του Ιπποκράτη Χατζηαγγελίδη*
“Φωτιά” πήραν τα κοινωνικά δίκτυα με αφορμή την ψήφο στις εκλογές της κεντροαριστερά ψηφοφόρων που δεν είναι μέλη του ΠΑ.ΣΟ.Κ. ή/και των άλλων κομμάτων που συμμετέχουν στο εγχείρημα. Τα υπέρ και τα κατά της συμμετοχής μη κομματικών μελών σε μια εσωκομματική διαδικασία αναμετρήθηκαν σε δεκάδες συζητήσεις.
Ίσως, το σημαντικότερο ερώτημα είναι γιατί ανέκυψε τώρα αυτή η συζήτηση, μετά από 13 χρόνια που τα δύο μεγάλα κόμματα εφαρμόζουν ανοικτές διαδικασίες εκλογής αρχηγού. Ασφαλώς, δεν πρόκειται για κάποια θεωρία συνωμοσίας. Αντιθέτως, νομίζω ότι πρόκειται για μια σαφή ένδειξη ότι μετά από 8 χρόνια κρίσεως και ρευστοποιήσεως του πολιτικού συστήματος, το κοινωνικό σώμα αρχίζει να αντιδρά και να ωριμάζει.
Η αλήθεια είναι ότι οι ανοικτές διαδικασίες εκλογής αρχηγού δεν απέκτησαν ποτέ τον χαρακτήρα διαλόγου με την κοινωνία. Και πως θα μπορούσε άλλωστε να συμβεί αυτό αφού τα κόμματα παραμένουν κλειστά συστήματα προσωπικών μηχανισμών(Ν.Δ.) ή/και ομάδων συμφερόντων(ΠΑ.ΣΟ.Κ.).
Ίσως, μάλιστα, το ερώτημα δεν είναι μόνο «πως θα μπορούσε να συμβεί», αλλά και “γιατί να συμβεί”; Άραγε, τι έχει να συζητήσει κάθε κόμμα με τους οπαδούς και τα μέλη των άλλων κομμάτων ή/και την κοινωνία ολόκληρη, πολλώ δε μάλλον γιατί να το κάνει αυτό στο πλαίσιο της κορυφαίας του διαδικασίας;
Ας είμαστε σοβαροί! Τα κόμματα είναι οργανωμένες ομάδες που εκφράζουν συγκεκριμένα κοινωνικά συμφέροντα. Η δημοκρατία, άλλωστε, δεν είναι πεδίο επιδείξεως φιλανθρωπίας, δεν είναι εκκλησία, αλλά πεδίο συγκρούσεως κοινωνικών συμφερόντων. Η διαφορά είναι ότι συγκρουόμαστε με κανόνες χωρίς να αμφισβητούμε το δικαίωμα και όλων των άλλων να εκφρασθούν.
Σε μια σχετική συζήτηση έλαβα την απάντηση ότι ως ενεργοί πολίτες πρέπει να συμμετέχουμε στις εκλογές κάθε ανοιχτού κόμματος. Λυπάμαι, αλλά αυτό είναι μεγάλο εννοιολογικό λάθος. Δεν είναι ενεργή κοινωνία η εμπλοκή -κατευθυνόμενη ή μη- οπαδών του ενός κόμματος στα εσωτερικά του άλλου. Ακόμη και αν ιδεατώς αυτό θα ήταν σωστό, στην πράξη δεν λειτουργεί έτσι. Η δυνατότητά μας να επιλέγουμε τους καλύτερους δεν σχετίζεται με τις εσωκομματικές λειτουργίες -οι οποίες είναι αρμοδιότητα των μελών κάθε κόμματος- αλλά με θεσμούς που μας επιτρέπουν να μην εγκλωβιζόμαστε σε ένα κόμμα, θεσμούς που μας δίνουν πολλαπλές επιλογές, σε θεσμούς που καλλιεργούν και αυξάνουν την υπευθυνότητά μας. Τέτοιοι θεσμοί είναι ΜΟΝΟΝ οι πολιτειακοί, οι οποίοι θεσπίζονται με το σύνταγμα και τους νόμους, είναι ελεγχόμενοι και έχουν πιστοποιημένο αποτέλεσμα και όχι οι εσωκομματικές διαδικασίες, οι οποίες είναι ελεύθερες και ανεξέλεγκτες και καλώς είναι έτσι.
Αντί να είμαστε περιφερόμενοι -άρα ευκαιριακοί και ανούσιοι- ψηφοφόροι θα έπρεπε να απαιτήσουμε την καθιέρωση του ενιαίου ψηφοδελτίου ώστε να ψηφίζουμε βουλευτές από όλα τα κόμματα ή/και ανεξάρτητους. Την επόμενη εβδομάδα θα εξηγήσω τι σημαίνει ενιαίο ψηφοδέλτιο.
Υ.Γ. Η συζήτηση αυτή δεν προέκυψε τυχαίως. Στην πραγματικότητα οι εκλογές στην κεντροαριστερά ήταν μόνον η αφορμή. Το πραγματικό διακύβευμα δεν είναι με ποιων την ψήφο θα προκύψει ο νέος αρχηγός της κεντροαριστεράς. Το πραγματικό – και υπόρρητο – διακύβευμα είναι η Ν.Δ., δηλαδή η στροφή του Κυριάκου Μητσοτάκη και η απαξίωση της Δεξιάς. Όπως επισημαίνουν πολλοί, οι ίδιοι άνθρωποι – λιγότερο ή περισσότερο επώνυμοι- του μεσαίου χώρου που προέτρεπαν στην εκλογή και ψήφισαν υπέρ του εμφανίζονται σήμερα να επιδιώκουν την εκλογή ενός εκλεκτού τους στην κεντροαριστερά. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι τι νόημα έχει η ύπαρξη δύο πολιτικών αρχηγών με ταυτόσημη ιδεολογική και εκλογική βάση (ένα τμήμα του κέντρου) ενώ θα έχουν αποκοπεί από την ευρεία βάση του κόμματός τους… Αλήθεια, πόσο δημοκρατία είναι αυτό;
* ο Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης είναι Χρηματοπιστωτικός Σύμβουλος.
