«Έκρηξη» τραπεζικών καταθέσεων στη διάρκεια της πανδημίας
Τι σηματοδοτεί για την ελληνική οικονομία το τεράστιο απόθεμα ύψους 25,5 δισ. ευρώ του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.
Ένα τεράστιο επενδυτικό και καταναλωτικό απόθεμα ύψους 25,5 δισ. ευρώ σχηματίστηκε σε 14 μήνες της πανδημίας σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) για το οποίο υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες αλλά και ερωτηματικά πως και με ποιες διαδικασίες θα διοχετευτεί στην ελληνική οικονομία.
Πρόκειται για την άνοδο των καταθέσεων, επιχειρήσεων και νοικοκυριών από τον Μάρτιο του 2020, πρώτος μήνας της καραντίνας και των lockdown, έως και τον Απρίλιο του 2021, η οποία ξεπέρασε τα 25 δισ. ευρώ, ποσό εντυπωσιακό.
Ένα μέρος του συγκεκριμένου ποσού, σαφώς χάθηκε από την κατανάλωση, αλλά σήμερα είναι υπαρκτό, έχει ενισχύσει τα διαθέσιμα των τραπεζών, μπορεί να υποστηρίξει τις επενδυτικές προοπτικές της χώρας και να ενισχύσει σταδιακά την κατανάλωση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το υπόλοιπο των καταθέσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών τον περασμένο Απρίλιο, διαμορφώθηκε σε 167,75 δισ. ευρώ, έναντι 142,24 δισ. ευρώ, που ήταν στο τέλος του Φεβρουαρίου του 2020.
Πρόκειται για μια αύξηση της τάξης των 25,51 δισ. ευρώ, η οποία είναι εξηγήσιμη, αλλά σε κάθε περίπτωση συνιστά ένα τεράστιο ατού, για την οικονομία, στην προσπάθεια που κάνει για την έξοδο από την κρίση και την επάνοδο στην κανονικότητα.
Από τα αναλυτικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, προκύπτει πως οι καταθέσεις των νοικοκυριών τον Περασμένο Απρίλιο σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2020 αυξήθηκαν κατά 13,71 δισ. ευρώ και το υπόλοιπό τους διαμορφώθηκε σε 130 δισ. ευρώ, από συνολικά 116,29 δισ. ευρώ, που ήταν τον Φεβρουάριο του 2020.
Οι καταθέσεις των επιχειρήσεων αυξήθηκαν τον Απρίλιο του 2021 σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2020 κατά 11,8 δισ. ευρώ και το υπόλοιπό τους διαμορφώθηκε σε 37,76 δισ. ευρώ, από 25,96 δισ. ευρώ, που ήταν τον Φεβρουάριο του 2020.
Πώς εξηγείται η έκρηξη των καταθέσεων
Η εκρηκτική άνοδος των τραπεζικών καταθέσεων είναι μια από τις θετικές... παρενέργειες της πανδημίας του κορωνοϊού. Σε ότι αφορά στα νοικοκυριά, οι καταθέσεις τους αυξήθηκαν, καθώς περιόρισαν δραστικά λόγω των περιορισμών, των κλειστών καταστημάτων και της αβεβαιότητας, μιας σειράς καταναλωτικών δαπανών.
Ειδικότερα περιόρισαν αισθητά αγορές ενδυμάτων και υποδημάτων, τις μετακινήσεις λόγω των απαγορεύσεων, με αποτέλεσμα να μειωθούν δραστικά τα έξοδα για καύσιμα, διόδια κ.λπ. όπως επίσης κόπηκαν οι επισκέψεις σε μπαρ, ταβέρνες, κέντρα διασκέδασης, κινηματογράφους θέατρα κ.λπ. με εξαίρεση του θερινούς μήνες του 2020.
Συγχρόνως, οι πληγέντες εργαζόμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες, έχουν λάβει αναστολές πληρωμής φορολογικών τους υποχρεώσεων, τραπεζικών δανείων, πλήρωναν μειωμένο ενοίκιο, γεγονός που περιόρισαν σημαντικά τα μηνιαία έξοδα.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι είναι λάθος η εκτίμηση ότι η αύξηση της αποταμίευσης των νοικοκυριών οφείλεται στην ειδική ενίσχυση των 534 ευρώ τον μήνα, για όσους ήταν σε αναστολή σύμβασης, καθώς με το ποσό αυτό, αν είναι το μοναδικό έσοδο του νοικοκυριού, κανείς δεν αποταμιεύει.
Η αύξηση προήλθε βασικά από τα μη πληττόμενα νοικοκυριά που συνέχισαν στην περίοδο αυτή των 14 μηνών, να εισπράττουν τους μισθούς τους και παράλληλα να συρρικνώνουν τις καταναλωτικές τους δαπάνες.
Ρευστότητα επιχειρήσεων
Αναφορικά με τις επιχειρήσεις, η αύξηση των καταθέσεών τους κατά 11,8 δισ. ευρώ, αποδίδεται καθαρά στις κρατικές ενισχύσεις. Σε μια περίοδο lockdown, με τις περισσότερες να είναι κλειστές, η αύξηση των καταθέσεων είναι σχήμα οξύμωρο. Η εξέλιξη αυτή όμως εξηγείται λόγω των κρατικών ενισχύσεων που έλαβαν και συγκεκριμένα:
* των 7 κύκλων επιστρεπτέων προκαταβολών
* των ειδικών δανείων που έλαβαν μέσω των κοινοτικών και κρατικών προγραμμάτων χρηματοδότησης
* της αναβολής πληρωμής των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων
* της αναβολής εξυπηρέτηση των τραπεζικών δανείων
* των πληρωμών μειωμένου ή και μηδενικού ενοικίου
* της μείωσης του κόστους μισθοδοσίας λόγω των αναστολών συμβάσεων εργασίας και του προγράμματος «Συν-Εργασία»
* και της μείωσης των πάγιων λειτουργικών εξόδων των επιχειρήσεων.
Συγχρόνως, εκτιμάται ότι ένα μέρος του επιχειρηματικού κόσμου, που είχε προγραμματίσει επενδυτικές πρωτοβουλίες στο 14μηνο της πανδημίας, τις πάγωσε λόγω της αβεβαιότητας και περιμένει την επάνοδο στην κανονικότητα.
Οι προσδοκίες
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αναμένει σταδιακά, το ποσό των 25,5 δις. ευρώ, που αποταμιεύτηκε, να αρχίσει να μπαίνει στην οικονομία. Πρώτος στόχος είναι η υλοποίηση των επενδύσεων από την πλευρά των επιχειρήσεων, μέσω των δανείων που έλαβαν, αλλά και μέσω του αποθέματος που έχουν σχηματίσει από τις απευθείας κρατικές ενισχύσεις.
Αναφορικά με τα νοικοκυριά, θεωρούν, ότι, θα αυξήσουν τις καταναλωτικές τους δαπάνες σταδιακά, με αρχή στη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών, αλλά και κατόπιν από τον φθινόπωρο, εφόσον δεν ενσκήψει ένα νέο, τέταρτο, «κύμα» της πανδημίας, το οποίο φοβούνται ορισμένοι λοιμωξιολόγοι.