της Ελισσάβετ ΚΑΛΜΠΑΡΗ*
Και όμως είναι γνωστό στο χώρο των επιχειρήσεων ότι τίποτα δεν δοκιμάζει έναν Manager καλύτερα από μια κρίση.
Από έρευνες που έχουνε γίνει ανάμεσα σε Executives σχετικά με τα οφέλη που προκύπτουν από την διαχείριση κάποιας κρίσης, το 34% απάντησαν πώς οι γνώσεις και οι εμπειρίες που άντλησαν μέσα από την κρίση, ήταν πολύτιμες. Κυρίως όμως ανακάλυψαν τον ίδιο τους τον εαυτό. Επειδή́ λοιπόν οι άνθρωποι μαθαίνουν από́ τις δυσκολίες, μια κρίση μπορεί να αναπτύξει τόσο την προσωπική́ όσο και την οργανωτική ικανότητα ηγεσίας ενός ατόμου. Και μεταξύ μας αυτό είναι και το σημαντικότερο σε ότι αφορά το κτίσιμο του προφίλ ενός σωστού και πολύπλευρου ηγέτη/manager.
Δεν είναι τυχαίο ότι μια κρίση μπορεί να αποκόψει το παρελθόν ενός οργανισμού́ από το μέλλον του, να αντικαταστήσει την ασφάλεια με την ανασφάλεια και να αναδείξει αποτελεσματικούς Ηγέτες / Managers. Χαρακτηριστικό άλλωστε είναι το παράδειγμα του Alexander Haig, Γενικού Γραμματέα της κυβέρνησης Reagan, ο οποίος όταν έγινε η απόπειρα δολοφονίας του Προέδρου Reagan βγήκε (έστω και για μικρό διάστημα λίγο μόλις ωρών), να αναλάβει την προεδρία δηλώνοντας χωρίς πλάνο και δικαίωμα διαδοχής ότι : “I am in control here”! Και έμεινε στην ιστορία ως το σύνδρομο του Alexander Haig: μιας προσωπικότητας δηλαδή που έβαλε το εγώ του μπροστά στην κρίση και αποτέλεσε παράδειγμα μη αποτελεσματικού ηγέτη. Ο Alexander Haig έκανε την πιο λάθος κίνηση. Διαχειρίστηκε λάθος τα συναισθήματά του αλλά και τα συναισθήματα που βίωνε ένα ολόκληρο έθνος. Ισοπέδωσε με μια κίνηση, το νόμο της …”κατάλληλης στιγμής” (Being At The Right Place At The Right Time).
Μην ξεχάμε ότι η κρίση είναι κυρίως συναισθηματικό́ χάος όπου τα βασικά συναισθήματα τα οποία έρχονται στην επιφάνεια είναι: ο Φόβος, ο Θυμός, το Άγχος, η Στεναχώρια, η Έκπληξη, το Shock, η Αηδία, η Αγάπη και η Επιθυμία αλλά κυρίως η Εκδίκηση. Αποτελεσματική ηγεσία στην κρίση σημαίνει: “Μπορώ και ανταποκρίνομαι στις ανθρώπινες ανάγκες, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που προκαλούνται από την κρίση”.
Με πολλά ηγετικά στελέχη που συνεργάζομαι, δημιουργούμε πλάνα για τυχόν κρίσεις που μπορεί να προκύψουν και τα δημιουργούμε όταν ο καιρός είναι όμορφος, ο ήλιος λάμπει και η διάθεσή μας – δηλαδή το συναίσθημά μας – είναι καλό, πολύ καλό. Γράφουμε πλάνα, δημιουργούμε σενάρια και βρίσκουμε τρόπους να διαχειριστούμε το συναίσθημα και την συμπεριφορά της ομάδας αλλά και των “έξω” που πλάθουν τις φήμες. Φτιάχνουμε ανακοινώσεις όπου εκφράζουν το συναίσθημα και την ενσυναίσθηση του κάθε Manager. Και πάνω σε αυτά τα πλάνα δουλεύουμε και γίνονται στρατηγική, βίωμα, και χαρακτήρας του καθενός.
