Σε μια πρωτοφανή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα πρακτική έμμεσων «εκβιασμών» και σκληρών πιέσεων έχει επιδοθεί τους τελευταίους μήνες η κινεζική διοίκηση του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά (ΟΛΠ), που ελέγχεται από την κρατική China Ocean Shipping Company (γνωστή ως Cosco). Με πρόφαση την ανάγκη ψηφιοποίησης των λειτουργιών του Λιμένα Πειραιά η κινεζική Cosco, προχώρησε στην ανάπτυξη μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας ελέγχου της ροής των φορτίων, που καταγράφει τα πάντα για όλες τις εταιρείες από την εκφόρτωση στο λιμάνι, τον εκτελωνισμό των προϊόντων μέχρι την πορεία παράδοσης τους ως τα ράφια των καταστημάτων!
Μια ιδιωτική εταιρεία, εκμεταλλευόμενη την πολυετή αδράνεια της ελληνικής πολιτείας στην δημιουργία μιας πλατφόρμας διαχείρισης φορτίων για τα λιμάνια της χώρας – όπως συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες – ανέλαβε τον ρόλο του διαχειριστή ενός νέου ιδιωτικού – και όχι κρατικού – συστήματος για να μπορεί να ελέγξει όλες τις πληροφορίες από την τιμολόγηση μέχρι την ακριβή ποσότητα όλων των ανταγωνιστών της αλλά και εκατοντάδων ελληνικών εταιρειών. Μικρές, μικρομεσαίες, μεγάλες και πολυεθνικέ εταιρείες βρέθηκαν στην δυσάρεστη θέση να επιλέξουν μεταξύ της αποδοχής του ρόλου της Cosco ως «Big Brother» (κατά τους τοπικούς φορείς, ηλεκτρονικού «νταβατζή» ) των ναυτιλιακών, εμπορικών και εισαγωγικών συναλλαγών τους ή την απομόνωσή τους από τον ΟΛΠ και τελικά την εκδίωξή τους από το μεγαλύτερο ελληνικό λιμάνι!
Μετά την επίσημη παρουσίαση του συστήματος PCT- HPCS τον περασμένο Φεβρουάριο και μετά τις έντονες αντιδράσεις της ναυτιλιακής κοινότητας, για θέματα ανταγωνισμού και ασφάλειας, η Cocso δέχτηκε αρχικά να δώσει… παράταση στην έναρξη λειτουργίας της εφαρμογής, προκειμένου να ξεκινήσει η λειτουργία του κρατικού συστήματος (Σύστημα Ελέγχου Λειτουργιών Λιμένων ή Port Community System), όπως έχει δηλώσει ο Υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης. Γνωρίζοντας όμως εκ των προτέρων ότι το ελληνικό εθνικό σύστημα όχι μόνο δεν βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης αλλά δεν έχει καν…θεσμοθετηθεί!
Έναρξη συστήματος ελέγχου ιδιωτικών εταιρειών
Έτσι, ο κινέζικος όμιλος έθεσε σε ισχύ το δικό του σύστημα (PCT- HPCS) από την 1η Οκτωβρίου, προφασιζόμενος ότι είχε ανακοινώσει την πρόθεσή του πριν από λίγους μήνες και πως είναι νόμιμο αφού η λειτουργία του αφορά μόνο στην ίδια την εταιρεία. Με δεδομένο όμως πως το εθνικό σύστημα δεν πρόκειται να είναι έτοιμο μέσα στους επόμενους 12-18 μήνες (ενδεχομένως να χρειαστεί ως και και 3 χρόνια για τις τελικές δοκιμές) και κυρίως πως η Cosco διαχειρίζεται το μεγαλύτερο κομμάτι του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων του λιμανιού, μέσω της εταιρείας “Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Α.Ε.” (θυγατρική της Cosco) που έχει υπό τον έλεγχό της τους προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (Σ.ΕΜΠΟ) του Πειραιά, εξαναγκάζει όλες τις εταιρείες να εγγραφούν, να χρησιμοποιούν και συνεπώς να αποδέχονται την καταγραφή των κινήσεων τους από ένα ιδιωτικό σύστημα.
Ως απάντηση η Cosco αναφέρει ότι έφτιαξε μια εφαρμογή για την ηλεκτρονική διαχείριση της πληροφορίας με ασφάλεια και ακεραιότητα με δικά της κεφάλαια ώστε να μην χρειάζεται η μεταφορά των δεδομένων από το χαρτί σε ηλεκτρονική μορφή, με στόχο την αποφυγή λαθών και αχρείαστων καθυστερήσεων και μετακινήσεων. Επισημαίνει δε ότι η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) όρισε ως καταληκτική ημερομηνία την 30η Οκτώβρη 2020 για την ηλεκτρονική υποβολή για από όλους τους διαχειριστές της Ελεύθερης Ζώνης τους λιμανιού τις σχετικές πληροφορίες, διαστρεβλώνοντας την επίσημη ανακοίνωση της ΑΑΔΕ.
Όσοι όμως εξαναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν το σύστημα υποστηρίζουν ότι τα δεδομένα που ζητούνται είναι υπερβολικά, δεν υπάρχει καμία εγγύηση για την διαχείρισή τους και ουδείς γνωρίζει αν τηρείται ο ευρωπαϊκός κανονισμός για την προστασία των δεδομένων (GDPR), αφού η Cosco εφαρμόζει…κινεζικά κριτήρια.
