Με την περίοδο του καλοκαιριού να έχει (ημερολογιακά τουλάχιστον) περάσει και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να βρίσκονται μπροστά στην Φθινοπωρινή περίοδο και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η αγορά, το emea.gr μίλησε με τον πρόεδρο της ΕΣΕΕ (Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας) Γιώργο Καρανίκα, για τον απολογισμό της θερινής περιόδου και τις προκλήσεις που φέρνει η Φθινοπωρινή περίοδος.
emea.gr: Η άρση του lockdown ξεκίνησε με περιορισμένη κίνηση στην αγορά. Τρεις μήνες μετά και την καλοκαιρινή περίοδο να έχει τελειώσει, ποιος είναι ο απολογισμός του καλοκαιριού;
Γιώργος Καρανίκας: Μετά και την έρευνα του ΙΝ.ΕΜ.Υ – ΕΣΕΕ, που κατέγραψε την απογοητευτική – για την πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων – εικόνα των θερινών εκπτώσεων, πιστοποιήθηκε και επιστημονικά πως η αγορά βίωσε το χειρότερο καλοκαίρι της τελευταίας πενταετίας από πλευράς αγοραστικής κίνησης και τζίρου των καταστημάτων. 8 στους 10 εμπόρους δήλωσαν πως είχαν χειρότερη επίδοση στις πωλήσεις σε σχέση με τις περσινές εκπτώσεις και 5 στους 10 ανέφεραν πτώση άνω του 30%.
Η ένταση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας ξεπέρασε τις πλέον δυσοίωνες προβλέψεις των συναδέλφων, που περιμένουν μία ακόμη δυσκολότερη συνέχεια, η οποία φυσικά θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τα μέτρα στήριξης που θα εφαρμόσει η κυβέρνηση.
το άνοιγμα της “ψηφιακής ψαλίδας” δημιουργεί αγορά δύο ταχυτήτων
emea.gr: Στην αρχή του καλοκαιριού σε ένα live που σας είχαμε φιλοξενήσει, είχατε κάνει λόγο για την απειλή του λουκέτου με την οποία θα βρίσκονταν αντιμέτωπες πολλές επιχειρήσεις. Ποια είναι σήμερα η εικόνα της αγοράς;
Γιώργος Καρανίκας: Έχουμε έγκαιρα προειδοποιήσει, και συνεχίζουμε να το κάνουμε σε όλους τους τόνους, πως η διπλή κρίση που πλήττει την πραγματική οικονομία, είναι πολυπλόκαμη, δηλαδή επηρεάζει τους περισσότερους κλάδους της οικονομίας, σκληρή, καθώς υποβάλλει τους πιο ευάλωτους της αγοράς σε αγώνα επιβίωσης, και “ύπουλη” με την έννοια ότι υποσκάπτει το παρόν και το μέλλον της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας με φανερούς αλλά και με αθέατους τρόπους. Διότι, δεν είναι μόνο η καθίζηση των τζίρων που σήμερα καταγράφεται στις έρευνες, είναι ταυτόχρονα το άνοιγμα της “ψηφιακής ψαλίδας” ανάμεσα στους πολύ μικρούς και τους και ισχυρούς εγχώριους και διεθνείς ανταγωνιστές τους, που μεγαλώνει ταχύτατα εξαιτίας της πανδημίας, δημιουργώντας στο πολύ κοντινό μέλλον μία αγορά “δύο ταχυτήτων”.
Έτσι λοιπόν, μπορεί το καλοκαίρι το ισοζύγιο ανοιχτών – κλειστών καταστημάτων να μην διαφοροποιήθηκε αισθητά από την προηγούμενη χρονιά, δεν σημαίνει όμως ότι οι αντοχές των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι ανεξάντλητες. Αντίθετα, αναμένουμε πως το φθινόπωρο και το χειμώνα το οικονομικό κλίμα θα επιβαρυνθεί περαιτέρω, καθώς τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις θα έρθουν αντιμέτωπες με συσσωρευμένες υποχρεώσεις, ενώ παράλληλα το χρήμα που θα κυκλοφορήσει στην αγορά θα είναι σημαντικά λιγότερο, εξαιτίας κυρίως της δραματικής πτώσης στα τουριστικά έσοδα και της αύξησης της ανεργίας. Ο συνδυασμός αυτών των παραμέτρων, συν τις μεγάλες αβεβαιότητες από την πορεία της πανδημίας, κρούουν επίμονα τον κώδωνα του κινδύνου για τη βιωσιμότητα των ΜμΕ και την κοινωνική συνοχή.