Στόχος σε κάθε πρόγραμμα είναι ο κάθε ηγέτης να ευθυγραμμίσει τρία βασικά στοιχεία: τους στόχους, τα άτομα και τους πόρους. Δηλαδή με άλλα λόγια να λύσει το γρίφο του Τί, Ποιος και Πως θα ξεπεραστεί το πρόβλημα. Και εκεί σε αυτή την απλή ευθυγράμμιση των τριών αυτών στρατηγικών στοιχείων, ανακαλύπτουμε τις αδυναμίες και τις ικανότητες ενός ατόμου στο να ανταποκριθεί ως manager.
Και σε αυτό το σημείο είναι που ανακαλύπτουν πως το “εγώ” του καθενός καταστρέφει την διαδικασία με το “Σύνδρομο Alexander Haig”, όπου παρόλη την καλή φήμη που μπορεί να έχει ένας manager αναλαμβάνει τον έλεγχο με λάθος τρόπο και έλλειψη ενσυναίσθησης προκαλώντας μεγαλύτερη ζημιά παρά καλό στην ομάδα.
Και πάλι λοιπόν θα καταλήξουμε στο ότι οι επικοινωνιακές δεξιότητες είναι το κλειδί για τη σωστή διαχείριση μιας κρίσης και ότι η λύση υπάρχει στην διαχείριση των συναισθημάτων πρωτίστως και στην δύναμη του αυτο-ελέγχου από τη μεριά του ηγέτη. Το όραμα, η έμπνευση και η εκτέλεση που μπορεί να χαρακτηρίζονται ως βασικές δεξιότητες στην κρίση θα έλεγα ότι έρχονται μετά την επικοινωνία, τη σαφήνεια και την ενεργό δράση του ίδιου του ηγέτη.
Όταν η ομάδα δει τον ηγέτη και τον εγκρίνει για τον τρόπο που αντιμετωπίζει την κρίση, θα εγκρίνει και το όραμά του και θα συνταχθεί μαζί του, όσο ελάχιστες και να είναι οι πιθανότητες επιτυχίας. Η ομάδα θα αποδεχθεί τον ηγέτη που ξέρει και χειρίζεται το συναίσθημα. Η εμπιστοσύνη δομείται όταν υπάρχει λογική και συναίσθημα μαζί, και όσο και αν η πίεση κορυφώνεται στην κρίση οι χαρισματικοί Managers πάντα θα βρίσκουν την κατάλληλη στιγμή να εξωτερικεύσουν και να φέρουν στην επιφάνεια το συναίσθημα της νίκης που φανερώνει το χαρακτήρα και εμπνέει τον σεβασμό σε όλους γύρω.
Η Ελισσάβετ Κάλμπαρη
Η Ελισσάβετ Κάλμπαρη είναι ψυχολόγος, Neurocoaching Psychologist, πιστοποιημένη στις μεθόδους Brain Fitness και Brain Health, ιδρύτρια της εταιρείας Self Balance. Η πρωτοτυπία των προγραμμάτων της Self Balance είναι ότι συνδυάζουν την Ψυχολογία με τις Νευροεπιστήμες δημιουργώντας εξατομικευμένα προγράμματα NeuroCoaching in Business, Brain Fitness, Mindful Leadership και Peak Performance (αναγνωρισμένα από το ICF), για επιχειρήσεις και στελέχη. Τα προγράμματα έχουν λάβει διακρίσεις και βραβεία για την πρωτοτυπία τους στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα, είναι η αποκλειστική αντιπρόσωπος Αμερικανικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και βιομετρικών συσκευών της HeartMath USA στην Ελλάδα και την Κύπρο, ολοκληρώνοντας κατά αυτόν τον τρόπο την πεποίθησή της ότι ο καθένας πια μπορεί να ανακαλύψει την ισορροπία στην ζωή του γνωρίζοντας καλύτερα τη σχέση μεταξύ Mind και Body. Έχει επίσης εργαστεί με την PPC Worldwide στην Ελλάδα επί σειρά ετών ώς επιστημονικός σύμβουλος και ψυχολόγος σε επιχειρήσεις, συνεργάζεται με πολλές εταιρείες στην Ελλάδα και το εξωτερικό με Workshops και ομιλίες γύρω από την εκπαίδευση προσωπικών δεξιοτήτων και συμμετέχει σε Συνέδρια και Forum επαγγελματιών.
