Φόβοι για παρατεταμένο ράλι ανατιμήσεων στα υλικά οικοδομής

Έντονες ανησυχίες προκαλούν οι συνεχείς αυξήσεις του κόστους προϊόντων και πρώτων υλών για οικοδομικές εργασίες, επισκευές και κατασκευές κτιρίων.

Πολλαπλούς κινδύνους διατρέχει η ελληνική οικονομία από τις παρατεταμένες ανατιμήσεις στα οικοδομικά υλικά που προκαλεί εδώ και επτά μήνες η αναζωπύρωση παγκοσμίως του πληθωρισμού και ενώ είναι εξαιρετικά επίφοβο να εκτιναχθεί σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Οι ολοένα και ταχύτερες ανατιμήσεις των οικοδομικών υλικών, οι οποίες έρχονται σε μια περίοδο κατά την οποία ο μεν κλάδος των κατασκευών βρίσκεται σε ανοδική πορεία, ο δε επισκευαστικός βρίσκεται σε εποχική άνοδο εν αναμονή ενάρξεως μιας τουριστικής περιόδου που οι περισσότεροι ευελπιστούν ότι θα είναι κατά πολύ καλύτερη της περσινής εν αναμονή και της λήξης της πανδημίας κορωνοϊού με υποβάθμισή της σε ενδημική νόσο, συνεπάγεται τον κίνδυνο να ατονίσει η οικοδομική δραστηριότητα. Και τούτο συμβαίνει διότι εάν συνεχιστεί το παρατεταμένο (ήδη μετρά 7 μήνες) κύμα του πληθωρισμού παγκοσμίως, είναι πολύ πιθανό να επιβραδυνθεί ο ρυθμός ανόδου της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, τουλάχιστον ωσότου να σταματήσουν οι πιέσεις πάνω τις τιμές των οικοδομικών υλικών.

Την ώρα που στην Ουκρανία διεξάγονταν μάχες και οι επιπτώσεις του πολέμου στη πραγματική οικονομία και ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με την αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων δεν είχαν ακόμη καταγραφεί και επισήμως, η Ελληνική Στατιστική Αρχή δημοσιοποιούσε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία μία σειρά υλικών που χρησιμοποιούνται στις κατασκευές κατέγραφαν τον Ιανουάριο διψήφια ποσοστά ανατιμήσεων σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Τέτοιες κατηγορίες υλικών ήταν η ηλεκτρική ενέργεια η οποία σε ετήσια βάση κατέγραψε άνοδο των τιμών κατά 56,7%, το ντίζελ με 26,3%, ο σίδηρος οπλισμού κατά 17,4%, οι χάλκινοι αγωγοί κατά 14,3%, οι χάλκινοι σωλήνες κατά 12,5% και τα τούβλα κατά 10,4%.

Οι προβλέψεις δεν είναι αισιόδοξες καθώς όχι μόνο δεν προβλέπεται εξομάλυνση, αλλά επιπροσθέτως πολλοί φοβούνται ράλι ανατιμήσεων, όπως για παράδειγμα στον χαλκό, πρώτη ύλη για σωλήνες και αγωγούς, καθώς χρησιμοποιείται ευρέως στις σωληνώσεις των υδραυλικών δικτύων όπως δίκτυα ύδρευσης, εγκαταστάσεις φυσικού αερίου και συστήματα θέρμανσης και σε οικιακούς και επαγγελματικούς χώρους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλοι οίκοι όπως είναι η Goldman Sachs, η BlackRock, η Citigroup και Bank of America προβλέπουν πως ο χαλκός θα ανακάμψει στο ιστορικό υψηλό των 10.000 ΜΕ 11.000 δολαρίων ο τόνος. Προ το παρόν, η τιμή του έχει διπλασιαστεί σε σύγκριση με τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα που είχε σημειώσει τον περσινό Μάρτιο και βρίσκεται σε επίπεδα των 9.900 δολαρίων ο τόνος. Η άνοδος αυτή οφείλεται εν πολλοίς και στην βεβαιότητα πολλών επενδυτών ότι θα σημειωθεί έκρηξη της ζήτησης καθώς οι οικονομίες ανακάμπτουν από την πανδημία.

Στο μεταξύ, με αφορμή το Ουκρανικό, οι τιμές του αλουμινίου σκαρφάλωσαν σε υψηλό δεκαετίας αγγίζοντας τα 3.449 δολάρια ο τόνος. Ανάλογες είναι οι προβλέψεις και για τα περισσότερα υλικά. Ειδικά δε σε ό,τι αφορά το πετρέλαιο, ο ΟΠΕΚ+ προχώρησε σε αναθεώρηση επί τα χείρω των προβλέψεών του αναφορικά με το φετινό πλεόνασμα και με βάση τις νέες εκτιμήσεις, αυτό αναμένεται να διαμορφωθεί στο 1,1 εκατ. βαρέλια την ημέρα χαμηλότερα κατά 200.000 σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη.

