Τα πυρά των φαρμακευτικών επιχειρήσεων της χώρας συγκέντρωσε για μια ακόμη φορά ο μηχανισμός clawback, αλλά και γενικότερα η φαρμακευτική πολιτική που ακολουθεί η χώρα, κατά τη διάρκεια της ετήσιας γενικής συνέλευσης του Συλλόγου Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (ΣΕΦΕΕ), που πραγματοποιήθηκε σήμερα στη ΒΙΑΝΕΞ.
Το θέμα της συζήτησης επικεντρώθηκε στο “Clawback: Επιχειρηματική και Νομική Θεώρηση”, με ομιλητές τον Βασίλειο Πενταφράγκα, Εντεταλμένο Σύμβουλο ΔΣ Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας και Διευθυντή Εταιρικών Υποθέσεων της Φαρμακοβιομηχανίας ELPEN, και τον Ιωάννη Πετρόγλου, Διδάκτωρ Νομικής και Δικηγόρο με ειδίκευση στο φαρμακευτικό δίκαιο.
Στο πλαίσιο της τοποθέτησής του, ο Βασίλειος Πενταφράγκας τόνισε ότι η αναντιστοιχία λόγων και πράξεων θα πρέπει κάποτε επιτέλους να σταματήσει. “Από τη μια πλευρά η ελληνική παραγωγική φαρμακοβιομηχανία αναγνωρίζεται ως αναπτυξιακός κλάδος που δημιουργεί σημαντική Προστιθέμενη Αξία και από την άλλη όλες οι πολιτικές των τελευταίων ετών -με αποκορύφωμα το clawback- υπονομεύουν στην πράξη τη δυναμική αυτή”, τόνισε ο Εντεταλμένος Σύμβουλος ΔΣ της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας.
Πρόσθεσε, δε, ότι η ελλιπής αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ελληνικής παραγωγικής φαρμακοβιομηχανίας εκτιμάται ότι στοιχίζει στην ελληνική οικονομία 0,5% του ΑΕΠ.
Όπως τόνισε, μάλιστα, ο Βασίλειος Πενταφράγκας, οι εξαιρετικά χαμηλοί (ανεπαρκείς) κλειστοί προϋπολογισμοί για τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία δραματικών υπερβάσεων, προσθέτοντας ότι παρά τις τεράστιες μειώσεις που επεβλήθησαν στις τιμές των φαρμάκων και ειδικότερα στα ελληνικά οικονομικά φάρμακα, συνεχίζεται η δραματική και αναίτια επιβάρυνση τους με συνεχώς υψηλότερο Clawback κάθε χρόνο.
Οι βασικές αιτίες της διαρκούς αύξησης της δαπάνης και του Clawback, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η αδυναμία ελέγχου του όγκου (volume) και αδυναμία ελέγχου της υποκατάστασης (volume mix), η αδυναμία αξιολόγησης της επίπτωσης των νέων δραστικών ουσιών στη δαπάνη και η αδυναμία ελέγχου της συνταγογράφησης Φαρμάκων Υψηλού Κόστους, η συμπερίληψη δαπανών πρόληψης και πρόνοιας στη φαρμακευτική δαπάνη και η διατήρηση αντικινήτρων για τη χρήση οικονομικότερων σκευασμάτων.
Σύμφωνα με τον Βασίλειο Πενταφράγκα, οι παραπάνω στρεβλώσεις εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν σταθερά τη φαρμακευτική πολιτική στη χώρα μας, παρά τις συνεχείς μνημονιακές “μεταρρυθμίσεις” των τελευταίων χρόνων που στην πράξη αποδείχθηκαν ατελέσφορες, ενώ πρόσθεσε ότι είναι ξεκάθαρο πως η μονομερής εστίαση στην περιστολή της δαπάνης, οδήγησε στην αποτυχία ουσιαστικού εξορθολογισμού της φαρμακευτικής αγοράς και στην αδυναμία παραγωγής βιώσιμων εξοικονομήσεων.
Η μείωση των παραγωγικών επενδύσεων, η ανάσχεση παραγωγικών δυνατοτήτων – εξαγωγών (2ο εξαγώγιμο προϊόν μετά τα πετρελαιοειδή), η αδυναμία δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, η μείωση ανταγωνιστικότητας, είναι οι δυσβάσταχτες συνέπειες για την φαρμακοβιομηχανία, σημείωσε.
