της Μαρίας Dawkinson
Στην αγγλική γλώσσα πλέον η λέξη whatabaoutism είναι επίσημο λήμμα στο λεξικό. Ο ορισμός της: τεχνική με την οποία η απάντηση σε μια δύσκολη ερώτηση γίνεται με ανάλογη κατηγορία που αποπροσανατολίζει από την ερώτηση, ή οποιοσδήποτε άλλο τρόπος με τον οποίο επιτυγχάνεται η αλλαγή της συζήτησης.
Στις ΗΠΑ τουλάχιστον, η ‘τεχνική’ χρησιμοποιήθηκε επισταμένως προεκλογικά και μάλλον κέρδισε και τις εκλογές του 2016. Αν θυμηθούμε, κάθε φορά που απευθυνόταν ερώτηση σε ρεπουμπλικανό για τις φορολογικές δηλώσεις του υποψήφιού τους και την άρνησή του να τις δημοσιοποιήσει, η απάντηση ήταν “what about Obama‘s birth certificate?” (ναι, αλλά και του Ομπάμα το πιστοποιητικό γέννησης γιατί δεν δημοσιοποιείται;). Έκτοτε, είναι ο μόνος τρόπος πολιτικής αντιπαράθεσης και εποικοδομητικού διαλόγου, που θυμίζει τον πύργο της Βαβέλ σε αναβολικά….
Όπως με όλα τα διεθνή trends, η Ελλάδα είναι πάντα πρώτη πρόθυμη να υιοθετήσει ό,τι πιο νέο και ριζοσπαστικό, επειδή είναι και η πρώτη που θα απαξιώσει ο,τιδήποτε ξενόφερτο που δεν έχει προκύψει από τα ιερά λαγόνια της πιο σοφής χώρας του κόσμου. Λογικό; όχι βέβαια. Τo λογικό σήμερα είναι ξεπερασμένο, σκονισμένο, ρετρό. Το ανόητο αδιανόητο είναι η νέα κανονικότητα.
Αυτό λοιπόν το ‘whataboutism‘ , το βαφτίσαμε, το χτενίσαμε και το αγκαλιάσαμε σα δικό μας παιδί. Τόσο πολύ, που έχεις την αίσθηση ότι το γεννήσαμε εδώ, στο λίκνο όλων των μεγάλων ιδεών. Ας μην ξεχνάμε ότι Εμείς, όταν οι άλλοι έτρωγαν βελανίδια κρεμασμένοι από τα δέντρα, είχαμε τους Ναιμεναλλάδες μας. Το “Μήπως οι άλλοι ήταν καλύτεροι;” βέβαια, είναι ένα αδίστακτο βήμα πιο πέρα, γιατί δεν εμπεριέχει την παραδοχή “Ναι μεν έχεις δίκιο, αλλά”. Είναι στυγνό και ανιστόρητο και έγινε πλέον η απάντηση-γκανιάν και η επίθεση-μπαλαντέρ σε όλες τις ερωτήσεις που δεν έχουν απάντηση ή δε συμφέρει τους ερωτώμενους να δώσουν εξηγήσεις.
Από τη Βουλή μέχρι τα κοινωνικά δίκτυα, ο νέος τρόπος έγινε και ο μόνος τρόπος, με τις εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Στις εξαιρέσεις δε, έχει πολύ γούστο όταν οι ήπιοι και μετριοπαθείς διαλεκτικοί προσπαθούν να παραθέσουν επιχειρηματολογία στους “μηπωςοιαλλοιήτανκαλύτεροι” και τα ‘ακούνε’ για τη μαμά τους και όλο τους το σόι. Οι θερμοκέφαλοι βρήκαν την τέλεια τεχνική για στιγμιαία αποσυμπίεση και άμεση εκτόξευση χολής, χωρίς να χρειάζεται να μπουν στον κόπο να ξοδέψουν ούτε μισό νανοχιλιοστό φαιάς ουσίας, για να αναλύσουν και να επιχειρηματολογήσουν. Μάλιστα, σε συνδυασμό με το άλλο φαβορί εισαγωγής (παίζει βέβαια πολύ κι αυτό να είναι δικό μας), τα ‘φάκε νιουζ’, η επιτυχία του Ζοργκ στην κατάκτηση της διαλεκτικής του γλουτού και της ρητορείας σπηλαίου είναι τόσο σίγουρη που δε θέλει δεύτερη σκέψη, μια και ούτε καν η πρώτη είναι το ζητούμενο, πλέον.
Σε όλους τους παλαιάς κοπής που παραμένουν κολλημένοι στον πολιτισμένο διάλογο και άλλα απαρχαιωμένα, συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή. Το εμπρηστικό “Ναι, ήταν καλύτεροι, γιατί (εισάγετε επειχειρηματολογία)” αποτελεί απόλυτο κόκκινο πανί. Τέτοιοι ακραίοι προβοκάτορες/αντιρρησίες χαλάνε την πιάτσα και θα πρέπει να είναι και προετοιμασμένοι για άγριες και απότομες κλιμακώσεις, με προσωπικές εξυβρίσεις (σα να σε ξέρουν), απειλές (bullying), καταδιώξεις (stalking) και λοιπές μονδέρνες πρακτικές.
Έτσι είναι πλέον τα πράγματα. Όποιος δεν συμφωνεί, τρώει ξύλο. Δεν έχετε πάει γήπεδο; Είναι σα να πας στον οπαδό να του εξηγήσεις εν μέσω αγώνα, γιατί λατρεύει τη λάθος ομάδα.
Οι απόψεις και οι θέσεις έχουν αντικατασταθεί από ετοιματζίδικα σλόγκαν και κερκίδες. Αν δε, οι επιχειρηματολογούντες επιμένουν να εκβιάζουν τη λογική στην αρένα των κοινωνικών δικτύων -που είναι η νέα βερσιόν της Αγοράς με λοβοτομή- τότε μην εκπλαγούν αν δουν “κατεβασμένη” τη σελίδα τους για παλιότερη ανάρτηση της Αφροδίτης της Μύλου, αφού η θεά θεωρείται ξετσίπωτη τσίτσιδη, σύμφωνα με τα λογισμικά που έστειλαν τη λογική στο τρελάδικο. Στη χειρότερη, μπορεί και να τους έρθει και μια εισαγγελική ειδοποίηση για κάτι ρατσιστικό που είχαν υπονοήσει κάπου κάποτε, σε μια αντισεξιστική τους άποψη.
Η τεχνική του Μήπωςκαιοιαλλοι-σμού, όταν είναι σωστά συνδυασμένη με τα φέικ νιουζ είναι ο πιο σίγουρος τρόπος να δεθεί η γλώσσα, για να μην πάει πουθενά καμία συζήτηση και να υποστεί η σκέψη πλήρη ακαμψία. Και σε αυτό το απόλυτο ‘πάγωμα’ της εικόνας του πλήθους (γνωστό άλλοτε και ως ‘σοφός λαός’), λίγοι, ελάχιστοι, μετρημένοι στα δάκτυλα, κάνουν τριπλά τόλουπς και τούμπες στον αέρα, γιατί μπορούν. Γιατί μονοπωλούν όλο το ζωτικό χώρο. Γιατί παίζουν σε άδειο γήπεδο.
