Έχετε παρατηρήσει ότι υπάρχουν προσωπικότητες στον εργασιακό χώρο που χαρακτηρίζονται από την απαίτηση του να αναμένουν ξεχωριστή συμπεριφορά από τους υπόλοιπους μιας ομάδας ενώ απαιτούν όλοι να συμφωνούν αυτόματα με τις προσδοκίες τους ώστε να επιτυγχάνουν τους προσωπικούς (και όχι απαραίτητα εταιρικούς) στόχους τους;
Πολλοί από εσάς μπορεί αυτή τη στιγμή να χαμογελάτε και να έχετε ήδη φέρει στο μυαλό σας ένα άτομο από το χώρο εργασίας σας, το οποίο παρουσιάζει αυτό το μη ρεαλιστικό αίσθημα μεγαλείου και προσωπικής υπεροχής σε σχέση με τους υπολοίπους, πιστεύοντας παράλληλα ότι είναι μια προσωπικότητα ξεχωριστή, ιδιαίτερη και με απεριόριστη δύναμη.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που μου επικοινωνούν από το χώρο των επιχειρήσεων και όχι μόνο, είναι αυτή η διαδικασία που κινούν ορισμένα στελέχη, όπου προσπαθούν να ρυθμίζουν τη συμπεριφορά των μελών μιας ομάδας σε ένα οργανισμό με τις ανάλογες επιπτώσεις που έχει αυτή η διαδικασία τόσο στις διαπροσωπικές σχέσεις των συνεργατών όσο και στην εργασιακή απόδοση της ίδιας της ομάδας.
Πρόκειται για την κλασική περίπτωση μιας ναρκισσιστικής προσωπικότητας που ουσιαστικά πέρα από το κλινικό ενδιαφέρον που έχει, κυρίως βασίζεται στην μανία που έχει το άτομο να ελέγχει άλλα άτομα σε διάφορα επίπεδα αλλά κυρίως να τα ελέγχει ως προς τη διαχείριση του αισθήματος του φόβου. Η ανάγκη των ατόμων αυτών για άμεση και ορατή επιτυχία είναι αυτή που συντελεί ώστε να ξεχνούν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του οργανισμού (στα οποία βεβαίως συμπεριλαμβάνεται και η απόδοση και εξέλιξη του προσωπικού) όπου κύριος στόχος τους είναι να διατηρηθούν ψηλά στην εξουσία, με οποίο κόστος μπορεί να συνεπάγεται αυτό. Η προτεραιότητά τους είναι να γίνονται διαρκώς ισχυρότεροι χρησιμοποιώντας κυρίως τον εκφοβισμό.
Ένα τοξικό ναρκισσιστικό στέλεχος μπορεί να είναι υποκριτής, εχθρικός και προσβλητικός με τους συνεργάτες του, προβάλλοντας την εταιρική και ηθική αρετή ως αιτία της συμπεριφοράς του, και όλο αυτό προκειμένου να αποκρύψει τις δικές του δυσλειτουργίες στον εργασιακό χώρο.
Ένας ναρκισσιστής γίνεται τοξικός γιατί προκαλεί τον φόβο και τον τρόμο μερικές φορές φορτίζοντας συναισθηματικά τους γύρω με την τεχνική της επίθεσης σε ατομικά χαρακτηριστικά και συμπεριφορές. Μια τέτοια προσωπικότητα λειτουργεί με την κριτική, με τη διαφωνία και τον ανταγωνισμό αδιαφορώντας αν χάνει φίλους και συνεργάτες ή αν φθείρονται οι σχέσεις μέσα στον εργασιακό χώρο. Οι τοξικοί ηγέτες εκτιμούν την επιθετικότητα και την υπερβολική αυτοπεποίθηση (over confidence) που θα εκφράσει κάποιος και απαξιώνουν όποιον συνεργάτη δεν διαθέτει αυτά τα χαρακτηριστικά στην προσωπικότητά του.
