Οι “ανοιχτοί κρίκοι” της φύσης στην ηγεσία

της Ελισσάβετ ΚΑΛΜΠΑΡΗ

Στο τελευταίο μου άρθρο, στο EMEAgr, αναφέρθηκα στους τοξικούς ηγέτες και στη δυναμική που βγάζει η συμπεριφορά τους απέναντι στους συναδέλφους τους αλλά και στο μέλλον ενός οργανισμού.

Και επειδή πολλοί άνθρωποι σε ηγετικές θέσεις καλούνται να λάβουν σημαντικές αποφάσεις καθημερινά και να “ξεκλειδώσουν” κρυμμένες δυνάμεις προς όφελος του οργανισμού, είναι σημαντικό να κοιτάξουμε πια το ίδιο το άτομο και συγκεκριμένα τη δομή του … εγκεφάλου του.  Δηλαδή να αρχίσουμε να ανακαλύπτουμε τον τρόπο και την συμπεριφορά ενός ηγέτη όχι μόνο στο τι διαφορετικό κάνει αλλά και στο πώς το κάνει.  Και αυτό κατά πολύ βασίζεται στο σχεδιασμό του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Συνηθίζω να αναφέρω ότι η συμπεριφορά ενός ατόμου δεν είναι έμφυτη. Αντίθετα είναι ένα άθροισμα δυνατοτήτων που μπορούν με τη σωστή εξάσκηση να γίνουν ικανότητες με στόχο να καταστήσουν το άτομο πιο ανθεκτικό, πιο αποτελεσματικό, πιο δημιουργικό τόσο στη ζωή του όσο και στο χώρο εργασίας. Το τελευταίο διάστημα (αλλά και μετά από αλλεπάλληλες έρευνες) η επιστήμη της διοίκησης των επιχειρήσεων έρχεται να συνδεθεί με τη νευροψυχολογία και τις νευροεπιστήμες και να εντάξει το ρόλο του ηγέτη στον “ανοιχτό́ κρίκο” της φύσης του “μεταιχμιακού συστήματος” όπως αποκαλούμε οι νευροψυχολόγοι, τα συναισθηματικά μας κέντρα.

Στην νευροψυχολογία  περιγράφουμε τον “ανοιχτό κρίκο” ως τον διαπροσωπικό μεταιχμιακό ρυθμιστή, βάσει του οποίου καθένας μας εκπέμπει στο σώμα κάποιου άλλου σήματα που μπορούν να αλλάξουν τα επίπεδα ορμονών, τη μυοκαρδιακή λειτουργία, την αναπνοή, τη δομή του εγκεφάλου και τη ενεργοποίηση διαφορετικών τμήματων αυτού ακόμη και του ανοσοποιητικού συστήματος.

Δεδομένου λοιπόν ότι στο χώρο μιας επιχείρησης και ενός οργανισμού οι άνθρωποι αλληλοεπιδρούν και τα συναισθήματα αναπροσαρμόζονται, οι φυσιολογίες αναμειγνύονται, το μεταιχμιακό σύστημα των “ανοιχτών κρίκων” σημαίνει ότι οι άλλοι μπορούν να μεταβάλλουν τη φυσιολογία μας, άρα και τα συναισθήματά μας και να ορίσουν την πορεία μιας ομαδικής δουλειάς.

Γιατί αναφέρομαι σε όλα αυτά; Γιατί η δύναμη του εγκεφάλου, του σύμπαντος του 1,5 κιλού είναι αυτό που τελικά ορίζει το κεντρικό νευρικό σύστημα του ατόμου και αναπτύσσει την ανάλογη δυναμική στο να ελέγχει τη συμπεριφορά, τη σκέψη, τη δημιουργικότητα, την ταχύτητα αλλά και το “σταθμό” λήψης αποφάσεων και επίτευξης ατομικών και εταιρικών στόχων.

Όμως το σύμπαν του 1,5 κιλού ορίζει και το ανοιχτό μοίρασμα των συναισθημάτων.  Ιδίως σε ότι αφορά έναν πιο ομαδικό / συνεργατικό ηγέτη / manager.

Στόχος του συνεργατικού ηγέτη είναι να δίνει μεγάλη σημασία στους ανθρώπους και τα συναισθήματά τους και μετά στην ολοκλήρωση των καθηκόντων και την επίτευξη των στόχων. Επιδιώκει να διατηρεί μια ομάδα χαρούμενη και ισορροπημένη γιατί γνωρίζει ότι η σωστή συνεργασία θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα όταν καθένας στην ομάδα νιώθει καλά να εκφράσει αυτό που νιώθει.

