του Αιμίλιου ΠΕΡΔΙΚΑΡΗ
Ο λαός μίλησε. Η χώρα έχει κυβέρνηση – την ίδια που επέλεξε τον Ιανουάριο. Μια ψύχραιμη αποτύπωση του αποτελέσματος επιτρέπει λοιπόν κάποια βασικά συμπεράσματα. Πριν από αυτά, απαραίτητη είναι η υποσημείωση ότι το κλίμα της κοινωνίας εξ αρχής έδειχνε επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά με πολύ μικρότερο εύρος από αυτό που καταγράφηκε τελικώς στην κάλπη.
Έτσι:
1. Το αποτέλεσμα δεν συνιστά πολιτική κυριαρχία του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά προσωπική κυριαρχία του Αλέξη Τσίπρα. Έπαιξε έξυπνα το χαρτί της “δεύτερης ευκαιρίας”, δεν πρόλαβε να φθαρεί και διαθέτει την έξωθεν καλή μαρτυρία (είναι το “καλό παιδί” στα μάτια των ψηφοφόρων) και κυρίως – όπως και στο δημοψήφισμα – όσο έβγαζε την εικόνα του προς τα έξω, με συνεντεύξεις, συγκεντρώσεις και δηλώσεις, κέρδιζε. Εξ ου και κατάφερε να διεμβολίσει τους πολιτικούς χώρους, δεξιά και αριστερά, αφού η συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τον Ιανουάριο δεν ξεπέρασε το 75%, ωστόσο ο Τσίπρας μάζεψε νέους ψηφοφόρους από όλους τους πολιτικούς χώρους.
2. Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν είναι το καλύτερο σενάριο, ακόμα και για τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι πολύ πιθανό γρήγορα να αρχίσουν πάλι τα μπρος-πίσω του πρώτου επταμήνου, ενώ η κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 155 βουλευτών δεν είναι δα και άνετη. Χρειάζεται πραγματική διάθεση για τήρηση της συμφωνίας, χρειάζεται να μείνουν στην άκρη ξανά προεκλογικές υποσχέσεις και λόγω των δεινών που περιλαμβάνει το τρίτο Μνημόνιο, αμφίβολο είναι πόσοι βουλευτές της συγκυβέρνησης έχουν τη διάθεση να βάλουν την υπογραφή τους σ’ αυτά τα σκληρά μέτρα…
3. Η Νέα Δημοκρατία φαινομενικά δεν είναι χαμένη. Παρέμεινε, όμως, περιχαρακωμένη σε ένα συγκεκριμένο ακροατήριο: τους νεοδημοκράτες των προηγούμενων δεκαετιών. Παρά τις φιλόδοξες δηλώσεις στελεχών της, δεν “άνοιξε” στο Κέντρο. Δεν μπορούσε ένας κεντρώος να επιλέξει εύκολα τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές του. Και όσο δεν αντιλαμβάνεται η Ν.Δ. ως πολιτικός χώρος αυτό που φαίνεται να έχει αντιληφθεί ο Τσίπρας για τη μετεξέλιξη της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς και ήδη αυτός μεθοδεύει, τόσο τα πράγματα θα δυσκολεύουν.
4. Το ΠΑΣΟΚ είναι ζωντανό ως πολιτικός οργανισμός. Χρειάζεται όμως να βρει γρήγορα τον τρόπο για να μην γίνει παρακολούθημα του ΣΥΡΙΖΑ στο νέο πολιτικό χάρτη που δημιουργείται. Ίσως πρέπει να αναζητήσει συνέργειες με το Ποτάμι, εφόσον και αυτό ξεκαθαρίσει ιδεολογικά και στελεχιακά, γιατί πληρώνει τη λογική του “πολιτικού σούπερ μάρκετ” και της αρχηγοκεντρικής λογικής του.
