Εκλογές στη Βρετανία: Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά, τι λένε οι πρώτες δημοσκοπήσεις

Το μεγάλο στοίχημα για τους Συντηρητικούς, είναι να καταφέρουν να διατηρήσουν το “momentum” μέχρι το βράδυ της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων. Από μια πλευρά, η ανακοίνωση των εκλογών δείχνει να “ανακουφίζει” τη χώρα, ύστερα από 41 μήνες αβεβαιότητας και ανησυχίας, καθώς όλα πια θα πάρουν οριστικά στο δρόμο τους. 

Το Συντηρητικό Κόμμα του Τζόνσον, το οποίο στις πρώτες δημοσκοπήσεις παίρνει 37%, δείχνει να έχει ένα άνετο προβάδισμα 13 ποσοστιαίων μονάδων πάνω από το Εργατικό Κόμμα. Με αυτά τα νούμερα, οι Συντηρητικοί θα περίμεναν μια άνετη πλειοψηφία – αρκετή για να περάσει η συμφωνία για το Brexit που διαπραγματεύτηκε η κυβέρνηση με την ΕΕ νωρίτερα αυτό το μήνα.

Το πρόβλημα για τους Συντηρητικούς, είναι πως η υποστήριξη στις δημοσκοπήσεις σήμερα, δεν μεταφράζεται απαραιτήτως σε ψήφους τον Δεκέμβριο. Το αν το κόμμα μπορεί να διατηρήσει το προβάδισμά του τις επόμενες πέντε εβδομάδες – και πώς αυτό το προβάδισμα θα μεταφραστεί σε έδρες – δεν είναι καθόλου βέβαιο.

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που το αποτέλεσμα των εκλογών δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί από κανέναν. 

Κομματικές μετακινήσεις

Κατ ‘αρχάς, οι ψηφοφόροι έχουν πλέον περισσότερες πιθανότητες να αλλάξουν κόμματα από ό, τι σε οποιοδήποτε προηγούμενο σημείο της ιστορίας της μεταπολεμικής Βρετανίας. Η βρετανική ομάδα μελέτης των εκλογών έδειξε ότι στις δύο τελευταίες γενικές εκλογές – το 2015 και το 2017 – το ένα τρίτο και τα δύο πέμπτα αντίστοιχα των ψηφοφόρων, άλλαξαν κόμμα μεταξύ των εκλογών. 

Συχνά είναι δύσκολο να προβλεφθεί ποιοί και πόσοι θα είναι οι μετακινούμενοι ψηφοφόροι. Το 2010, το Εργατικό Κόμμα, έβλεπε στη Σκωτία ένα από τα προπύργια του, όμως στις εκλογές του 2015, ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των ψηφοφόρων μετακινήθηκαν ακριβώς αντίθετα. Δεν είναι βέβαιο πως σε αυτές τις εκλογές θα δούμε αντίστοιχες μετακινήσεις, όμως τα τελευταία χρόνια οι εκλογικές συνήθειες και επιλογές των Βρετανών ψηφοφόρων έχουν αλλάξει και ακόμα δεν έχουν κατασταλάξει κάπου, προκειμένου να βγουν ασφαλή συμπεράσματα. 

Σπάει ο δικομματισμός

Οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις δείχνουν υψηλό ποσοστό αλλαγής των ψηφοφόρων. Ενώ το 2017, Συντηρητικοί και Εργατικοί συγκέντρωσαν μαζί το 84% των ψήφων, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως δεν πρόκειται σε αυτές τις εκλογές να συγκεντρώσουν μαζί πάνω από 60%. 

Το υπόλοιπο 40% θα μοιραστεί σε κόμματα που γεννήθηκαν ή “ανδρώθηκαν” μέσα στο Brexit και διεκδικούν σημαντικό κομμάτι των ψήφων του Βρετανικού λαού. 

Η ευκολία που οι ψηφοφόροι αλλάζουν κόμματα, δείχνει ότι είναι πιο επιρρεπείς στις κομματικές εκστρατείες, κάτι που σημαίνει πως οι πολιτικοί που έχουν μεγαλύτερη και καλύτερη επαφή με το εκλογικό σώμα, έχουν πιο πολλές πιθανότητες επιτυχίας. Αυτό είναι ένα σημείο στο οποίο στηρίζεται πολύ ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος έχει μεγαλύτερο έρεισμα στο λαό αυτή την περίοδο. Όμως, καθώς ο νομοσχέδιο της συμφωνίας του Johnson θα μπει στο μικροσκόπιο της Βουλής και θα εξεταστεί σε βάθος τις επόμενες εβδομάδες, είναι πιθανό να δώσει στην αντιπολίτευση πολλούς τρόπους για να επιτεθεί στα σχέδιά του.

Γεωγραφική σπαζοκεφαλιά

Εάν είναι δύσκολο να πούμε πόσες ψήφους θα πάρει κάθε κόμμα την ημέρα των εκλογών, είναι ακόμη πιο δύσκολο να πούμε από πού θα έρθουν αυτές οι ψήφοι. 

