Aegean: Οι άγνωστες πτυχές του “Σχεδίου Στήριξης” της κυβέρνησης  

Καθοριστικό ρόλο στην τελική διαμόρφωση του σχεδίου αναμένεται να έχουν οι συσσωρευμένες ζημιές από την μείωση του πτητικού έργου, τα μηνιαία λειτουργικά έξοδα, οι όροι του επταετούς εταιρικού ομολόγου και το πρόγραμμα επιδότησης εργασίας για τους 2900 εργαζομένους.

Το παζλ του Σχεδίου Στήριξης της Aegean Airlines από την κυβέρνηση εξελίσσεται σταδιακά σε μια εξαιρετικά περίπλοκη (πολιτικά και οικονομικά) εξίσωση με πολλές μεταβλητές και βασικό συντελεστή το ελληνικό δημόσιο, όπως χαρακτήρισε την σημερινή κατάσταση στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη με τους θεσμικούς επενδυτές ο πρόεδρος του Δ.Σ. της ελληνικής αεροπορικής εταιρείας, Ευτύχιος Βασιλάκης. 

Το σχέδιο ενίσχυσης της Aegean για την αποφυγή του κινδύνου συρρίκνωσης των δραστηριοτήτων και της μείωσης προσωπικού, δρομολογίων και προορισμών μετά την κατηγορηματική άρνηση του μεγαλομετόχου για άμεση συμμετοχή του ελληνικού κράτους στον μεγαλύτερο ελληνικό αερομεταφορέα και την σθεναρή αντίστασή του στο ενδεχόμενο κρατικοποίησης έχει περιπλέξει σημαντικές τις προσπάθειες της κυβέρνησης για την ανεύρεση μιας άμεσης, εφικτής και κοινωνικά αποδεκτής λύσης. 

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις  το υπό επεξεργασία "Σχέδιο Στήριξης" από την κυβέρνηση θα είναι τελικά ένα πολύπλευρο "πακέτο" επιμέρους προγραμμάτων για την οικονομική και φορολογική ενίσχυση της Aegean βασισμένο σε τέσσερις άξονες, προκειμένου να καταφέρει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις από τον περιορισμό μετακινήσεων και μεταφορών εξαιτίας της πανδημίας του νέου κορωνοϊού στην Ελλάδα που έχει σχεδόν εκμηδενίσει το πτητικό της έργο από τα μέσα Μαρτίου. 

Γι' αυτό χθες δυο κορυφαίοι υπουργοί της κυβέρνησης επανέλαβαν ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για την διαμόρφωση του σχεδίου, επιβεβαιώνοντας ότι δεν υπάρχει ακόμα συμφωνία των δυο πλευρών στις τελικές λεπτομέρειες εκτός από την κοινή θέση περί μη κρατικοποίησης. 

"Δεν θα αφήσουμε εταιρείες, όπως η Aegean, χωρίς στήριξη. Η κυβέρνηση ετοιμάζει σχέδιο για την Aegean, το οποίο δεν είναι ακόμη έτοιμο. Δεν θα την αφήσουμε χωρίς στήριξη. Ο στόχος μας είναι να μην βρεθεί  σε θέση αδυναμίας. Το πρόβλημα δεν είναι αν θα μπει το δημόσιο ως μέτοχος στην εταιρεία, αλλά να παρουσιάσουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο" δήλωσε χθες κατά τη διάρκεια συνέντευξης όπου παρουσιάσθηκε ο σχεδιασμός και τα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη της οικονομίας και των επιχειρήσεων ο Υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης. 