θέλουμε να δούμε τις εξαγγελθείσες φοροελαφρύνσεις και τις μειώσεις εισφορών να επιταχύνονται και να αποκτούν μόνιμο χαρακτήρα.
emea.gr: Η ΕΣΕΕ έχει κάνει σειρά προτάσεων προς την κυβέρνηση για την ενίσχυση των επιχειρήσεων. Πόσες και ποιες από αυτές υλοποιήθηκαν και το περιμένετε ακόμα από την κυβέρνηση;
Γιώργος Καρανίκας: Δεν παραλείπουμε να τονίζουμε πως η κυβέρνηση στην πρώτη φάση της πανδημίας έδειξε γρήγορα αντανακλαστικά και έτεινε ευήκοα ώτα σε αρκετές από τις παρεμβάσεις των εκπροσώπων της αγοράς, διορθώνοντας λάθη και παραλείψεις προτού γιγαντωθούν. Παρόλα αυτά, εκκρεμούν ακόμη σημαντικά αιτήματά μας, η ικανοποίηση των οποίων μπορεί να περιορίσει δραστικά τις επιπτώσεις της πανδημίας στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Πρώτον, ζητούμε κάθε μέτρο στήριξης και ενίσχυσης της ρευστότητας να στοχεύει στους πραγματικά πληττόμενους επιχειρηματίες, με κριτήριο τη μείωση του τζίρου. Μόνο ο ΚΑΔ ή/και ο κλάδος δραστηριότητας κρύβουν από τα “ραντάρ” των συναρμόδιων Υπουργείων χιλιάδες ΜμΕ με ισχνή ρευστότητα και καθίζηση κερδών.
Δεύτερον, πρέπει να οριστικοποιηθεί και να καθιερωθεί ο όρος “εποχική” για όσες εμπορικές επιχειρήσεις έχουν πάνω από το 50% του τζίρου τους το τρίμηνο Ιούλιος – Αύγουστος – Σεπτέμβριος, ώστε να τυγχάνουν, όπως είναι δίκαιο και λογικό, όλων των μέτρων στήριξης που κατευθύνονται στον τουρισμό, με τον οποίο έχουν ευθεία σύνδεση και εξάρτηση. Από κει και πέρα, θέλουμε να δούμε τις εξαγγελθείσες φοροελαφρύνσεις και τις μειώσεις εισφορών να επιταχύνονται και να αποκτούν μόνιμο χαρακτήρα.
Εκ παραλλήλου, πρέπει ως χώρα να εκμεταλλευθούμε κάθε παράθυρο ευκαιρίας και να πιέσουμε στο πλαίσιο του δυνατού, ώστε τα κονδύλια του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης να εκταμιευθούν το συντομότερο και να διαχυθούν στην αγορά με δικαιοσύνη και αναπτυξιακή στόχευση.
emea.gr: Υποστηρίζετε έντονα τη θεσμοθέτηση ενός ακατάσχετου επιχειρηματικού λογαριασμού. Πόσο θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις και πόσο έχετε υπολογίσει ότι θα κοστίσει στα δημόσια ταμεία;
Γιώργος Καρανίκας: Η ΕΣΕΕ έχει αναδείξει το συγκεκριμένο ζήτημα ως υψίστης σημασίας προαπαιτούμενο για την επιβίωση των επιχειρήσεων και την αναγκαία μετάβασή τους στη νέα ψηφιακή εποχή.
Ακόμη και πριν την επιβολή των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, η βελτίωση της ρευστότητας και της άμεσης διευθέτησης των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων, συνιστούσαν βασικές συνιστώσες βελτίωσης του επιχειρηματικού κλίματος. Ξεκινώντας από την επιβολή των Capital Controls το 2015 και φτάνοντας στην σημερινή υγειονομική κρίση έχουν μεταβληθεί άρδην οι καταναλωτικές και οι συναλλακτικές συνήθειες, με κατακόρυφη αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και με τις νέες μορφές διενέργειας πωλήσεων, δημιουργώντας ένα πλαίσιο όπου η επίσπευση εισαγωγής του ακατάσχετου επιχειρηματικού λογαριασμού αποτελεί αδήριτη ανάγκη.