Και έτσι διαμορφώνουν ομάδα οπαδών, που ενώ δεν συμφωνούν με τον τρόπο που λειτουργεί ο αρχηγός της ομάδας τους, τον ακολουθούν πιστά γιατί τον φοβούνται και τον θαυμάζουν συναισθηματικά, αφού φαινομενικά διαθέτει τέτοια αποφασιστικότητα και πιθανές προσβάσεις σε ανώτερα κλιμάκια μιας εταιρείας. Η ομάδα συναισθηματικά τον ακολουθεί γιατί τον θεωρεί δυνατό και σίγουρο που δεν παγιδεύεται στο συναίσθημα του φόβου.
Οι άνθρωποι τελικά πολλές φορές καταλήγουμε να ακολουθούμε τοξικούς ηγέτες και ναρκισσιστικές προσωπικότητες γιατί δεν ξέρουμε να αντιδρούμε στη σύγκρουση όπου σε αυτή την αδυναμία κτίζεται όλη η τεχνική του ναρκισσιστή.
Αναβάλουμε, και προσποιούμαστε ότι δεν υπάρχει λύση και προβάλλουμε ως μοναδική λύση αυτή που επιβάλλεται. Ανεχόμαστε και οδηγούμαστε στο να κάνουμε οτιδήποτε μας λένε και συμβιβαζόμαστε με το αποτέλεσμα ως την καλύτερη δυνατή λύση.
Το στέλεχος που έχεις πραγματικές ηγετικές ικανότητες, πρέπει να έχει μια εσωτερική δύναμη η οποία βασίζεται στο συναίσθημα της εμπιστοσύνης και όχι στη στρατηγική της επιθετικότητας και της δημιουργικής αμφισβήτησης.
Η ηγεσία είναι μια τέχνη και όχι τεχνική εκφοβισμού και κατακτιέται χωρίς να χρειάζεται να το ζητάς ή να το απαιτείς. Γιατί όπως είχε πει χρόνια πριν η Margaret Thacher:
“Το να είσαι στην εξουσία είναι όπως το να
είσαι πραγματική κυρία.
Αν πρέπει να το λες εσύ ότι είσαι, τότε δεν είσαι…”
Η Ελισσάβετ Κάλμπαρη
Η Ελισσάβετ Κάλμπαρη είναι ψυχολόγος, Neurocoaching Psychologist, πιστοποιημένη στις μεθόδους Brain Fitness και Brain Health, ιδρύτρια της εταιρείας Self Balance. Η πρωτοτυπία των προγραμμάτων της Self Balance είναι ότι συνδυάζουν την Ψυχολογία με τις Νευροεπιστήμες δημιουργώντας εξατομικευμένα προγράμματα NeuroCoaching in Business, Brain Fitness, Mindful Leadership και Peak Performance (αναγνωρισμένα από το ICF), για επιχειρήσεις και στελέχη. Τα προγράμματα έχουν λάβει διακρίσεις και βραβεία για την πρωτοτυπία τους στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα, είναι η αποκλειστική αντιπρόσωπος Αμερικανικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και βιομετρικών συσκευών της HeartMath USA στην Ελλάδα και την Κύπρο, ολοκληρώνοντας κατά αυτόν τον τρόπο την πεποίθησή της ότι ο καθένας πια μπορεί να ανακαλύψει την ισορροπία στην ζωή του γνωρίζοντας καλύτερα τη σχέση μεταξύ Mind και Body. Έχει επίσης εργαστεί με την PPC Worldwide στην Ελλάδα επί σειρά ετών ώς επιστημονικός σύμβουλος και ψυχολόγος σε επιχειρήσεις, συνεργάζεται με πολλές εταιρείες στην Ελλάδα και το εξωτερικό με Workshops και ομιλίες γύρω από την εκπαίδευση προσωπικών δεξιοτήτων και συμμετέχει σε Συνέδρια και Forum επαγγελματιών.