Σε αντιπαράθεση με Υπουργεία και κρατικές υπηρεσίες
Μετά τις νέες αντιδράσεις από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, το ΤΑΙΠΕΔ, και την επίσημη θέση του Δ.Σ. του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά (ΕΒΕΠ), ήρθε και η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων να εκφράσει τις αντιρρήσεις της για τον έλεγχο ενός ιδιωτικού φορέα σε μια ολόκληρο κλάδο, χωρίς να υπάρχει επίβλεψη από Ανεξάρτητη Αρχή ή κρατικό οργανισμό.
Σε μια κίνηση αντεπίθεσης η νέα διοίκηση της Cosco διέρρευσε τα σχέδια της για την κατασκευή ναυπηγείων στον Πειραιά, παρότι δεν προβλέπεται από καμία σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο, όπως πριν από 2 χρόνια είχε ανακοινώσει την δημιουργία εμπορικού κέντρου για κινεζικά προϊόντα που θα ισοπέδωνε τις εισπράξεις των καταστημάτων της περιοχής.
Μάλιστα, εκπρόσωποι του ναυπηγοεπισκευαστικού κλάδου υποστήριξαν με την σειρά τους πως η Cosco είχε προχωρήσει σε συμφωνίες για συνεργασίες μόνο με συγκεκριμένους εργολάβους οι οποίοι θα βρίσκονται στο δικό της μητρώο σε έργα επισκευής πλοίων. Προ του κινδύνου να ξεσηκωθεί όλη η τοπική κοινωνία ο -υπό κινεζική ηγεσία- ΟΛΠ δεσμεύτηκε μέσα στο καλοκαίρι ότι θα υπογράψει συμφωνία στην οποία θα αναγράφεται πως δεν θα προχωρήσει σε ίδρυση ναυπηγείου αλλά τον περασμένο μήνα (Σεπτέμβριος) ανακάλεσε την προφορική δέσμευση, χωρίς επίσημη αιτιολόγηση. Ανεπισήμως, λόγω των επισκέψεων Αμερικανών επιχειρηματιών και υψηλόβαθμων κυβερνητικών στελεχών των ΗΠΑ (Μ. Πομπέο) στην Ελλάδα!
Στην συνέχεια αποκαλύφθηκε ότι η Cosco προχώρησε στην τεχνική ενοποίηση λειτουργίας όλων των προβλητών του Σ.ΕΜΠΟ., αν και θα έπρεπε να είναι υπό τη διαχείριση από δύο διαφορετικές εταιρείες (προβλήτας Ι μια εταιρεία και προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ η δεύτερη εταιρεία) παραβιάζοντας επιδεικτικά την σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο.
Απειλές για ίδρυση ναυπηγείου
Η σταγόνα που ξεχείλισε το…ποτήρι ήταν η πρόθεση της Cosco να φτιάξει νέο σταθμό εμπορευματοκιβωτίων, ακριβώς κάτω από το κέντρο της αστικής ζώνης του Κερατσινίου και να απαιτήσει από το ελληνικό δημόσιο την μεταβίβαση ποσοστού 16% των μετοχών του ΟΛΠ, παρά το γεγονός ότι δεν έχει υλοποιήσει τα έργα στο λιμάνι, δεν έχει τηρήσει τους συμβατικούς όρους της σύμβασης παραχώρησης και δεν έχει ολοκληρώσει τα έργα που έχει δεσμευτεί, εκτός από εκείνα που εξυπηρετούν τα στρατηγικά σχέδια της κινεζικής εταιρείας.
Αν λάβει όπως ζητάει άμεσα το 16%, θα κατέχει το 67% των μετοχών, οπότε θα έχει τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας και θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για οποιοδήποτε ζήτημα δεν εξυπηρετεί απολύτως τα συμφέροντά της κινεζικής διοίκησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες αυτό ήταν και το αντικείμενο συζήτησης που είχε ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, Άρης Ξενόφος, με τον πρόεδρο του ΟΛΠ, Γιου Ζενγκ Γκανγκ πριν από μερικές ημέρες, το οποίο όμως δεν κατέληξε σε καμία συμφωνία λόγω της αδιαλλαξίας της κινεζικής πλευράς που θεωρεί ότι η Ελλάδα έχει πάρει θέση στην διαμάχη Κίνας- ΗΠΑ, διαρρέοντας το ενδιαφέρον της για την εξαγορά λιμανιών της Τουρκίας όπου έχει…καλύτερη αντιμετώπιση τα τελευταία δυο χρόνια.
Έτσι, για πρώτη φορά όλοι οι φορείς και οι κάτοικοι του Πειραιά βρίσκονται σε σύγκρουση με τις θέσις και τις κινήσεις από τον κινεζικό όμιλο, που λειτουργεί ως ανεξάρτητο κράτος εντός της ελληνικής επικράτειας.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως σύμφωνα με χθεσινοβραδινές πληροφορίες, η πρέσβειρα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στην Αθήνα, Τσανγκ Τσιγιουέ ανέλαβε πρωτοβουλίες, ώστε να πέσουν οι τόνοι, να υπάρξει πνεύμα διαλόγου και κυρίως να βρεθεί τρόπος άρσης του αδιεξόδου που έχει δημιουργηθεί (από την στάση της Cosco) στο λιμάνι του Πειραιά.
