του Ιπποκράτη Χατζηαγγελίδη*
Όντως, ο Γιάννης Διονάτος έχει δίκιο όταν γράφει ότι "…στην κοινωνία η συζήτηση αποτελεί ένα από τα "κορυφαία" θέματα…" είτε το θίξει ο κάθε κ. Ξυδάκης είτε όχι. Την πικρή αυτή αλήθεια δεν μπορούμε να την παραγνωρίσουμε. Είμαστε υποχρεωμένοι να απαντήσουμε. Το ευρύ κοινό πρέπει να ενημερωθεί διεξοδικώς και να καταλάβει ότι το νόμισμα δεν ανήκει στα θεμελιώδη της οικονομίας, άρα δεν είναι αυτό η βασική αιτία της ανάπτυξης ή της ύφεσης.
Πολύ περισσότερο, πρέπει να εξηγήσουμε στους Έλληνες τι μπορεί και πρέπει να γίνει άλλωστε να βγούμε από το θανατηφόρο υφεσιακό σπιράλ. Υπάρχουν διάφορες απόψεις επ’ αυτού. Εγώ θα καταθέσω την δική μου αντισυμβατική (out-of-the-box) άποψη.
Όμως, μοιραίως, προηγείται η συζήτηση για το νόμισμα. Δεν είναι καινούργια, το θέμα συζητείται ήδη από την αρχή της κρίσεως, όταν μόνο περιθωριακοί όπως ο Καζάκης το έθεταν. Ομολογώ πως, από τότε μέχρι σήμερα, όλοι αυτοί οι ακούραστοι ψεκασμένοι και ιδεοληπτικοί έχουν πετύχει μια ευρύτατη επικοινωνιακή νίκη: το θέμα είναι, πλέον, στο επίκεντρο της επικαιρότητος. Όμως, αυτό συμβαίνει μόνο γιατί αποτελεί την εύκολη λύση, είναι το απόλυτο εργαλείο για να δικαιολογήσει η –πάσης αποχρώσεως Αριστερά την πλήρη αδυναμία της να παρουσιάσει ρεαλιστικές λύσεις και την παταγώδη αποτυχία της να κυβερνήσει με αποτελεσματικότητα.
Ανέσυρα, λοιπόν, από αρχείο μου και παραθέτω μια διαδικτυακή συζήτηση που έγινε λίγο πριν το δημοψήφισμα του 2015.
Την Δευτέρα, 29η Ιουνίου 2015, έλαβα ένα πολύ συνοπτικό κείμενο του κ. Στάλια, σχετικώς με την στάση της ΕΚΤ. Το παραθέτω αυτούσιο:
Αν η Κεντρικη Τραπεζα αρνηθει την παροχη "χειροπιαστού" χρηματος στις Εμπορικές Τράπεζες, τοτε οι καταθεσεις των πολιτων ακυρωνονται, δηλαδη δεν μπορουν να μετατραπουν σε χρημα.
Αυτο σημαινει οτι η Κεντρικη Τραπεζα σκοπιμως δημιουργει χρηματοπιστωτικη κριση, που επι της ουσιας δεν εχει ποτε, μα ποτε, οικονομικη αιτια, αφου η Κεντρικη Τραπεζα εχει απεριοριστο εκδοτικο δικαιωμα.
Αυτο ειναι οικονομικος νομος.
Συνεπως τα αιτια ειναι πολιτικα.
Πιστεψτε με.
Ζουμε στιγμες αισχρου εκβιασμου, με στοχο την φυσικη αρπαγη της χωρας μεσω της οικονομιας!
Αντισταθείτε!
Την επομένη, 30η Ιουνίου 2015, είχα τη χαρά να λάβω την απάντηση που ο διακεκριμένος νομικός -και ειδικός επί του χρηματοπιστωτικού δικαίου- κ. Τσιμπανούλης απέστειλε στον κ. Στάλια. Το παραθέτω επίσης αυτούσιο και αφήνω τα συμπεράσματα σε εσάς:
Αγαπητέ Σπύρο!
