Ο φόβος του κορωνοϊού κράτησε μεγάλο μέρος των Ευρωπαίων ταξιδιωτών στις χώρες τους, με αποτέλεσμα πολλές χώρες οι οποίες στηρίζονται στα έσοδα του καλοκαιριού να αντιμετωπίσουν μια από τις χειρότερες σεζόν της ιστορίας τους.
Αυτό αποτέλεσε πρόκληση για ορισμένες χώρες που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό, ενώ σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, ο τουριστικός τομέας δημιουργεί έως και ένα τέταρτο του ΑΕΠ και των θέσεων εργασίας.
Η πλειοψηφία των πολιτών των τεσσάρων πιο πυκνοκατοικημένων χωρών της Ευρώπης (Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία), αποφάσισε να μην ταξιδέψει πουθενά φέτος το καλοκαίρι, όπως έδειξε μια έρευνα του Euronews στα μέσα Ιουλίου. Πριν την πανδημία, μόλις ένας στους τρεις πολίτες αυτών των χωρών δήλωνε ότι δεν έχει σκοπό να ταξιδέψει στο εξωτερικό.
Το πλήγμα στις αερομεταφορές
Οι αεροπορικές εταιρείες ήταν από τις πρώτες που “χτυπήθηκαν” από τον νέο κορωνοϊό, καθώς ο φόβος της μετάδοσης αλλά και το παγκόσμιο lockdown “προσγείωσε” δεκάδες χιλιάδες αεροπλάνα σε όλο τον πλανήτη, οδηγώντας με την σειρά του σε τεράστια πτώση την τιμή του πετρελαίου. Από την μέρα που ανακοινώθηκε η άρση του lockdown, όλοι ανέμεναν την ανάκαμψη των αεροπορικών ταξιδιών τα οποία με την σειρά τους θα έδειχναν και ανάκαμψη του τουρισμού.
Η πραγματικότητα όμως ήταν διαφορετική.
Στις αρχές Αυγούστου, ο αριθμός των επιβατών (69% χαμηλότερος από το αντίστοιχο διάστημα του 2019) ανέκαμπτε με πιο αργό ρυθμό από τον αριθμό των πτήσεων (μειωμένος κατά 55% σε σχέση με το 2019), ενώ όσο προχωρούσε ο μήνας ο αριθμός των πτήσεων σταθεροποιήθηκε.
Το “κλείδωμα” των ΗΠΑ οδήγησε σε 14% λιγότερες πτήσεις τον Αύγουστο, ενώ από την αρχή της χρονιάς η πτώση κυμαίνεται στο 35%.
Ισπανική υποχώρηση
Η τουριστική αγορά της Ισπανίας είναι η ισχυρότερη και μεγαλύτερη της Ευρώπης και μια από τις μεγαλύτερες σε όλο τον κόσμο. Σε σχέση με τα νούμερα του προηγούμενου χρόνου, η πτώση στις αφίξεις της Ισπανίας ήταν συντριπτική. Από 8,8 εκατ. τουρίστες μόνο τον Ιούνιο του 2019, το 2020 η Ισπανία υποδέχτηκε μόλις 200.000 επισκέπτες, καθώς πολλές Ευρωπαϊκές χώρες προέτρεψαν τους πολίτες τους να αποφύγουν τη χώρα, η οποία κατά την διάρκεια της πανδημίας ήταν μια από αυτές που χτυπήθηκαν περισσότερο.
Από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Ιούνιο, η Ισπανία είδε αφίξεις και έσοδα να υποχωρούν κατά 72% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Ελληνική τραγωδία
Η Ισπανία δεν ήταν η μόνη χώρα που είδε τον τουρισμό να δέχεται ισχυρό χτύπημα, καθώς αντίστοιχη εικόνα είχαν και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, ανεξάρτητα από το αν αποτελούν τουριστικό προορισμό ή όχι.