Για τους λόγους αυτούς η ΕΣΕΕ τονίζει πως σε κάθε επιχείρηση, πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα γνωστοποίησης ενός λογαριασμού σε πιστωτικό ίδρυμα, ο οποίος θα μπορεί, ακόμη και μετά την εντολή κατάσχεσης να τροφοδοτεί τις βασικές λειτουργίες της επιχείρησης (πληρωμή μισθοδοσίας, καταβολές οφειλών προς το Δημόσιο και τον ΕΦΚΑ, μισθωμάτων και προμηθευτών, κάλυψη λειτουργικών εξόδων). Ο λογαριασμός αυτός θα είναι συνδεδεμένος με τις εισπράξεις της επιχείρησης από χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών εκ μέρους των πελατών/καταναλωτών.
Το ύψος του ακατάσχετου ποσού θα πρέπει να είναι κυμαινόμενο και όχι σταθερό για κάθε επιχείρηση, βάσει αξιοποίησης των τελευταίων διαθέσιμων απολογιστικών της δεδομένων (επίπεδα τζίρου) από την ΑΑΔΕ. Ουσιαστικά, το μόνο κόστος για το Δημόσιο θα είναι διαχειριστικό, και πάντως αμελητέο μπροστά στα συνολικά οφέλη για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.
Αυτό που κάποτε ονομάζαμε “καινοτομία” στη λειτουργία της εμπορικής επιχείρησης τώρα πρέπει να γίνει η καθημερινότητα της
emea.gr: Με τον ψηφιακό μετασχηματισμό να “σαρώνει” την αγορά, πόσο έτοιμες είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση για την έγκαιρη και ομαλή ψηφιακή μετάβαση;
Γιώργος Καρανίκας: Όπως προανέφερα, η ψηφιακή μετάβαση είναι η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε, καθώς από τη μία πλευρά η στροφή των καταναλωτών στις αγορές από απόσταση, και από την άλλη πλευρά η όλο και μεγαλύτερη ανάγκη υιοθέτησης μεθόδων τηλεργασίας, θέτουν νέους απαιτητικούς όρους στη λειτουργία των ΜμΕ. Βλέπουμε ότι ακόμα και οι συναλλαγές με το Δημόσιο, όπως στην περίπτωση των ηλεκτρονικών βιβλίων και της πλατφόρμας MyData, αλλά και οι ταχύτητες 5G στις τηλεπικοινωνίες που είναι προ των πυλών, συντελούν στην απότομη “ψηφιακή ενηλικίωση” της ελληνικής μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Σχεδόν “προφητικά” θα έλεγα, το μεγάλο συνέδριο της ΕΣΕΕ τον περασμένο Φεβρουάριο, με τίτλο Future of Retail, έθεσε το πλαίσιο των τεράστιων ανατροπών που φέρνει το προσεχές μέλλον.
Ανατροπές που απαιτούν νέες γνώσεις και ψηφιακές δεξιότητες από τους ιδιοκτήτες και τους εργαζόμενους στο ελληνικό εμπόριο. Αιφνιδιαστικά, ήρθε και η πανδημία να αναδείξει και να εντείνει δραματικά τις ψηφιακές ανισότητες. Και εδώ είναι πλέον το χρέος της Πολιτείας, με επιδοτήσεις, φορολογικά κίνητρα και εξειδικευμένη κατάρτιση, να συμβάλλει στην ορθολογική ψηφιακή ανάπτυξη της αγοράς, δίνοντας στους πλέον ευάλωτους ίσες ευκαιρίες ψηφιοποίησης.
Πρέπει να γίνει σαφές: Όποιος χάσει το τρένο του ψηφιακού μετασχηματισμού θα χάσει και το τρένο της ανάπτυξης. Αυτό που κάποτε ονομάζαμε “καινοτομία” στη λειτουργία της εμπορικής επιχείρησης τώρα πρέπει να γίνει η καθημερινότητα της.
