαν δικαιολογία να αποφύγουν την “βραστή πατάτα” της διακυβέρνησης, κερδίζοντας ταυτόχρονα τις εντυπώσεις στον σκληρό πυρήνα των οπαδών τους. 

Από την άλλη, οι πολέμιοι της απόφασης του πρόεδρου, υποστηρίζουν πως από την στιγμή που τα δύο κόμματα επιλέχτηκαν από τον λαό βάση συγκεκριμένων προγραμμάτων, δεν είναι δουλειά του προέδρου να αποφασίζει (με την προτροπή των Ευρωπαίων) αν τελικά θα ακολουθήσουν το πρόγραμμα τους με όποιες συνέπειες αυτό συνεπάγεται. 

Η συζήτηση στην Ιταλία και την Ιταλία, ανοίγει μια δεύτερη μεγάλη θεωρητική συζήτηση. ‘Εχει ο πρόεδρος το δικαίωμα να “προστατεύσει” το λαό από τα “λάθη” του; Ποιος είναι αυτός που αποφασίζει πότε ένας λαός έχει κάνει λάθος, έχει παρασυρθεί ή έχει αποφασίσει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του; 

Αν ο Ιταλικός λαός έχει αποφασίσει να έρθει σε ρήξη με την Ευρώπη, με όποιες συνέπειες μπορεί να έχει αυτό, έχει δικαίωμα ο πρόεδρος της χώρας να “συγκρατήσει” αυτή την απόφαση; Μέχρι που φτάνει αυτό το συνταγματικό δικαίωμα; Μπορεί ο πρόεδρος να κοιτάξει το “γενικότερο καλό” παραμερίζοντας τις ίσως εν θερμώ αποφάσεις του εκλογικού σώματος;

Ή θα πρέπει να να αφήνεται ένας λαός να αντιμετωπίζει τις συνέπειες των αποφάσεων του, ανεξάρτητα από το όποιο κόστος (αν υπάρχει κόστος;)

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