Το αποτέλεσμα των εξελίξεων πριν ακόμη την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ήταν όχι μόνο να αυξηθεί ο συνολικά το κόστος κατασκευής για 13ο συνεχή μήνα, αλλά και να εμφανίσει του Ιανουάριο ο γενικός δείκτης που καταρτίζει η ΕΛΣΤΑΤ (ο Γενικός Δείκτης Τιμών Υλικών Κατασκευής Νέων Κτηρίων Κατοικιών) σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Ιανουαρίου 2021 την ταχύτερη άνοδο αυτού του διαστήματος (+7,3%) με την σχετική ταχύτητα να βαίνει επιταχυνόμενη (0,3% τον Ιανουάριο του 2021, 0,7% τον Φεβρουάριο, 1,3% τον Μάρτιο, 2,0% τον Απρίλιο, 3,0% τον Μάιο, 3,7% τον Ιούνιο, 4,1 τον Ιούλιο, 4,6 τον Αύγουστο, 5,1 τον Σεπτέμβριο, 6,3 τον Οκτώβριο, 7,1% τον Νοέμβριο, 7,1% τον Δεκέμβριο και 7,3% τον Ιανουάριο του 2022).

Πέραν όμως του χώρου της οικοδομής (κατοικίες, γραφεία, καταστήματα κλπ) ή του τουρισμού σε ό,τι έχει να κάνει κατά βάση με τις επισκευές οι οποίες -μικρές ή μεγάλες- κατά κανόνα πραγματοποιούνται κάθε χρόνο, πλήττονται και τα δημόσια ταμεία. Όχι μόνο στο φορολογικό σκέλος, αλλά και σε εκείνο των δαπανών. Αυτό συμβαίνει διότι ταυτόχρονα αυξάνεται και το κόστος κατασκευής όλων των κατηγοριών των δημοσίων έργων, κάτι που αυτομάτως μεταφράζεται και σε πρόσθετη δημοσιονομική επιβάρυνση, ακόμη και σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι κατασκευαστικές εταιρείες καταφέρνουν στις διαπραγματεύσεις με τα συναρμόδια υπουργεία αναπροσαρμογή του προϋπολογισμού των έργων και την ενσωμάτωση του αυξημένου κόστους των οικοδομικών υλικών.

Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι ο δείκτης των οικοδομικών υλικών ο οποίος και επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό το τελικό κόστος των κατασκευών, κατέγραψε τον Ιανουάριο, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Ιανουαρίου 2021, αύξηση 7,3%, έναντι αύξησης 0,3% που σημειώθηκε πέρυσι. Σε μηνιαία βάση, δηλαδή, σε σύγκριση με τον δείκτη του Δεκεμβρίου 2021, παρουσίασε αύξηση 0,8%, έναντι αύξησης 0,7% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων μηνών των ετών 2021 και 2020. Όσον αφορά δε τον μέσο δείκτη του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2021 – Ιανουαρίου 2022, αυτός σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2020 – Ιανουαρίου 2021, παρουσίασε αύξηση 4,3%, έναντι μείωσης 0,3% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων προηγούμενων δωδεκάμηνων.

Από την ανάλυση των ετήσιων μεταβολών, που κατέγραψε σε σύγκριση με τον Ιανουάριο 2021 ο Γενικός Δείκτης Τιμών Υλικών Κατασκευής Νέων Κτηρίων Κατοικιών τον Ιανουάριο 2022, οι κυριότερες ανατιμήσεις καταγράφηκαν στις εξής κατηγορίες υλικών:

  • Ηλεκτρική ενέργεια 56,7%
  • Πετρέλαιο κίνησης (Diesel) 26,3%
  • Σίδηρος οπλισμού 17,4%
  • Αγωγοί χάλκινοι 14,3%
  • Σωλήνες χαλκού 12,5%
  • Τούβλα 10,4%
  • Θερμαντικά σώματα 8,%1
  • Πλαστικοί σωλήνες 8,1%
  • Σωλήνες πλαστικοί, συνθετικοί, ινοτσιμέντου 6,6%
  • Παρκέτα 6,2%
  • Υαλοπίνακες ασφαλείας 5,9%
  • Εντοιχισμένα ντουλάπια 5,5%
  • Ξυλεία οικοδομών 5,3%
  • Κουφώματα αλουμινίου 4,7%
  • Έτοιμο σκυρόδεμα 4,1%
  • Πόρτες εσωτερικές 4,1%
  • Πλαστικό, ακρυλικό, νερού 3,5%
  • Παράθυρα ξύλινα 3,3%
  • Τσιμέντο 3,2%
  • Μαρμαρόπλακες 3,0 %