Με έχεις βάλει στη λίστα αποδεκτών των emails που στέλνεις χάρη στην παλιά μας φιλία και συνεργασία. Επειδή λοιπόν βάση αυτής της καλής μας παλιάς συνεργασίας ήταν η εκτίμηση και η ειλικρίνεια, θεωρώ πως αυτές τις κρίσιμες για τη χώρα μας στιγμές πρέπει όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να έχουμε παρρησία και το θάρρος της γνώμης. Γιατί αν σιωπούμε εξομοιωνόμαστε με αυτούς που διασπείρουν αναλήθειες και ανακρίβειες, όπως εσύ με το παρακάτω email σου, με καλή πίστη, είμαι πεπεισμένος γι’ αυτό ως προς εσένα, και πιθανόν λόγω άγνοιας ή και φανατικού ζήλου. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο και επειδή πιστεύω ότι επιθυμείς τον ανοικτό και ειλικρινή διάλογο, κρίνω απαραίτητο να απαντήσω στο email σου.
Επί του εκδοτικού, λοιπόν, δικαιώματος της Κεντρικής Τράπεζας: Μια Κεντρική Τράπεζα όταν εκδίδει χρήμα, χειροπιαστό ή λογιστικό, δεν έχει σημασία, το χορηγεί σε κάποιον. Δεν εκδίδεται χρήμα "ξέμπαρκο" και χωρίς κύριο. Με ποια, λοιπόν, λογική θα έπρεπε να εκδώσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χρήμα και να το χαρίσει ειδικά στην Ελλάδα; Βασιζόμενη στην αρχή της ίσης μεταχείρισης των κρατών μελών της Ευρωζώνης; Ή στην αρχή της αναζωπύρωσης και τόνωσης του πληθωρισμού, αφού βεβαίως θα έπρεπε το νέο χρήμα που θα εξέδιδε να το προορίσει και να το «μοιράσει» αναλογικά και σε όλα τα άλλα κράτη μέλη της Ευρωζώνης; Για να τηρήσει τους κανόνες του άρθρου 119 παρ. 2 της Συνθήκης για της Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προβλέπει ότι η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών είναι βασική αρχή της ενιαίας νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Και αν άρχιζε μια τέτοια πολιτική, πού θα σταματούσε, αν αύριο ζητούσε έκδοση νέου χρήματος οποιοδήποτε άλλο κράτος της Ευρωζώνης;
Μετά, ως προς το "χειροπιαστό" χρήμα, για να τροφοδοτηθούν τα ATMs των ελληνικών εμπορικών τραπεζών: "Χειροπιαστό" χρήμα δεν μπορεί να δοθεί σε κανένα (τράπεζα, επιχείρηση, φυσικό πρόσωπο κλπ) αν δεν υπάρχει αντίκρυσμα λογιστικού χρήματος στο λογαριασμό του. Ως προς τις εμπορικές τράπεζες ξέρουμε πως οι λογαριασμοί τους αυτοί τηρούνται στις κεντρικές τράπεζες. Και ας θυμηθούμε πως το Καταστατικό του Ευρωσυστήματος απαιτεί η χρηματοδότηση και παροχή ρευστότητας των εμπορικών τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες επιτρέπεται μόνον όταν δίδεται από τις εμπορικές τράπεζες επαρκής ασφάλεια (παρ. 18.2. Καταστατικού Ευρωσυστήματος).
Το να διαστρεβλώνουμε, λοιπόν, την αλήθεια επικαλούμενοι ανύπαρκτους "οικονομικούς νόμους" και να αποδίδουμε αυθαίρετα και αναιτιολόγητα συγκεκριμένα αίτια στις αποφάσεις των άλλων δεν είναι υπεύθυνη πράξη, την οποία θα προσδοκούσα από ένα υπεύθυνο και έντιμο άνθρωπο όπως εσύ. Και όταν τις πρόχειρες και ατεκμηρίωτες απόψεις μας τις φτιασιδώνουμε και τις περιβάλλουμε με το ένδυμα της "αντιστασιακής" και πατριωτικής ιδεολογίας καπηλευόμαστε τα ιερά και τα όσια και εξυπηρετούμε, άθελά μας, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτό που θέλουμε να πολεμήσουμε: "την φυσική αρπαγή της χώρας μας μέσω της οικονομίας", όπως πολύ σωστά λες. Δεν μπορούμε όμως, στο όνομα μιας καταδιωκτικής ιδεοληψίας (περί αισχρού εκβιασμού μιλάς), να ζητούμε από όλους τους άλλους να καταργήσουν τους κανόνες και να τους ποδοπατήσουν για χάρη μας.