Μάλιστα, επισήμανε σε σχετικές ερωτήσεις ότι η Aegean αποτελεί «κόσμημα» και «success story» για την Ελλάδα και σε αυτή την δύσκολη περίοδο δέχεται αθέμιτο ανταγωνισμό εξαιτίας των κρατικών ενισχύσεων που δέχονται οι ανταγωνιστές της από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Από την πλευρά του ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής δήλωσε πως τόσο στην Aegean όσο σε όλες τις ελληνικές αεροπορικές εταιρείες έχει γίνει αναστολή των τελών τους στα αεροδρόμια της ελληνικής επικράτειας καθώς και διευκόλυνση για μετάθεση ορισμένων πληρωμών προς το δημόσιο στο μέλλον, όταν οι συνθήκες στην αγορά θα έχουν ομαλοποιηθεί.
Μάλιστα, τόνισε πως εξετάζονται και άλλα μέτρα σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών για την υποστήριξη των αεροπορικών εταιρειών και συνεπώς της Aegean, η οποία αποτελεί τον μεγαλύτερο αερομεταφορέα της χώρας έχουν διακινήσει 15 εκατομμύρια επιβάτες μέσα στο 12μηνο του 2019.

Το "ολοκληρωμένο σχέδιο"

Σύμφωνα με πληροφορίες, το συνολικό κόστος του  "ολοκληρωμένου σχεδίου" στήριξης, όπως το περιέγραψε ο Υπουργός Ανάπτυξης, θα ξεπερνάει κατά πολύ τα 400 εκατ. ευρώ, που εκτιμούσαν τις ανάγκες της Aegean οι διεθνείς αναλυτές μέχρι τις αρχές της εβδομάδας. Με δεδομένο (όπως αποκάλυψε ο μεγαλομέτοχος και πρόεδρος του Δ.Σ., Ευτύχιος Βασιλάκης) πως η εταιρεία έχει ήδη 80 εκατ. ευρώ ζημιές (EBIT) στο πρώτο τρίμηνο, παρότι το 70% του προσωπικού είναι σε διαθεσιμότητα από τον Μάρτιο και θα έχει απώλειες 40 εκατ. ευρώ μηνιαίως το δεύτερο τρίμηνο του έτους, με αποτέλεσμα στα τέλη Ιουνίου η ρευστότητα να έχει μειωθεί κατά 120 εκατ. ευρώ, πέφτοντας στα 345 εκατ. ευρώ, είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί μια ενιαία λύση. Το πιθανότερο είναι πως θα επιλεχθούν πολλές διαφορετικές χρηματοδοτικές λύσεις ταυτόχρονα, συν την μείωση της ασφαλιστικής και μισθολογικής επιβάρυνσης των εργαζομένων μέσω νέου προγράμματος επιδότησης εργασίας από την κυβέρνηση.  Ήδη, έχει εγκριθεί ανοιχτή γραμμή ρευστότητας από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες συνολικούς ύψους 120 εκατ. ευρώ (από 30 εκατ. ευρώ κάθε τράπεζα) σύμφωνα με τις δηλώσεις του Ε. Βασιλάκη.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα η Aegean θα χρειαστεί σχεδόν 360 εκατ. ευρώ για την διατήρηση του πτητικού έργου μέχρι το τέλος του έτους, είτε επιβεβαιωθούν τα αισιόδοξα σενάρια της διοίκησης για επίτευξη  25% των εσόδων από πτήσεις μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες και 45%-50% μέχρι τον Σεπτέμβριο, ώστε μέσα στο 2021 να φθάσει η εταιρεία στα επίπεδα του 75%-80% του 2019, είτε υπάρξει πολύ μικρότερη κίνηση από και προς τα ελληνικά αεροδρόμια. 

Σε αυτο το ποσό θα πρέπει να προστεθούν οι ζημιές ύψους 284 εκατ. ευρώ που θα καταγράψει ως τον Ιούνιο, εκ των οποίων η ζημιά από την αντιστάθμιση κινδύνου (hedging) θα φθάσει περίπου τα 84 εκατ. ευρώ.  Μόνο στο πρώτο τρίμηνο οι ζημιές από το hedging στο jet fuel  ήταν 30 εκατ. ευρώ όπως αποκάλυψε ο Ε. Βασιλάκης!
Σημαντικό αλλά μικρότερου ύψους θα είναι το εργαλείο της επιδότησης εργασίας, που μπορεί να αγγίζει τα 23-24 εκατ. ευρώ για το 2020, ανάλογα με τις προϋποθέσεις που θα καθοριστούν για το προσωπικό της Aegean το οποίο δεν έχει άμεση σχέση με το πτητικό έργο (πιλότοι, πληρώματα, τεχνικοί). 