5. Η ψήφος στη Χρυσή Αυγή και την Ένωση Κεντρώων δεν δείχνει de facto ότι οι Έλληνες είναι φασίστες και χαβαλετζήδες – πλην μιας μειοψηφίας που όντως είναι, αλλά η ψήφος της στη δημοκρατία έχει την ίδια δύναμη με των υπολοίπων. Δείχνει, όμως, ότι η γελοιοποίηση της πολιτικής και των πολιτικών και η λογική των άκρων, ως απάντηση στην κρίση και τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, ήλθαν για να μείνουν. Και αυτό είναι το πιο επικίνδυνο.
6. Η τρομακτική αποχή (43,5%) δεν εκπλήσσει, από τη στιγμή που πλασάρεται ως νέο trend. Συνήθως μάλιστα, αυτοί που δεν πάνε να ψηφίσουν είναι αυτοί που τα “χώνουν” περισσότερο στο πολιτικό σύστημα. Ναι, σ’ αυτό που αρνούνται να συμμετάσχουν με την ψήφο τους, κάθονται στον καναπέ τους ως παρατηρητές και “πετροβολούν” αλύπητα…
7. Η αποτυχία της Λαϊκής Ενότητας να μπει στη Βουλή κατ’ εμέ ήταν δεδομένη. Το παραμύθι της δραχμής και του “εναλλακτικού δρόμου” – τον οποίο δεν περιέγραψε ποτέ ούτε ο ίδιος ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και οι σύντροφοί του – τελείωσε. Πότε; Όταν πριν ακόμα το δημοψήφισμα έκλεισαν οι τράπεζες και οι καταθέσεις έμειναν “κλειδωμένες” σ’ αυτές, υπό το φόβο όχι απλώς κουρέματος, αλλά εξαΰλωσης. Με απλά λόγια, η ΛΑΕ ήταν ένα πολιτικό εγχείρημα χωρίς ηγέτη, χωρίς στόχο και χωρίς αφήγημα. Ίσως, όμως, να είχε μπει οριακά στη Βουλή, εάν δεν είχε στις τάξεις της πρόσωπα που απωθούν (βλ. Ζωή Κωνσταντοπούλου).
8. Μεγάλος νικητής των εκλογών είναι και ο Πάνος Καμμένος. Το ξέσπασμά του κατά των δημοσκόπων είχε βάση, αφού ουδείς προέβλεπε – για δεύτερη φορά, όπως και το Γενάρη – ότι οι ΑΝΕΛ θα είναι στη Βουλή και όμως βρέθηκαν στην κυβέρνηση. Από εκεί και πέρα, όμως, καλό θα είναι να συγκρατήσει τον… ενθουσιασμό του και ο κ. Τσίπρας να κατανοήσει ότι από τις ρεβανσιστικές λογικές ουδείς κέρδισε.
9. Μια κουβέντα τέλος για τους δημοσκόπους. Ευθύνες έχουν, αναμφισβήτητα. Ότι υπάρχει μεθοδολογικό και ουσιαστικό πρόβλημα στις έρευνές τους και κάτι πάει λάθος είναι δεδομένο. Ευθύνες όμως υπάρχουν και σ’ εμάς. Που θεωρείται “μαγκιά” να τους ξεγελάσουμε στις έρευνες που κάνουν, λέγοντάς τους συνειδητά ψέματα και μετά τούς κουνάμε το δάχτυλο. Ευθύνες ανάλογες υπάρχουν στους πολιτικούς, οι οποίοι ανήγαγαν τις δημοσκοπήσεις σε βασικό εργαλείο της (κενής περιεχομένου) πολιτικής ανάλυσής τους, χωρίς να έχουν ξεφυλλίσει ένα βιβλίο θεωρίας της Αμερικανικής Πολιτικής Επικοινωνίας. Και τέλος, ευθύνες υπάρχουν και στους δημοσιογράφους, οι οποίοι επίσης ακολουθούμε τις δημοσκοπήσεις τυφλά και μιλούσαμε όλες αυτές τις μέρες για ντέρμπι, πλήττοντας τελικά τη δική μας αξιοπιστία απέναντι στην κοινωνία, η οποία διψά για αίμα στην αρένα.