Είναι καιρός οι ανευθύνως και ανεξόδως φληναφούντες, κομπορρημονούντες και κοπτόμενοι υπέρ της εθνικής υπερηφανείας και ανεξαρτησίας, να σταματήσουν να διαδίδουν αναλήθειες, περιτυλιγμένες απατηλά σε επιστημοσύνη και συναίσθημα, παραπλανώντας τον κόσμο. Και ας συνεισφέρουν υπεύθυνα στην προσπάθεια ενίσχυσης των δικαίων θέσεων της χώρας μας στις διαπραγματεύσεις με επιχειρήματα σοβαρά, αντί να τις υποσκάπτουν στην πραγματικότητα, υποθηκεύοντας το μέλλον της Ελλάδας και των ελλήνων. Και έχουμε πολλά δίκαια και σοβαρά να προβάλλουμε. Γιατί είναι μεγάλη η ευθύνη όλων μας και πρέπει να την αναλάβουμε. Και μπορεί οι έλληνες να έχουμε βραχεία μνήμη, όχι όμως και η Ιστορία.
Φιλικά,
Δημήτρης Τσιμπανούλης
Ο Σπυρίδων Στάλιας είναι διδάκτωρ οικονομικών και πρώην Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΟΛΠ. Σε κατά καιρούς συζητήσεις μας διασταυρώσαμε τα ξίφη μας, υπέρ ή κατά του ευρώ, υπέρ ή κατά του θεμελιώδους ρόλου του νομίσματος. Έχοντας, ήδη σε ανύποπτο χρόνο, αποφασίσει ότι η κύρια και βασική αιτία της ελληνικής κρίσεως είναι το ευρώ, έχει συγγράψει και διανείμει μέσω του διαδικτύου σειρά σχετικών άρθρων. Στις πρόσφατες εκλογές ήταν επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας του ΕΠΑΜ.
Ο κ. Τσιμπανούλης είναι διακεκριμένος νομικός με πολύ μεγάλη εμπειρία σε θέματα της κεφαλαιαγοράς και των τραπεζών.
Διαφωνώ με την άποψη του κ. Στάλια, τόσο γιατί το νόμισμα δεν περιλαμβάνεται στα θεμελιώδη μιας οικονομίας, κάτι που το γνωρίζω και εκ πείρας, αλλά και από τις πενιχρές οικονομικές μου γνώσεις, οι οποίες, βεβαίως, δεν τυγχάνουν της επικυρώσεως του ακαδημαϊκού τίτλου. Διαφωνώ, έτι περισσότερο, γιατί θεωρώ πρόδηλο και πασιφανές ότι η οικονομική κρίση στη χώρα μας έχει τις ρίζες της όχι μόνο στο στρεβλό οικονομικό μοντέλο, αλλά κυρίως στο φαύλο και ανίκανο πολιτικό μας σύστημα, το οποίο αρνείται να προχωρήσει στις ελάχιστες εύλογες μεταρρυθμίσεις. Για το περιεχόμενο αυτών των μεταρρυθμίσεων θα αναφερθώ σε επόμενα άρθρα. Επίσης,
Στο επόμενο κείμενο το δεύτερο μέρος της συζητήσεως Σταλιά - Τσιμπανούλη, αλλά και η παρέμβαση του - εξαίρετου φίλου μου - Παναγιώτη Γεννηματά, επίτιμου Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Τραπέζης Επενδύσεων.
Στο τρίτο άρθρο της σειράς αυτής θα παραθέσω την δική μου άποψη και θα θέσω τα καίρια - κατά την άποψή μου - ερωτήματα σχετικώς με την λειτουργία της πραγματικής οικονομίας μετά από μια μονομερή αποχώρηση από το ευρώ.
* ο Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδη είναι επικεφαλής της ομάδας χρηματοπιστωτικών συμβούλων INTERACTION FINANCE.