του Ιπποκράτη Χατζηαγγελίδη
Τελικώς, η σημαντικότερη θέση στην Ελληνική Δημοκρατία είναι Έφορος Αρχαιοτήτων Αθηνών, μια και όποιος την κατέχει έχει στην αρμοδιότητα του και την Ακρόπολη. Η νυν Έφορος, Ελένη Μπάνου, είχε μισή ώρα τετ-α-τετ με τον Obama… πολύ αμφιβάλλω αν Τσίπρας ή Μητσοτάκης είχαν την ίδια ευκαιρία!
Όμως, αυτό είναι το σημαντικό; Ίσως όχι αν επρόκειτο για οποιονδήποτε άλλο ηγέτη. Όμως, η Ακρόπολη και η ομιλία για την Δημοκρατία ήταν ο πραγματικός αντικειμενικός σκοπός της επισκέψεως του Προέδρου των ΗΠΑ. Έστω και απερχόμενος ο Barack Obama παραμένει μια προσωπικότητα διεθνούς εμβελείας με ιδιαίτερα επικοινωνιακά χαρίσματα και –λόγω της αφροαμερικανικής καταγωγής του- και έντονο συμβολικό/συναισθηματικό φορτίο. Η επιλογή του να κλείσει την προεδρία του (τις διεθνείς της δραστηριότητες) με μια επίσκεψη στην Αθήνα και μια ομιλία για την δημοκρατία, πέραν όσων ευθέως είπε, μας οδηγεί και σε μερικά άλλα, εξ ίσου σημαντικά συμπεράσματα. Θα προσπαθήσω να τα διατυπώσω συνοπτικώς.
Ξεκινώ αντιστρόφως, από τα όσα δεν είπε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ. Το πλέον σημαντικό είναι καθ’ αυτή η επίσκεψη. Είναι απολύτως προφανές ότι πουθενά αλλού στον κόσμο δεν θα μπορούσε να δοθεί μια ομιλία για την Δημοκρατία – Ωδή, όπως την χαρακτήρισε μερίδα του τύπου- παρά μόνο στην Αθήνα, την πόλη που τη γέννησε! Με την προεδρική του σφραγίδα, αυτή που εμπεριέχει τον αετό, αρχαίο σύμβολο της ρωμαϊκής ισχύος, ο Barack Obama έκλεισε ένα κύκλο 2.500 ετών της Δημοκρατίας: από την Αθήνα στη Ρώμη, από την Democracy στην Republic με τελευταίο σταθμό το Καπιτώλιο των ΗΠΑ εκεί που η – Ρωμαϊκή – Senate (Σύγκλητος/Γερουσία) επιτηρεί την απαρέγκλιτη εφαρμογή ενός συντάγματος που ισχύει εδώ και 227 έτη – χωρίς πολιτειακές κρίσεις και αδιέξοδα – ενώ διαθέτει μόνο 18 βασικά άρθρα! Ενός συντάγματος που όπως ο ίδιος ανέφερε, Nation Fathers, οι θεμελιωτές του αμερικανικού έθνους συνέγραψαν με τα μάτια της ψυχής τους στραμμένα στην Αθήνα!
Μοιάζουν όλα αυτά πολύ ρομαντικά και συναισθηματικά και είναι. Όμως, εμπεριέχουν και πολύ ρεαλισμό: ο Barack Obama, ένας απόγονος σκλάβων που έγινε ο εκ των πλέον λαοπρόβλητων εκλεγμένων ηγετών της μεγαλύτερης Δημοκρατίας, διακήρυξε προς κάθε κατεύθυνση ότι η Δημοκρατία, το σοφότερο πολίτευμα, ξεκίνησε εδώ, στην Αθήνα, την πρωτεύουσα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Με λίγες λέξεις, πλήρεις όμως νοημάτων, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ξεκαθάρισε ότι τα σύνορα της δικής του καρδιάς, αλλά και ολόκληρου του πολιτισμένου δυτικού κόσμου περιλαμβάνουν την Ελληνική Δημοκρατία γιατί χωρίς αυτήν δεν υπάρχει Δύση!
Βεβαίως, ο Barack Obama είπε και πολλά άλλα. Διάβασα κάπου ότι –εμμέσως πλην σαφώς- προσπάθησε να απαντήσει στον διάδοχό του Donald Trump. Δεν ξέρω αν αυτή ήταν η πρόθεσή του, όμως, εξ ορισμού – “by default”, όπως θα έλεγε και ο ίδιος- μια Ωδή στην Δημοκρατία απαντά σε κάθε είδους φοβικό και λαϊκίστικο κήρυγμα. Ο Barack Obama ίσως δεν απάντησε στον Donald Trump, όμως ασφαλώς απάντησε στις αιτίες που οδήγησαν στην εκλογή του! Δεν χρειάζεται να επαναλάβω όσα είπε, είναι γραμμένα σε όλα τα σχετικά ρεπορτάζ. Αξίζει να τα διαβάσουμε και να τα σκεφθούμε, τόσο σε σχέση με τις ΗΠΑ όσο -και κυρίως- σε σχέση με τις δικές μας επιλογές. Όπως οι ΗΠΑ – η μόνη υπερδύναμη – δεν μπορούν να ζήσουν απομονωμένες στην ήπειρό τους αφού η ίδια η ιστορία τις οδήγησε να αποστούν του απομονωτικού Δόγματος Μονρόε, πόσο μάλλον μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα, τοποθετημένη στρατηγικώς στο παγκόσμιο γεωπολιτικό κλειδί της Ανατολικής Μεσογείου.
Ουσιαστικώς, ο απερχόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ, ως πολιτική του παρακαταθήκη, μας κάλεσε να μην αρνούμαστε την Ιστορία, αλλά να δρούμε για ένα καλύτερο μέλλον για όλους με όπλο και εργαλείο την Δημοκρατία! Μας κάλεσε να αναγνωρίσουμε την αξία του ορθολογισμού, όπως οι αρχαίοι Έλληνες, και να απορρίψουμε κάθε δημαγωγική σοφιστεία που μας ωθεί σε αδιέξοδες και οπισθοδρομικές επιλογές. Η Δημοκρατία έχει ακόμη πολλές ατέλειες, αλλά είναι το καλύτερο πολίτευμα που έχουμε μέχρι σήμερα δημιουργήσει και είναι παράλογο να το συγκρίνουμε με προσωποπαγή ή ολοκληρωτικά συστήματα, για τα οποία δεν υπάρχει καμία πραγματική αιτιολογία αφού μόνο πόλεμο, δυστυχία και πόνο έχουν να προσφέρουν!