Το "παζλ" με το ομόλογο

Κομβικό ρόλο στο σχέδιο ενίσχυσης της Aegean έχει πλέον και το επταετές ομόλογο με επιτοκιακό κουπόνι 3,6% ετησίως που εκδόθηκε πέρυσι και λήγει στις 12 Μαρτίου του 2026. Η ονομαστική του αξία είναι 200 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί σήμερα στο 63,2% της κεφαλαιοποίησης της Aegean. Όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις το εταιρικό ομόλογο βρίσκεται 15,88% χαμηλότερα από την ονομαστική (και πληρωτέα στη λήξη του) αξία του καθορίζοντας παράλληλα και μια σειρά από άλλες λεπτομέρειες για την κρατική χρηματοδότηση ή ενίσχυση από το ελληνικό δημόσιο.  Γιατί σε αυτή την φάση η κρατική χρηματοδότηση συνδέεται ευθέως με τους όρους που έχουν ενσωματωθεί στην έκδοση του 7ετούς ομολόγου!

Στους όρους του εταιρικού ομολόγου των 200 εκατ. ευρώ υπάρχουν συγκεκριμένοι οικονομικοί δείκτες, που πρέπει να τηρούνται για να μην υπάρξει παραβίαση του από την εταιρεία, όπως για παράδειγμα ο καθαρός δανεισμός της εταιρείας να μην υπερβαίνει κατά 5 φορές τη λειτουργική της κερδοφορία (ebitda), τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων αποσβέσεων να είναι τουλάχιστον 2,5 φορές μεγαλύτερα από τα καθαρά της χρηματοοικονομικά αποτελέσματα, κ.α.

Επίσης, άλλοι σημαντικοί όροι του ομολόγου καθιστούν ανέφικτη υπό τις σημερινές συνθήκες την καταβολή μερίσματος (η διανομή μερίσματος απαιτεί την κατάθεση στον τηρούμενο λογαριασμό εξασφάλισης του ομολογιακού δανείου, ποσό ίσο με το 25% του ποσού που θα διανεμηθεί στους μετόχους, μειώνοντας μερικές δεκάδες εκατομμύρια την ρευστότητα) και άλλοι απαγορευτική την όποια μεταβολή του μετοχικού ελέγχου της εταιρείας. Όπως για παράδειγμα την απόκτηση από φυσικό ή νομικό πρόσωπο του 33,33% συν μία μετοχή.

Με τα σημερινά δεδομένα, είτε θα αθετηθούν όροι με τις ανάλογες συνέπειες (π.χ. θα πρέπει να κατατεθεί στον ειδικό λογαριασμό, το 40% της ονομαστικής αξίας του ομολόγου, δηλαδή ποσό  80 εκατ. ευρώ…), είτε να γίνουν αναπροσαρμογές των όρων προκειμένου να μην υπάρχει κίνδυνος ενεργοποίησης των προβλεπομένων όρων για την τις «ρήτρες» αθέτησής τους. Ενδεχομένως, αν οι οικονομικοί όροι (π.χ. διάρκεια και ετήσιο επιτόκιο) είναι ευνοϊκότεροι να υπάρξει μέριμνα για την πρόωρη εξόφληση του ομολόγου και την κάλυψή του  με κεφάλαια  που μπορεί να αντλήσει η Ελλάδα με την νέα πιστωτική γραμμή από τον ESM με επιτόκιο 0,48%.

Σε κάθε περίπτωση το συνολικό κόστος του προγράμματος υποστήριξης ή διάσωσης της Aegean ενδέχεται να φθάσει κοντά στα 870 ευρώ (χωρίς τις κρατικές εγγυήσεις για την παραγγελίες των 48 αεροσκαφών από την Airbus), αν συνυπολογιστούν όλες οι μορφές χρηματοδότησης, ενίσχυσης, παροχής ρευστότητας, μαζί με τις φορο-ελαφρύνσεις, τις μειώσεις τελών και ΦΠΑ στα αεροπορικά εισιτήρια και το κόστος του προγράμματος για την επιδότηση θέσεων εργασίας.