Περιορισμένη χαρακτηρίζει η Goldman Sachs την ικανότητα του εγχώριου τραπεζικού κλάδου να αντέξει οποιοδήποτε σοκ -εσωτερικό ή εξωτερικό, οικονομικό ή πολιτικό-, επισημαίνοντας ότι παρά τους φιλόδοξους στόχους των τραπεζών για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) αυτά θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα για πολύ καιρό ακόμα.
Στην τελευταία έκθεσή της για τον τραπεζικό κλάδο, μετά τις επαφές που είχε στην Αθήνα με τραπεζικά στελέχη και υπευθύνους χάραξης πολιτικής στο τέλος Σεπτεμβρίου, η επενδυτική τράπεζα σημειώνει ότι το μακροοικονομικό περιβάλλον στηρίζει τη προσπάθεια μείωσης των NPEs.
Προσθέτει ότι οι τράπεζες έχουν θέσει στόχους για μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους στο 15%-25% έως το 2021 από 48% στο δεύτερο τρίμηνο, οι οποίοι εκτιμάται ότι θα στηριχθούν από: 1) την ισχυρή οικονομική δυναμική, περιλαμβανομένης της ανάκαμψης στη στεγαστική αγορά, 2) την αυξανόμενα δυναμική δευτερογενή αγορά πώλησης NPEs και 3) έναν χαμηλότερο ρυθμό αύξησης των στρατηγικών κακοπληρωτών με την πάροδο του χρόνου, καθώς οι πρόσφατες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις (κυρίως οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί) συμβάλουν στη βελτίωση της νοοτροπίας πληρωμών της χώρας.
Ωστόσο, προειδοποιεί ότι η ικανότητα του τραπεζικού κλάδου να αντέξει οποιοδήποτε σοκ (εσωτερικό ή εξωτερικό, οικονομικής ή πολιτικής φύσεως) – παραμένει περιορισμένη.
Πιο αναλυτικά, η Goldman Sachs τονίζει ότι στα θετικά για τον εγχώριο τραπεζικό κλάδο περιλαμβάνονται:
1. Μακροοικονομικά: Ισχυρή μακροοικονομική δυναμική που βασίζεται κυρίως στην εξωτερική ζήτηση και στον τουρισμό.
2. Ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων: Ο ρυθμός ανάπτυξης των τιμών κατοικιών επέστρεψε σε θετικό έδαφος (+1% το 2018) για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία, λόγω της ισχυρής ζήτησης από τους ξένους καθώς και της περιορισμένης προσφοράς.
3. Βελτίωση δημοσιονομικών μεγεθών: Υπάρχει βελτίωση του κρατικού ρίσκου, καθώς το κεφαλαιακό μαξιλάρι καλύπτει τις ανάγκες αναχρηματοδότησης για τα επόμενα δυο χρόνια τουλάχιστον.
4. Φιλόδοξοι στόχοι μείωσης των NPEs: Ο δείκτης NPEs των ελληνικών τραπεζών αναμένεται να φτάσει το 15%-25% μέχρι το 2021, υποδηλώνοντας μείωση 50% μέσα σε τρία χρόνια.
5. Στρατηγικοί κακοπληρωτές: Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί οι οποίοι έχουν ξεκινήσει από το πρώτο εξάμηνο του 2018 αναμένεται ευρέως να έχουν θετική επίπτωση στις ρυθμίσεις δανείων και αναδιαρθρώσεις, αν και τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι απογοητευτικά. Γενικά, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν στόχο τους στρατηγικούς κακοπληρωτές υποδηλώνουν προοπτικές για βελτίωση της αναλογίας των NPLs ταχύτερα σε σχέση με την ανεργία, με την πάροδο του χρόνου.
6. Ομαλοποίηση του προφίλ χρηματοδότησης: Ο κλάδος αναμένεται να απεμπλακεί πλήρως από τον ELA το αργότερο μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2019 και θα επωφελείται ταυτόχρονα από τις συνεχιζόμενες εισροές καταθέσεων.
7. Καθαρά δάνεια: Παρά την ισχνή “υγιή” ζήτηση, οι τράπεζες αναμένουν ο αυξανόμενος εταιρικός δανεισμός να αντισταθμίσει πλήρως την συνεχιζόμενη απομόχλευση στο κομμάτι της λιανικής, οδηγώντας σε θετική ανάπτυξη ακόμα και από το 2019.
8. Προμήθειες: H σταδιακή άρση των capital controls είναι θετική, καθώς οδηγεί σε μεγαλύτερη χρήση πιστωτικών καρτών και αναλήψεων, ενώ τα υψηλότερα επίπεδα δανειοδότησης που αναμένονται το 2019 θα στηρίξουν τη δημιουργία προμηθειών.
9. Νέο «κοκκίνισμα» δανείων: Υπήρχαν κάποιες ανησυχίες το δεύτερο τρίμηνο αναφορικά με τον υψηλό αριθμό των δανείων που γίνονται ξανά μη εξυπηρετούμενα, ωστόσο ορισμένες τράπεζες έχουν δείξει πως έχουν αναδιαμορφώσει τις πλατφόρμες τους και τις πολιτικές αναδιάρθρωσής τους ώστε να προσφέρονται στους πελάτες πιο βιώσιμες λύσεις, συμπεριλαμβανομένου του “κουρέματος” υπό όρους ή η εξόφληση με έκπτωση κ.λπ.
Σε ό,τι αφορά τα αρνητικά, η Goldman Sachs αναφέρει:
1. Μακροοικονομικά: Η ανάκαμψη έχει μόλις ξεκινήσει, αλλά η δυναμή της εξακολουθεί να υπολείπεται αυτής που σημειώθηκε σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως στην Ισπανία.
2. NPEs: Όσο φιλόδοξοι και αν είναι οι στόχοι για τη μείωση των NPEs, αναμένεται να παραμείνουν σε αυξημένα επίπεδα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.
3. MREL: Οι συζητήσεις με το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης (SRB) για τις ελάχιστες απαιτήσεις σε ίδια κεφάλαια για τις επιλέξιμες υποχρεώσεις (MREL) δεν έχουν αρχίσει και οι τράπεζες δεν περιμένουν να ξεκινήσουν μέχρι η χώρα να αποκτήσει πλήρη πρόσβαση στις αγορές.
4. Καθαρά έσοδα από τόκους (ΝΙΙ): Οι τόκοι από τα NPEs αντιστοιχούν από περίπου 25% (Εθνική Τράπεζα) έως περίπου 45% των καθαρών εσόδων από τόκους (Τράπεζα Πειραιώς), λόγω των υψηλών δεικτών NPEs στον κλάδο. Αν και συμμορφώνονται με τα νέα λογιστικά πρότυπα, μπορεί να θεωρηθεί ως χαμηλότερη ποιότητα, δεδομένων των κινδύνων που συνδέονται με την ενδεχόμενη ανάκτηση.
5. Καθαρά επιτοκιακά περιθώρια (ΝΙΜ): Τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια αναμένεται να συρρικνωθούν, παρά την έλλειψη ισχυρού ανταγωνισμού, λόγω της συνεχιζόμενης απομόχλευσης των ισολογισμών, σε συνδυασμό με την έλλειψη ευκαιριών ποιοτικού δανεισμού και τους περιορισμούς στα ελληνικά κρατικά ομόλογα υψηλών αποδόσεων, οι οποίες αναμένεται να ασκήσουν πτωτικές πιέσεις στην τιμολόγηση.
