Ένα άτυπο υπόμνημα που περιγράφει τόσο την σημερινή κατάσταση και τις παθογένειες στην εγχώρια αγορά υγραερίου κίνησης, όσο και πρακτικές συμβουλές για τον καταναλωτή, έδωσαν στη δημοσιότητα ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής και διανομής υγραερίου κίνησης στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με το υπόμνημα, «στην αγορά του υγραερίου κίνησης εμφανίζεται τελευταία έντονη παραβατικότητα, σε συνδυασμό με υψηλό βαθμό ατιμωρησίας.
Το εκτιμώμενο ύψος της φοροδιαφυγής από το λαθρεμπόριο υγραερίου κίνησης εκτιμάται πως ξεπερνάει τα 14 εκατ. ευρώ ετησίως.
Κλοπή στις αντλίες (εκτιμάται ότι μεγάλο μέρος των πρατηρίων παρεμβαίνουν στις αντλίες με διαφόρους τρόπους).
Βρίσκεται σε έξαρση νοθεία του υγραερίου κίνησης με υγραέριο χαμηλότερης φορολογίας (εκτιμάται ότι πάνω από το 10% του υγραερίου κίνησης που πωλείται στην Ελλάδα προέρχεται από παράνομη διακίνηση). Κάθε λίτρο υγραερίου θέρμανσης κοστίζει περίπου 0,15 ευρώ φθηνότερα από ένα λίτρο υγραερίου κίνησης. Είναι εύκολα αντιληπτό ότι το οικονομικό κίνητρο για παραβατική συμπεριφορά μέρους των πρατηρίων είναι ισχυρότατο.
2. Παρούσα κατάσταση
Απουσία Ελέγχου – Ελλιπής εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας
Το υγραέριο κινητήρων δεν υπόκειται στο σύστημα εισροών/εκροών και ο ετήσιος προγραμματισμένος έλεγχος που πραγματοποιείται από τα τελωνεία δίνει άφθονο χρόνο στους παραβάτες του νόμου να «τακτοποιήσουν» τα χαρτιά τους, ώστε να φαίνονται καθόλα νόμιμοι. Πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση (ΦΕΚ 2100 Β 7/7/2016) μάλιστα απαλλάσσει τα τελωνεία από τον ετήσιο έλεγχο, ο οποίος εφεξής θα γίνεται κάθε τρία χρόνια (!!!) με ανεξέλεγκτες συνέπειες
Έλλειψη πόρων, μέσων, ανθρώπινου δυναμικού στους ελεγκτικούς μηχανισμούς (πχ. Τελωνεία, Μετρολογία, Γενική Γραμματεία Εμπορίου, ΚΕΔΑΚ κλπ)
Έλλειψη καταρτισμένων στο αντικείμενο ελεγκτών
Σκανδαλώδης καθυστέρηση στη διαδικασία επιβολής προστίμων/κυρώσεων. Ελάχιστες υποθέσεις κλοπής και λαθρεμπορίου καταλήγουν σε τιμωρία. Ακόμα πιο λίγες καταλήγουν σε ουσιαστικές ποινές που θα απέτρεπαν την επανάληψη τέτοιων φαινομένων
Συγκεκριμένοι τύποι αντλιών επιδέχονται εύκολα παρεμβάσεις
Σύγχρονοι μέθοδοι κλοπής με χρήση εξελιγμένων ηλεκτρονικών συστημάτων
3. Φθηνά πρατήρια
ΠΡΟΣΟΧΗ στα φθηνά πρατήρια – δεν είναι πάντοτε η καλύτερη επιλογή για τον καταναλωτή.
Υπάρχουν περιοχές στην Αττική που η λιανική τιμή του υγραερίου κίνησης είναι τόσο φθηνή, που δεν δικαιολογεί ούτε το περιθώριο της εταιρείας εμπορίας, ούτε το περιθώριο του πρατηριούχου, ούτε καν το μεταφορικό κόστος για να μεταφερθεί το υγραέριο στα πρατήρια αυτά.
4. Συνέπειες
– Για τον καταναλωτή:
Όπου υπάρχουν «πειραγμένες» αντλίες, ο καταναλωτής μπορεί να παραλαμβάνει μέχρι και -10% από την ποσότητα που πλήρωσε
– Για το κράτος:
Λαθρεμπόριο: Απώλεια εσόδων εκτιμάται πάνω από 14 εκατ. τον χρόνο από διαφυγόντες φόρους και δασμούς
– Για τον κλάδο:
Αθέμιτος ανταγωνισμός – πλουτισμός των παρανόμων
Βάλλονται οικονομικά οι σωστοί επαγγελματίες του κλάδου – Ανεργία
– Για την κοινωνία:
Εγκληματικότητα / Διαφθορά
Μαύρο χρήμα
5. Λύσεις
Αυτόματη έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης και για τις αντλίες υγραερίου (όπως ισχύει και στα υγρά καύσιμα)
Άμεση ένταξη του υγραερίου κινητήρων στο σύστημα εισροών/εκροών
Απαγόρευση συμφόρτωσης υγραερίου κίνησης με υγραέριο θέρμανσης στο ίδιο βυτιοφόρο όχημα
Ξεκάθαρη σήμανση και διαχωρισμός των βυτιοφόρων υγραερίου ανάλογα με το προϊόν που μεταφέρουν
Ενεργοποίηση ελεγκτικών μηχανισμών σε ένα κλάδο που γνώρισε μεγάλη και απότομη αύξηση τα τελευταία χρόνια
Αφαίρεση άδειας λειτουργίας από τα πρατήρια στα οποία διαπιστώνεται «παρέμβαση» (π.χ. με ηλεκτρονικούς μηχανισμούς) στη λειτουργία των αντλιών ή αποδεικνύεται ότι εφοδιάζονται με υγραέριο θέρμανσης αντί για κίνησης
Αυστηρές ποινές για τις εταιρείες εμπορίας υγραερίου και μεταφορείς που αποδεικνύεται ότι εφοδιάζουν τα πρατήρια με υγραέριο θέρμανσης αντί για κίνησης
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ!!!
6. Συμβουλές προς τους καταναλωτές
– Αποδείξεις – Να ζητάτε πάντα απόδειξη
– Συχνός έλεγχος της μέσης κατανάλωσης ανά χλμ. – Έλεγχος πόσων χιλιομέτρων διανύσατε με ένα γέμισμα
– Να μην αλλάζετε πολλά πρατήρια, ώστε να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης.
– Επιλογή πρατηρίων που έχουν αξιόπιστα σήματα, καθώς και συστήματα έλεγχου ποιότητας και ποσότητας».