Ο Β. Πενταφράγκας πρόσθεσε, επίσης, ότι οι συνέπειες για το κράτος είναι φαύλος κύκλος και αδιέξοδο όταν υπάρχει αδυναμία συγκράτησης δαπανών, απώλεια εσόδων και διατήρηση ελλείμματος εμπορικού ισοζυγίου. Δεδομένου ότι είναι παράδοξο, από τη μία πλευρά η Πολιτεία να επιδιώκει την αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων και ταυτόχρονα να τιμωρεί τα γενόσημα με εξοντωτικό clawback σε βαθμό που να πλήττει τη βιωσιμότητά τους, σημείωσε χαρακτηριστικά.
Όπως τόνισε, μάλιστα, με βάση τα παραπάνω, η ελληνική παραγωγική φαρμακοβιομηχανία έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τη φαρμακευτική δαπάνη και το clawback, όπως:
1. Επιμερισμός του κλειστού προϋπολογισμού της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης σε τρεις υπο-προϋπολογισμούς: (α) on patent, (β) Ν.3816 και (γ) φάρμακα απροστάτευτης αγοράς (off patent + γενόσημα). Όπως τόνισε, αυτό θα σταματήσει επιτέλους την αδικία όπου τα γενόσημα και τα παλαιά δοκιμασμένα φάρμακα, επιβαρύνονται με clawback λόγω της αύξησης της δαπάνης που προκαλούν τα νέα πολύ ακριβά φάρμακα που διατίθενται κυρίως μέσω των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ.
2. Κάλυψη της δαπάνης των εμβολίων και των ορών από διαφορετικό κονδύλι σύμφωνα και με τη μεθοδολογία του Συστήματος Λογαριασμών Υγείας του ΟΟΣΑ.
3. Κάλυψη από τον προϋπολογισμό πρόνοιας τουλάχιστον του 50% της δαπάνης που αφορά στους ανασφαλίστους. Όπως σημείωσε, η φαρμακοβιομηχανία με συναίσθημα ευθύνης και πίστη στην αξία της κοινωνικής προσφοράς, έχει εδώ και μια τριετία αναλάβει την κάλυψη αυτού του σημαντικού κόστους που μόνο το 2018 αναμένεται να ξεπεράσει τα 200 εκατ. ευρώ, πρόσθεσε ωστόσο ότι πλέον η επιβάρυνση αυτή ξεπερνά τις δυνατότητές της
4. Κίνητρα για την επιλογή οικονομικότερων θεραπειών σε γιατρούς, φαρμακοποιούς και πολίτες.
5. Αξιοποίηση δεδομένων ηλεκτρονικής συνταγογράφησης έλεγχος και λογοδοσία.
Στην συνέχεια ο Ιωάννης Πετρόγλου ανέπτυξε τη νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας σε υποθέσεις clawback καθώς και τα νομικά ζητήματα που δεν έχουν μέχρι σήμερα αντιμετωπιστεί από το Δικαστήριο.
Κατά την εκτίμησή του, η μέχρι σήμερα νομολογία του ΣτΕ για το clawback δεν προεξοφλεί αναγκαστικά τις επόμενες αποφάσεις του Δικαστηρίου, καθ’ όσον έχουν μεταβληθεί άρδην οι συνθήκες που σταθμίζονται, στα πλαίσια της αρχής της αναλογικότητας.
Ειδικότερα, όπως τόνισε, το δημοσιονομικό συμφέρον, πλέον, δεν επιβάλλει στον ίδιο βαθμό, όπως στο παρελθόν, τη διατήρηση του clawback. Παράλληλα, έχει αυξηθεί ραγδαία η ένταση της προσβολής των δικαιωμάτων των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, λόγω της γεωμετρικής αύξησης των υπερβάσεων της νοσοκομειακής και εξωνοσοκομειακής δαπάνης και της σωρευτικής επιβάρυνσής τους με άλλες χρηματικές επιστροφές.
Ο Ι. Πετρόγλου επισήμανε, ακόμη, ότι ο μηχανισμός clawback δεν είναι συμβατός με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Ανέφερε ότι αναμένεται η έκδοση απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κίνηση διαδικασίας εις βάρος της Ελλάδας για παράβαση του Ενωσιακού δικαίου λόγω του clawback καθώς και η έκδοση αποφάσεων από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Στρασβούργου για προσβολή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