Οι Βρετανοί εκλέγουν τα μέλη του κοινοβουλίου σε μονοεδρικές περιοχές όπου ο υποψήφιος με τις περισσότερες ψήφους κερδίζει την έδρα. Ένα κόμμα μπορεί να πάρει περισσότερες ψήφους, αλλά τελικά να μην κερδίσει έδρες, διότι η ψήφος αυτή κατανέμεται ομοιόμορφα σε ολόκληρη τη χώρα. Αυτή φαίνεται να είναι η μοίρα του Κόμματος Brexit, ενός κόμματος που στα δημοψήφισμα κινείται μεταξύ 11 και 13%, αλλά είναι απίθανο να κερδίσει έδρα.

Αυτό σημαίνει ότι η πρόβλεψη της κατανομής των ψήφων είναι εξαιρετικά σημαντική για την πρόβλεψη του ποσοστού των εδρών που θα πάρει κάθε κόμμα. Αλλά και πάλι, υπάρχουν σοβαρές δυσκολίες.

Για το μεγαλύτερο μέρος της μεταπολεμικής περιόδου, οι πολιτικοί επιστήμονες υποθέτουν ότι οι εκλογικές περιφέρειες συμπεριφέρονται περίπου στο ίδιο επίπεδο. Όταν ένα κόμμα βελτιώνει το μερίδιο ψήφου του κατά 2% ή 3%, το ποσοστό ψήφων του αυξάνεται κατά 2% ή 3% σε κάθε εκλογική περιφέρεια. Αυτό είναι κάτι που ονομάζεται ενιαία εθνική ταλάντευση, ή UNS. Το σύστημα αυτό συνήθως “δουλεύει” όμως στις εκλογές του 2017 απέτυχε παταγωδώς να προβλέψει τις κινήσεις και τις προθέσεις των ψηφοφόρων.

Και κάτι αντίστοιχο προβλέπεται να συμβεί και τώρα, ενώ οι συνεχείς δημοσκοπήσεις αναμένεται να περιπλέξουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα. 

Οι Βρετανοί ψηφίζουν παραμονή στην Ευρώπη

Τον τελευταίο καιρό έχει υπάρξει μια μεταστροφή στην κρίση του Βρετανικού λαού, ο οποίος δείχνει να έχει μετανοιώσει την απόφαση να αποχωρήσει από την ΕΕ, ενώ σε μια από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, σε περίπτωση νέου δημοψηφίσματος η παραμονή στην Ευρώπη συγκεντρώνει το 50% των ψήφων, έναντι 44% του Brexit. 

Αυτό σημαίνει πως υπάρχει σοβαρή περίπτωση οι ψηφοφόροι να εναντιωθούν στο κόμμα που θα ψήφιζαν έτσι και αλλιώς, προκειμένου να αναζητήσουν το κόμμα που έχει την καλύτερη ευκαιρία να τους δώσει την εξέλιξη του Brexit που επιθυμούν.
Τα μικρότερα κόμματα θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν από αυτή τη στάση. Το κόμμα του Brexit θα προσπαθήσει να πάρει ψήφους από τους Συντηρητικούς ενώ οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, λογικά θα “χτυπήσουν” τους Εργατικούς υποστηρίζοντας πως οι απόψεις τους δεν διαφέρουν και πολύ από το κόμμα του Μπόρις Τζόνσον. 
Όπως επίσης έδειξαν και οι προηγούμενες εκλογές, πολλοί ψηφοφόροι ψηφίζουν ενάντια στο κόμμα που υποστηρίζουν προκειμένου να δώσουν σε αυτό που δείχνει ότι θα κερδίσει, πιο ισχυρή εντολή. Το ποσοστό αυτό στις προηγούμενες εκλογές, έφτασε το 30% περίπου του εκλογικού σώματος, ένα ποσοστό το οποίο είναι ικανό να αλλάζει άρδην τις όποιες ισορροπίες. 

Ο Απρόβλεπτος παράγοντας Τζόνσον

Όπως είναι φυσικό, ο πρωθυπουργός της χώρας Μπόρις Τζόνσον θα είναι το μεγάλο “αστέρι” των επερχόμενων εκλογών. Ο τρόπος με τον οποίο απευθύνεται στις καταστάσεις, το στυλ του και οι πεποιθήσεις του, έχει μόνο φίλους και εχθρούς. 

Ο Μπόρις Τζόνσον δεν απευθύνεται στους μετριοπαθείς ψηφοφόρους, άλλωστε έχει φροντίσει να τους εξαφανίσει. Τον Μπόρις Τζόνσον είτε τον αγαπάς είτε τον μισείς, και αυτό θα είναι το μεγάλο του στοίχημα σε αυτές τις εκλογές. Και ταυτόχρονα το μεγάλο στοίχημα όλης της Βρετανίας. 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