Ακόμα και σε χώρες όπως η Σουηδία και η Δανία, η πτώση των κρατήσεων έφτασε τον Μάιο το 60%, ενώ οι χώρες του νότου όπως η Μάλτα, η Κροατία και φυσικά η Ελλάδα, είδαν τις μεγαλύτερες πτώσεις. Τα νούμερα των διανυκτερεύσεων είναι “αποκαρδιωτικά” ειδικά για τον Μάιο, ο οποίος ήταν κλειστός σε όλες σχεδόν τις χώρες, αν και αποτελεί την έναρξη της θερινής περιόδου.
Η χώρα μας τον Μάιο είχε πτώση κρατήσεων που έφτασε το 99,5%, ενώ τα άδεια κρεβάτια στα ξενοδοχεία έφτασαν το 74% σε σχέση με τα αντίστοιχα νούμερα του 2019.
Το 2019, το 32% των κρατήσεων έγιναν Ιούλιο και Αύγουστο, όμως αυτό είναι η γενική εικόνα. Πολλές χώρες στηρίζονται περισσότερο στους δύο αυτούς καλοκαιρινούς μήνες, όπως φαίνεται από τις κρατήσεις της Μάλτας (23% για το διάστημα Ιουλίου-Αυγούστου) σε σχέση με αυτές της Κροατίας (58%).
Το μέγεθος μετράει
Αντίστοιχα παραπλανητικός είναι ο μέσος όρος των εσόδων που αντιπροσωπεύει ο τουρισμός στο ΑΕΠ της Ευρώπης, ο οποίος για το σύνολο της ΕΕ το 2019 ήταν στο 9,5%. Ενδεικτικά, ο τουρισμός αντιπροσωπεύει το σχεδόν το 20% του ΑΕΠ της Ελλάδας, το 25% του ΑΕΠ της Κροατίας αλλά μόλις το 5% του ΑΕΠ των Βέλγιο, Ιρλανδίας και Πολωνίας.
Οι μισές σχεδόν χώρες της ΕΕ, έχουν μικρότερη εξάρτηση από τον τουρισμό σε σχέση με ότι συνέβαινε πριν από 25 χρόνια, ενώ αντίθετα άλλες έχουν πολλαπλασιάσει το μερίδιο που αντιπροσωπεύει ο τουρισμός στο εθνικό προϊόν. Ενδεικτικά, Ουγγαρία και Κύπρος έχουν μειώσει την εξάρτηση τους από τον τουρισμό κατά 36% και 35% αντίστοιχα, ενώ στην άλλη πλευρά του τόξου, Η Ελλάδα έχει αυξήσει τα τουριστικά της έσοδα κατά 77% τα τελευταία χρόνια, η Κροατία 90%, ενώ “πρωταθλήτρια” της αύξησης είναι η Λετονία με αύξηση συμμετοχής στο ΑΕΠ κατά 110% τα τελευταία 25 χρόνια.
Ο τουρισμός φέρνει θέσεις εργασίας
Εκτός από έσοδα των κρατών, ο τουρισμός έχει μεγάλη συμμετοχή στις θέσεις εργασίας, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα.
Υπολογίζεται ότι το 2019, ο τουρισμός δημιούργησε το 11,2% των θέσεων εργασίας στην ΕΕ, ενώ φυσικά η διαφοροποίηση είναι μεγάλη από χώρα σε χώρα. Στην Κροατία ο τουρισμός είναι “υπεύθυνος” για το 25% όλων των θέσεων εργασίας της χώρας, ενώ αντίθετα στο Βέλγιο δεν ξεπερνάει το 5%.
Στη χώρα μας ο τουρισμός αντιστοιχεί στο 21,7% των θέσεων εργασίας, στην Πορτογαλία στο 18,6% στην Ισπανία στο 14,6%, Ιταλία 14,9%. Στον βορά, ο τουρισμός δημιουργεί λιγότερες θέσεις εργασίας, με 9,8% στην Σουηδία, 8,1% στην Φινλανδία και 6,9% στην Δανία.