Και επειδή πολλοί managers όταν δουλεύουνε παρέα αναρωτιούνται αν η αλλαγή που καλούνται να κάνουν στην συμπεριφορά τους σημαίνει αλλαγή της προσωπικότητας, είναι σημαντικό να αναφέρω ότι δεν μπορεί να αλλάξει η προσωπικότητα.   Αντίθετα αναδομούνται σημαντικές δομές τμημάτων του εγκεφάλου, του συναισθήματος και της σκέψης και ο σωστός συνδυασμός αναβαθμίζει τις ήδη υπάρχουσες ικανότητες ενός ατόμου.

Προπονώντας συγκεκριμένα τμήματα του εγκεφάλου επομένως, προπονείται ουσιαστικά ο manager ηγέτης μιας ομάδας στην αυτοδιαχείριση του εαυτού του, στην αναβάθμιση των ιδιαίτερων ικανοτήτων του αλλά και στην εγρήγορση, τον έλεγχο και στην βελτίωση των τεχνικών της επικοινωνίας και συνεργασίας με τους γύρω.

Οι ικανότητες του καθενός είναι δυνατότητες όλων που ξεχωρίζουν όταν υπάρξει προσπάθεια στο να γίνουν εμφανείς.  Η δεξιότητα του να διαχειριζόμαστε σωστά το χρόνο μας, το συναίσθημα μας, τις αποφάσεις και τις συμπεριφορές των ατόμων γύρω μας, είναι ικανότητες που μπορούν να εξελιχθούν και να αναδομηθούν με τη δύναμη της προπόνησης του εγκεφάλου.

Τα χαρακτηριστικά όμως της προσωπικότητας όπως η εντιμότητα, η ακεραιότητα, η επιμέλεια ακόμα και η συναισθηματική ασφάλεια, δύσκολα μπορούν να εκτιμηθούν και να αξιολογηθούν, παρά μόνο εμπειρικά.  Η ενσυναίσθηση, η στρατηγική στη λήψη αποφάσεων, η μνήμη και η ταχύτητα αλλά και η ανθεκτικότητα στην κρίση και στη διαχείριση αυτής είναι αρετές που καλείται να έχει ένας ηγέτης, όχι έμφυτες, ούτε εγγενείς αλλά επίκτητες με κόπο και θέληση.  Και αυτές είναι οι αρετές που μεταλαμπαδεύονται και αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση σε κάθε οπαδό, σε κάθε στέλεχος και οργανισμό που δομείται από διαφορετικές συμπεριφορές και ικανότητες που μπορούν να γίνουν ανά πάσα στιγμή δεξιότητες προς όφελος όλων.


Η Ελισσάβετ Κάλμπαρη
Η Ελισσάβετ Κάλμπαρη είναι ψυχολόγος, Neurocoaching Psychologist,  πιστοποιημένη στις μεθόδους Brain Fitness και Brain Health, ιδρύτρια της εταιρείας Self Balance. Η πρωτοτυπία των προγραμμάτων της Self Balance είναι ότι συνδυάζουν την Ψυχολογία με τις Νευροεπιστήμες δημιουργώντας εξατομικευμένα προγράμματα NeuroCoaching in Business, Brain Fitness, Mindful Leadership και Peak Performance (αναγνωρισμένα από το ICF), για επιχειρήσεις και στελέχη. Τα προγράμματα έχουν λάβει διακρίσεις και βραβεία για την πρωτοτυπία τους στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα, είναι η αποκλειστική αντιπρόσωπος Αμερικανικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και βιομετρικών συσκευών της HeartMath USA στην Ελλάδα και την Κύπρο, ολοκληρώνοντας κατά αυτόν τον τρόπο την πεποίθησή της ότι ο καθένας πια μπορεί να ανακαλύψει την ισορροπία στην ζωή του γνωρίζοντας καλύτερα τη σχέση μεταξύ Mind και Body. Έχει επίσης εργαστεί με την PPC Worldwide στην Ελλάδα επί σειρά ετών ώς επιστημονικός σύμβουλος και ψυχολόγος σε επιχειρήσεις, συνεργάζεται με πολλές εταιρείες στην Ελλάδα και το εξωτερικό με Workshops και ομιλίες γύρω από την εκπαίδευση προσωπικών δεξιοτήτων και συμμετέχει σε Συνέδρια και Forum επαγγελματιών.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